Hoddom

Suidheachadh
Dùthaich Alba
Ceàrn Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Co-chomharran 55° 02′ 38.″ Tuath
03° 19′ 20″ Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh fòn 01576
Duilleag oifigeil Hoddom aig Visit Scotland

‘S e baile beag dùthchasail faisg air Logarbaidh, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Hoddom (Hodelm o shean).[1] Tha e suidhichte aig 7m os cionn ìre na mara[2] air an àirde an ear-dheas Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Eaglais Fheichin agus Cathair Ruairidh, ri taobh na h-aibhne Anainn.[3] Tha e 246km air falbh bho Obar Dheathain, 109km bho Ghlaschu, 19km bhon Dhùn Phrìs agus 101km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[4] 'S e Beurla a th' ann a’ chiad chànain aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Hoddom. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas, coilltearachd agus turasachd. A bharrachd air sin, tha raon goilf agus carabhanlann[5] anns a’ bhaile. Taobh fhoghlaim, chan eil bun-sgoil ann is feumar a dhol dhan bhun-sgoil ann an Eaglais Fheicein[6] agus dhan àrd-sgoil ann an Logarbaidh.

Freumhan an Ainm deasaich

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a h-uile coltas ann gur ann às an t-Sean Bheurla héafod agus holm, (Gàidhlig: Ceann an Eilein)[7] agus le sin tha e coltach gun d'fhuair e ainm mu 650. Tha cuid eile dhen bheachd gur ann à Lochlannais holm (innis)[8] cuideachd. 'S ann gu math pailt 's a tha ainmean-àite Lochlannach ann an iar-dheas na h-Alba,[9] gu h-àraidh nas fhaisge air a' Mhuir agus tha iad uile-làthaireach san sgìre eadar Inbhir Anainn agus Greatna.

Eachdraidh deasaich

Chaidh eaglais a thogail an seo le Naomh Mungo eadar 572 agus 575[10] ann an àite far an robh tèarmann pàganach ro làimhe. Chan eil càil air fhàgail bhon àm ud sin o chionn 's gun do thogadh na toglaichean ann am fiodh. Thogadh crois san 8mh Linn ann an stoidhle gu math àbhaisteach ann an ceann a tuath Shasainn, a chaidh a lorg san 19mh Linn.[11] Chaidh Caisteal a thogail san 17mh Linn is mean air mhean leasachadh e fad na linntean, gu seach àraidh aig deireadh na 19mh Linne.[12] Chuairtich an Caisteal an dèidh do Mhàiri I Alba fhàgail ach ghèill na luchd-dìon dìreach an ceann latha.[13] Chaidh e a chuairteachadh a-rithis ann an 1559 agus rinn feachdan à Sasainn droch mhilleadh airsan san ath bhliadhna. Tha tobhtaichean an t-sean eaglaise, a chaidh a thogail ann an 1610, ri fhaicinn ged an do deach tè ùr a thogail ann an 1817.[14]

Iomraidhean deasaich

  1. Ecclefechan History
  2. Weatherline
  3. Fish Pal
  4. Distance From
  5. Hoddom Castle
  6. Hoddom Primary
  7. Old English Translator
  8. The Placenmes of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892
  9. Ordanance Survey
  10. Ecclefechan History
  11. SCRAN
  12. Buildings at Risk
  13. Canmore
  14. Scottish Places