Karl Marx

Karl Marx
Beatha
Ainm slàn	Karl Heinrich Marx
Breith	Trier, 5 dhen Chèitean 1818
Dùthaich	Rìoghachd na Pruise 1845); Rìoghachd Aonaichte ; duine gun stàit (1845 -
Àite-fuirich	Lunnainn; Trier; Berlin; Paris; The Swan (en)
Cinneadh	Iùdhaich Ashkenazi
Ciad chànan	Gearmailtis
Bàs	Lunnainn, 14 dhen Mhàrt 1883
Àite-adhlacaidh	Tomb of Karl Marx (en)
Nàdar a’ bhàis	adhbharan nàdarra (lung disease (en) )
Teaghlach
Athair	Heinrich Marx
Màthair	Henriette Presburg
Cèile	Jenny von Westphalen (en) (19 dhen Ògmhios 1843 - 1881)
Clann	liosta Eleanor Marx (en) ; Jenny Longuet (mul) ; Laura Marx (en) ; Edgar Marx (en) ; Frederick Demuth (en) ; Heinrich Edward Guy Marx (en) ; Jenny Evelin Francis Marx (en) ;
Bràithrean ⁊ peathraichean	liosta Emilie Conradi (en) ; Louise Juta (en) ; Mauritz David Marx (en) ; Sophia Marx (en) ;
Sinnsirean	liosta Ludwig von Westphalen (en) (athair-cèile);
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Jena ; Gimnasium Real Frederick William III (en) ; (1830 - ; Oilthigh Bonn ; (dhen Dàmhair 1835 - 1836) ; Oilthigh Humboldt Berlin ; (dhen Dàmhair 1836 - : jurisprudence (en) , feallsanachd
Àrd-fhoghlam	Dotair Feallsanachd
Teusas	Differenz der demokritischen und epikureischen naturphilosophie
Stiùiriche an teusais	Bruno Bauer (mul)
Cànain	Gearmailtis
Luchd-teagaisg	Friedrich Gottlieb Welcker (en)
Dreuchd
Dreuchd	eaconamaiche, neach-naidheachd, eachdraiche, feallsanaiche, sòiseo-eòlaiche, rèabhlaideach, bàrd, neach-poileataigs, sgrìobhadair, ùghdar, eòlaiche nan saidheansan sòisealta, film screenwriter (en) agus television writer (en)
Àitichean-obrach	Köln
Fastaichean	Neue Rheinische Zeitung (en) ; Rheinische Zeitung (en)
Obraichean comharraichte	Economic and Philosophic Manuscripts of 1844 (en) ; Capital: A Critique of Political Economy (en) ; The German Ideology (en) ; Am Manifesto Commanach
Duaisean a fhuaras	liosta Fellow of the Royal Society of Arts ;
Buaidh	Georg Wilhelm Friedrich Hegel (mul) , Max Stirner (mul) , Ludwig Feuerbach (mul) agus The Essence of Christianity (en)
Ballrachd	Comann Eadar-nàiseanta nam Fir-obrach
Far-ainmean	Glückskind
Creideamh
Creideamh	neo-dhiadhaireachd; antitheism (en)
Pàrtaidh poileataigeach	Communist League (en)
IMDb	nm0555631

B' e feallsanaiche poileataigeach às a' Ghearmailt a bha ann an Karl Heinrich Marx (Trier, 5 an Cèitean, 1818 – Lunnainn, 14 am Màrt 1883). Bhitheadh e a sgrìobhadh mu airgeid agus cumhachd. Cuide ri Friedrich Engels, stèidhich e an fheallsanachd phoilitigeach ris an canar Co-mhaoineas anns an duilleachan no pamflaid "am Manifesto Commanach" a thàinig a-mach ann an 1848. An dèidh seo 's e 'Marxachas' a dh'èighear air na smuaintean aige.

