Greatna

Greatna


Suidheachadh

Dùthaich	Alba
Co-chomharran	54° 59′ 38″ Tuath 03° 03′ 43″ Iar
Comharradh-clèithe	NY 321 671
Feartan fiosaigeach
Àireamh-shluaigh	2,705 (2011)
Àireamh fòn	01461
Duilleag oifigeil	Greatna aig Visit Scotland

‘S e baile beag dùthchasail faisg air Inbhir Anainn, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th' ann an Greatna.^[1]^[2] Tha e suidhichte aig 26m os cionn ìre na mara,^[3] air an àirde an ear Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Dòrnach agus Cathair Luail, ri taobh na h-aibhne Easg.^[4] Tha e 247km air falbh bho Obar Dheathain, 122km bho Ghlaschu, 35km bho Dhùn Phrìs agus 107km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.^[5] 'S e Beurla a th' ann a’ chiad chànan aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Greatna. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas agus turasachd. A bharrachd air sin, tha ionad nam bùithtean,^[6] dà thaigh-seinnse,^[7] trì taighean-òsda,^[8] agus talla a' bhaile ann.^[9] Taobh fhoghlaim, tha bun-sgoil ann ach feumar a dhol dhan àrd-sgoil ann an Inbhir Anainn. Ann an 2001 bha 2,705 duine a' fuireach an seo.^[10] Tha Gretna Green, baile beag a tha ainmeil airson na bainsean aige, faisg air. Tha sgioba ball-coise aige, an C.B. Greatna.^[11]

Freumhan an Ainm

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a coltas ann gur ann à Lochlannais greten (caoineadh) agus seann-Bheurla howe (sloc) tha ainm a' bhaile.^[12] Bheireadh sin Sloc a' Chaoinidh dhuinn sa Ghàidhlig. 'S ann gu math pailt 's a tha ainmean-àite Lochlannach ann an iar-dheas na h-Alba,^[13] gu h-àraidh nas fhaisge air a' Mhuir agus tha iad uile-làthaireach san sgìre eadar Inbhir Anainn agus Greatna. A bharrachd air sin, chaidh am baile a chlàradh mar Gretenhowe ann an 1576.

Eachdraidh

Chaidh Na Seumasaich seachd air Greatna air an t-seann rathad shuas gu tuath ann an 1746, an dèidh dhaibh Sasainn fhàgail.^[14]

Iomraidhean

Ceanglaichean a-mach

Làrach-lìn a' bhaile

Bailtean ann an Siorrachd Dhùin Phris

Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck

[1] Stòr-dàta SMO

[2] Alba le Roy Pedersen

[3] Meteo^{[dead link]}

[4] GPS Routes

[5] Distance from - to

[6] Gretna Gateway

[7] Good Pub Guide

[8] Trip Advisor

[9] Village Halls

[10] Scotland's Census Result OnLine^{[dead link]}

[11] Gretna Supporters Society

[12] The Placenames of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892

[13] Ordnance Survey

[14] Am Baile^{[dead link]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]