Uicipeid

Blaidneach

Blaidneach

Suidheachadh
Blaidneach is located in Alba
Blaidneach
Blaidneach (Alba)
Dùthaich Alba
Comhairle Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Siorrachd Siorrachd Bhaile na h-Ùige
Parraist Baile na h-Ùige[1]
Co-chomharran 54° 51′ 00″ Tuath
04° 28′ 00″ Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh fòn 01988
Còd-puist DG8[2]

‘S e baile beag dùthchasail air iomall Baile na h-Ùige, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th' ann am Blaidneach (Beurla/Beurla Ghallta: Bladnoch).[3] Tha e suidhichte aig 5m os cionn ìre na mara,[4] air Leth-eilean na Machrach, air an àirde an iar Dhùin Phris is Gall-Ghàidhealaibh (Siorrachd Bhaile na h-Ùige ro 1975), eadar Baile Ùr nan Stiùbhartach agus Cille Chainneir, ri taobh na h-aibhne Blaidneach,[5] far a shruthas e gu màthair-uisge na Linne Shalmhaigh aig Bàgh Chrìch. Tha e 293km air falbh bho Obar Dheathain, 112km bho Ghlaschu, 59km bho Dhùn Phris agus 145km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha. 'S e Beurla agus Beurla Ghallta a th' aig a’ mhòr-chuid dhiubh ann am Blaidneach. Tha eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas, turasachd agus coilltearachd. Tha Blaidneach ainmeil air feadh an t-saoghail air sàilleabh an taigh-staile cliùiteach a th' anns a' bhaile.[6]

Freumhan an Ainm

deasaich

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha e coltach gur ann à blàdh agus achadh anns a' Ghàidhlig o shean a tha an t-ainm.[7] Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Bhaile na h-Ùige fhèin anns an 18mh Linn.[8]

Eachdraidh

deasaich

B' e àite gu math trang a bh' ann Blaidneach bho na meadhan aoisean gu ruige deireadh an 19mh linn leis gur e an aon àite far an robh drochaid tarsainn na h-aibhne Blaidneach air slighe na taistealachd gu Whithorn.[9] Chaidh a' chiad drochaid a thogail an seo ann an 1710 ach chaidh tè ùr eile a thogail ann an 1860.[10] Chaidh gnothach an èisg a leasachadh le Alasdair III anns an 13mh Linn.[11] Ann an 1682, nuair a bha an dùthaich ann an dubh-choimeasg aig àm an Ath-Leasachaidh, chaidh tè à Blaidneach a chur gu bàs còmhla ri dithis eile o chionn 's gur e cùmhnantaich a bh' annta. Chaidh an ceanglachadh ri cabair air an tràigh gus a chaidh a bhàthadh aig àirde-mhara.[12] Dh' fhosgladh taigh-staile an seo, a bhuineadh dhan teaghlach MhicGilleFhaolain, ann an 1817 ach dhùnadh ann an 1933 e. Chaidh ath-fhosgladh ann an 1993.[13] Chan eil ach sia taighean-staile ann an ceann a deas na h-Alba air fad. Bha taigh-uachdair ri taobh na h-aibhne,[14] a bha air a thogail ann an 1899 agus a bheireadh cosnadh gu mòran dhaoine san sgìre. Thàinig an rèile gu Baile na h-Ùige ann an 1875, rud a thug piseach air eaconomaidh na sgìre. Chailleadh an rèile ann an 1950.[15]

Poileataigs

deasaich

'S ann gu Comhairle Choimhearsnachd Bhuirgh Rìoghail Bhaile na h-Ùige a bhuineas Blaidneach, a ghabhas a-steach Barrachan, Baile na h-Ùige, Cille Chainneir agus Whauphill. Tha 2,200 duine a' fuireach san sgìre air fad.[16] Tha 15 comhairlichean coimhearsnachd a' riochdachadh na sgìre agus thathar a' cumail coinneamhan na Comhairle gach mìos ann Talla na Comhairle, ann am Baile na h-Ùige. Tha e a' buntainn dhan uàrd-taghaidh 03 (Meadhan Ghall-Ghàidhealaibh) airson Comhairle na Roinne.[17]

Gnàth-shìde

deasaich

'S ann ann an sgìre mòran nas blàithe (Cuibheasachd bhliadhnail: 8.6 °C) agus mòran nas fhliche (Cuibheasachd bhliadhnail: 1086mm) an coimeas ris an còrr dhen dùthaich 's a tha Blaidneach. Tha sileadh trom ann, fiù 's fad na mìosan nas tioraim, leis nach eil e idir fad air falbh bhon mhuir air an àirde an iar na h-Alba. 'S e àite Cfb ann an sgèile Köppen-Geiger a th' ann am Blaidneach.[18] Chan eil an t-sneachd idir pailt an seo. Tha diofar mhòr eadar am mìos as fhliche agus am mìos as tioraim: 61mm eadar an Cèitean (dìreach 62mm) agus an t-Samhain (119mm). Fad na bliadhna, bidh an teothachd ann am fiaradh mheadhanach: 11.8 °C.

 

Còmhdhail

deasaich

Chan eil seirbheis rèile ann. A dh'aindeoin sin, tha seirbheis bhus a' frithealadh a' bhaile:

Iomraidhean

deasaich
  1. ↑ Arcgis
  2. ↑ Post Code Maps
  3. ↑ “Stòr-dàta Briathrachais”. Sabhal Mòr Ostaig. Air a thogail 2na dhen Chèitean 2017.
  4. ↑ Falling Rain
  5. ↑ Andrew Symson, A large description of Galloway, 1823, W. and C. Tait, duilleag 94
  6. ↑ Bladnoch Distillery
  7. ↑ The Placenames of Scotland, James B. Johnston, Dùn Èideann 1892
  8. ↑ Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
  9. ↑ Pilgrim Journeys
  10. ↑ Galloway Gazette
  11. ↑ Topographical Dictionary of Scotland, Samuel Lewis, Clearfield, Lunnainn, 1846
  12. ↑ The History of the McLennans, Ronald G. MacLennan, University of Michigan, 1978
  13. ↑ Whisky Distilled
  14. ↑ Scottish Screen Archive
  15. ↑ Gordon Biddle and O S Nock, The Railway Heritage of Britain, Michael Joseph Limited, Lunnainn, 1983, ISBN 07181 2355 7
  16. ↑ A' Chomhairle
  17. ↑ “Dumfries and Galloway Wards 2007”. Local Government Boundary Commission for Scotland. Air a thogail 29mh dhen Ghiblean 2017.
  18. ↑ Climate Data
  19. ↑ Còmhdhail na Comhairle
Bailtean ann an Siorrachd Bhaile na h-Ùige
 

Achadh na Meilge  • Àrd Bhaile  • Baile Gheàrr Lios  • Baile na h-Ùige  • Baile Ùr Ghlinn Lus  • Baile Ùr nan Stiùbhartach  • Barrachan  • Blaidneach  • Càrn Rìoghain  • Cille Chainneir  • Cill Choluim  • Cill Chomhghain  • Cill na Tràghad  • Clachan Ghlinn Lus  • Damnaglaur  • An Druim Mòr  • Dùn Reichit  • Eaglais Steafain  • An Eilreig  • Ervie  • A' Ghlac  • Na Lochain  • Lios Uillt  • Am Magh Crom  • Am Monadh Rèidh  • Port Neasaig  • Port Phàdraig  • Port Rosnait  • Poll an Iùbhair  • Sandhead  • Soirbidh  • An t-Sròn Reamhar  • Whauphill  • Whithorn

 
Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/w/index.php?title=Blaidneach&oldid=574823"