Beatha agus obair

Bha e na oileanach sna oilthighean ann am Bonn agus Berlin. Dh'imrich e do Pharas ann an 1843, far an do choinnich e Engels, agus Lunnainn ann an 1849. Tha mòran den bheachd gur e an leabhar is cudromaiche aige Das Kapital a sgrìobh e tarsainn air trì deichead agus far an do bhris e sìos, bheachdaich e agus gu ìre dh'ainmich e an seòrsa eaconamas ris an canar Kapitalismus (Gàidhlig: calpachas) san latha an diugh. Bha e a' dol an aghaidh bheachdan eaconamas libearalaich agus lean mòran deasbaid eadar an fheadhainn a tha ag aontachadh leis agus an fheadhainn nach eil. A rèir Marx,^[1] bidh còmhstri ann eadar a' Bhùirdeasachd agus am Mòr-shluagh an-còmhnaidh.

Dh'ùghdar e gu leòr leabhraichean eile mu iomadach cuspair cuideachd. Ged a chaidh a bhreith anns a' Ghearmailt bha aige ri gluasad dhachaigh glè thric oir nach bu chaomh le toir dhaoine na beachdan aige agus mu dheireadh rinn e a dhachaigh ann an Lunnainn agus dh'fhuirich e an sin gus an do bhàsaich e ann an 1883. Thug na sgrìobh agus na rinn e buaidh mhòr air Fidel Castro agus Paulo Freire.

Urraman

Dh'ainmicheadh an Oilthigh Leipzig air eadar 1953 agus 1990.

Aistean co-cheangailte

Feallsanaich ainmeil ann an eachdraidh

Na Ro-Shocrataich • Socrates • Plato • Aristotle • Epicurus • Stòthachd • Epictetus • Seneca Òg • Marcus Aurelius • Plotinus • Augustine à Hippo • Boëthius • Al-Farabi • Anselm • Peter Abelard • Averroës • Maimonides • Thomas Aquinas • Albertus Magnus • Duns Scotus • Ramon Llull • Occam • Giovanni Pico della Mirandola • Marsilio Ficino • Michel de Montaigne • René Descartes • Thomas Hobbes • Blaise Pascal • Baruch Spinoza • John Locke • Nicolas Malebranche • Gottfried Leibniz • Giambattista Vico • Julien Offray de La Mettrie • George Berkeley • Baron de Montesquieu • Francis Hutcheson • David Hume • Voltaire • Jean-Jacques Rousseau • Denis Diderot • Johann Herder • Immanuel Kant • Jeremy Bentham • Friedrich Schleiermacher • Johann Gottlieb Fichte • G. W. F. Hegel • Friedrich von Schelling • Friedrich von Schlegel • Arthur Schopenhauer • Søren Kierkegaard • Henry David Thoreau • Ralph Waldo Emerson • John Stuart Mill • Karl Marx • Mikhail Bakunin • Friedrich Nietzsche • Vladimir Soloviev • William James • Wilhelm Dilthey • C. S. Peirce • Gottlob Frege • Edmund Husserl • Henri Bergson • Ernst Cassirer • John Dewey • Benedetto Croce • José Ortega y Gasset • Alfred North Whitehead • Bertrand Russell • Ludwig Wittgenstein • Ernst Bloch • Georg Lukács • Martin Heidegger • Rudolf Carnap • Simone Weil • Maurice Merleau-Ponty • Jean-Paul Sartre • Simone de Beauvoir • Georges Bataille • Theodor Adorno • Max Horkheimer • Hannah Arendt • Cornelius Castoriadis

↑ Callinicos, Alex (2010): The Revolutionary Ideas of Karl Marx. Bloomsbury, Lunnainn: Bookmarks. ISBN 978-1-905192-68-7.

[1] Callinicos, Alex (2010): The Revolutionary Ideas of Karl Marx. Bloomsbury, Lunnainn: Bookmarks. ISBN 978-1-905192-68-7.

[1]