Port Phàdraig

Port Phàdraig


Suidheachadh

Dùthaich	Alba
Comhairle	Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Siorrachd	Siorrachd Bhaile na h-Ùige
Parraist	Port Phàdraig fhèin^[1]
Co-chomharran	54° 51′ 00″ Tuath 05° 07′ 00″ Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh-shluaigh	585 (2001)
Àireamh fòn	01988
Còd-puist	DG9^[2]

‘S e baile beag dùthchasail faisg air An t-Sròin Reamhair, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th' ann am Port Phàdraig (Beurla/Beurla Ghallta: Portpatrick). Tha e suidhichte eadar ìre na mara shìos air a' chidhe agus 35m shuas air a' bheinn^[3] ann an cridhe nan Rannaibh, eadar A' Ghlac agus Eaglais Steafain, air an àirde an iar Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Bhaile na h-Ùige ro 1975). Tha e 318km air falbh bho Obar Dheathain, 126km bho Ghlaschu, 100km bho Dhùn Phrìs agus 174km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.^[4] 'S e Beurla agus Beurla Ghallta a th' aig a’ mhòr-chuid dhiubh ann am Port Phàdraig. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas agus turasachd. Taobh fhoghlaim, tha bun-sgoil ann^[5] ach feumar a dhol dhan àrd-sgoil anns An t-Sròin Reamhair.^[6]

Freumhan an Ainm

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha e coltach gur ann à port agus Pàdraig anns a' Gàidhlig a tha an t-ainm.^[7] Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Bhaile na h-Ùige fhèin anns an 18mh Linn.^[8]

Eachdraidh

Chaidh am baile a chlàradh ann an 1646 mar Port Fadrick^[9] agus mar Poirt Fadrick ann an 1654,^[10] a sheallas cho Gàidhealach 's a bha an t-àite uaireigin. Chaidh a stèidheachadh mar bhaile-iasgaich, air sgàth 's gu bheil port-mara nàdarra aige. Bha aiseagan a' ruith eadar Port Phàdraig agus Èirinn a Tuath airson bathar agus litrichean. Ach aig deireadh na 19mh linn, nuair a chleachdadh bàtaichean nas motha, bha trioblaid aca am port-mara a' ruigsinn air sgàth 's a' ghaoth làidir a tha a' tighinn bhon àirde an iar. Mar sin dheth ghuais an gnìomhachas seo chun an t-Sròin Reamhair. Tha tobhtaichean dhen Dunskey Castle mu leth mhìle deas air Port Phàdraig. Chaidh an caisteal a thogail anns an 16mh linn. Ann an 1763 chaidh rathad a chruthachadh leis an arm eadar Port Phàdraig agus Cathair Luail.^[11] Bhathar ag iarraidh an rathad seo a chleachdadh airson Èirinn a cholonachadh. Chaidh an sreath telebhisein Two Thousand Acres of Sky fhilmeadh an seo agus ann am Port Neasaig eadar 2001 agus 2003.^[12]

Poileataigs

'S ann gu Comhairle Choimhearsnachd Phort Phàdraig fhèin a bhuineas Port Phàdraig, a ghabhas a-steach sgìre na mòintich gu tuath. Tha 840 duine a' fuireach san sgìre air fad.^[13] Tha 12 comhairlichean coimhearsnachd a' riochdachadh na sgìre agus thathar a' cumail coinneamhan na Comhairle gach mìos ann an Talla a' Bhaile ann am Port Phàdraig. Tha e a' buntainn dhan uàrd-taghaidh 01 (An t-Sròn Reamhar agus na Rannaibh) airson Comhairle na Roinne.^[14]

	Ainm	Bhòtaichean
Gun phàrtaidh	Willie Scobie	1,925
Tòraidheach	Andrew Giusti	1,703
Nàiseantaich	Ros Surtees	765
Làbaraich	Tommy Sloan	312

Gnàth-shìde

'S ann ann an sgìre mòran nas blàithe (Cuibheasachd bhliadhnail: 8.4 °C) agus mòran nas fhliche (Cuibheasachd bhliadhnail: 1127mm) an coimeas ris an còrr dhen dùthaich 's a tha Port Phàdraig. Tha sileadh uabhasach trom ann, fiù 's fad na mìosan nas tioraim, leis nach eil e idir fad air falbh bhon mhuir air an àirde an iar na h-Alba. 'S e àite Cfb ann an sgèile Köppen-Geiger a th' ann am Port Phàdraig.^[15] Chan eil an t-sneachd idir pailt an seo. Tha diofar mhòr eadar am mìos as fhliche agus am mìos as tioraim: 57mm eadar an Cèitean (dìreach 64mm) agus an Dàmhair/an t-Samhain (121mm). Fad na bliadhna, bidh an teothachd ann am fiaradh mheadhanach: 11.4 °C.

Iomraidhean

Ceanglaichean a-mach

Iomraidhean nam mapaichean airson comharradh-clèithe: NX 001 544
Undiscovered Scotland - Port Phàdraig

Bailtean ann an Siorrachd Bhaile na h-Ùige

Achadh na Meilge • Àrd Bhaile • Baile Gheàrr Lios • Baile na h-Ùige • Baile Ùr Ghlinn Lus • Baile Ùr nan Stiùbhartach • Barrachan • Blaidneach • Càrn Rìoghain • Cille Chainneir • Cill Choluim • Cill Chomhghain • Cill na Tràghad • Clachan Ghlinn Lus • Damnaglaur • An Druim Mòr • Dùn Reichit • Eaglais Steafain • An Eilreig • Ervie • A' Ghlac • Na Lochain • Lios Uillt • Am Magh Crom • Am Monadh Rèidh • Port Neasaig • Port Phàdraig • Port Rosnait • Poll an Iùbhair • Sandhead • Soirbidh • An t-Sròn Reamhar • Whauphill • Whithorn

[1] Arcgis

[2] Post Code Maps

[3] Falling rain

[4] Distance from - to

[5] A' Chomhairle

[6] Stranraer Academy

[7] Studies in the Topography of Galloway, Sir Herbert Eustice Maxwell of Monreith, Constable, Dùn Èideann, 1887

[8] Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147

[9] Studies in the Topography of Galloway, Sir Herbert Eustice Maxwell of Monreith, Constable, Dùn Èideann, 1887

[10] Saint Places

[11] Old Roads of Scotland

[12] Scotland the Movie

[13] A' Chomhairle

[14] LGBC

[15] Climate Data

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]