Dalton
| Daltan | |
 | |
| |
| Suidheachadh | |
| Dùthaich |  Alba
|
| Comhairle | Dùn Phris is Gall-Ghàidhealaibh |
| Co-chomharran | 55° 03′ 11″ Tuath 03° 23′ 01″ Iar |
| Feartan fiosaigeach | |
| Àireamh-shluaigh | 133 (1971) |
| Àireamh fòn | 01387 |
| Duilleag oifigeil | Daltan aig Visit Scotland |
‘S e baile beag dùthchasail faisg air an Eaglais Fheichin, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Dalton. Tha e suidhichte air an àirde an ear-dheas Dhùin Phris is Gall-Ghàidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phris ro 1975), eadar Logarbaidh agus Cathair Ruairidh, ri taobh an Uillt Dalton, a shruthas dhan Abhainn Anainn ri chùlaibh a' bhaile. Tha e 245km air falbh bho Obar Dheathain, 100km bho Ghlaschu, 106km bhon An t-Sròn Reamhar agus 105km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha. 'S e Beurla a th' ann a’ chiad chànain aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Daltan. Tha eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas. A bharrachd air sin, tha taigh-bhìdhe[1] agus taigh-crèadhadaireachd[2] anns a’ bhaile. Taobh fhoghlaim, chan eil bun-sgoil ann is feumar a dhol dhan sgoil ann an Logarbaidh.
Freumhan an Ainm
deasaichA rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha a h-uile coltas ann gur ann à Dal (Gàidhlig: Dàil, Lochlannais; dæl) agus tun (baile), bho Bheurla Ghallda a tha ainm an àite seo. Bheireadh sin Dàil a' Bhaile dhuinn sa Ghàidhlig an latha an-diugh.[3] Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Dhùn Phrìs fhèin anns an 14mh Linn.[4] Tha iomadh ainm-àite dà-chànanach ann sa sgìre seo. 'S ann gu math làidir 's a tha buaidh nan Lochlannach air ainmean-àite ann an iar-dheas na h-Alba,[5] gu h-àraidh faisg air a' mhuir.
Eachdraidh
deasaichChaidh eaglais a thogail an seo sa 1704, dìreach san àite far an do thogadh a' chiad thè san 13mh Linn. Tha an eaglais sin na tobhta a-nis.[6] Chaidh Dalton Parva agus Meikle Dalton dh'aonadh ann an aon pharraist le èigheachd rìoghail ann an 1633.[7] Thogadh eaglais ùr ann an 1895. Bhuineadh am paraiste dhan easbaigeachd Ghlaschu is Srath Annan o shean. A-rèir carragh-chuimhne a' bhaile, fhuair 22 duine à Dalton bàs sa Chogadh Mòr[8] agus còignear eile san Dàrna Cogadh.
Daoine Ainmeil
deasaich- James Shaw Kennedy (1788 - 1865). Saighdear.
Iomraidhean
deasaich- ↑ Thai Orchid
- ↑ Dalton Pottery
- ↑ The Placenmes of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892
- ↑ Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
- ↑ Ordanance Survey
- ↑ Scotland's Churches
- ↑ Historic Churchyards
- ↑ Scottish War Memorials Project
Achadh na h-Eaglaise • Ae • Amisfield • Applegarthtown • Auldgirth • Bankend • Bàrr na Dris • Beattock • Bentpath • Canonbaidh • Cathair • Cathair Ruairidh • Chapelknowe • Cille Chonaill • Cille Bhrìghde • Cill Osbairn • Cille Phàdraig nam Fleamach • An Clachan • Clarencefield • Collin • Comar na Drise • Cuingealach • Dalswinton • Daltan • Doire Chonaill • Dòrnach • Drochaid Charrainn • Drochaid a' Mhuilinn • Drochaid Mhic Iain • Dubhras na Doire • Dùn Choll • Dùn Phris • Dùn Sgoir • Eaglais Fheichin • Eastriggs • Eskdalemuir • Gleann Chapall • Greatna • Hightae • Hoddom • Inbhir Anainn • Kettleholm • Kirtlebridge • Langaim • Loch Mhabain • Logarbaidh • Am Magh Fada • Middlebie • Mouswald • Parkgate • Penpont • Powfoot • Ruadhail • Templand • Torthorwald • Tynron • Wamphray • Waterbeck