Haugh of Urr/The Hauch

Suidheachadh
Dùthaich Alba
Comhairle Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh
Co-chomharran 54° 58' 41 Tuath
03° 52' 05 Iar
Feartan fiosaigeach
Àireamh-shluaigh 228 (1971)
Àireamh fòn 01556
Duilleag oifigeil Fiosrachadh mun pharraist

'S e baile beag dùthchasail faisg air Dùn Phris, air an àirde an iar-dheas na h-Alba, a th' ann an Haugh of Urr (A' Bheurla Ghallda: The Hauch). Tha e suidhichte aig 36m os cionn ìre na mara,[1] ann an cridhe na roinne Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Chille Chùithbeirt ro 1975), eadar Caisteal Dhùghlais agus Lochfoot, ri taobh an Uisge Urr. Tha e 20km air falbh bho Dhùn Phris agus Cille Chùithbeirt, 6km bho Dhail Beithich agus 140km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[2] Bha dìreach 228 duine a’ fuireach anns a' bhaile ann an 1971,[3] agus 's e Beurla/Beurla Ghallda a th' ann a’ chiad chànain aig a’ mhòr-chuid dhe na daoine ann an Haugh of Urr. Tha eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air turasachd, àiteachas, gu h-àraidh coilltearachd, gnothaich a' chruidhe, a' chaorach agus iasgach bradain.

Freumhan an Ainm deasaich

A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha e coltach gur ann à halh[4] (Gàidhlig: cluain-aibhne) ann an seann Bheurla 's a tha Haugh agus gur ann à or (Gàidhlig: oir) ann an Cuimris 's a th' ann an t-ainm. Tha cruth na tìre a' toirt cuideam dhan theòiridh seo. Ghabhadh sin Cluain Abhainn na h-Oire dhuinn sa Gàidhlig. Nochd a' Ghàidhlig ann an ceann a deas na h-Alba anns an 7mh Linn agus bha an cànan fhathast làidir ann an Siorrachd Chille Chuithbeirt fhèin anns an 17mh Linn.[5]

Eachdraidh deasaich

Chaidh uchdan-ùir a thogadh faisg air làimh eadar 1130 agus 1160, air a bheil Motte of Urr (Gàidhlig: staing), a chaidh a leigeil agus ath-thogail ann an 1174.[6] Ann an 1763 chaidh rathad a chruthachadh leis an arm eadar Port Phàdraig agus Cathair Luail, a dheidheadh tro Haugh of Urr.[7] Bhathar ag iarraidh an rathad seo a chleachdadh airson Èirinn a cholonachadh. Thog an t-ailtire P. MacGregor Chalmers eaglais an seo ann an 1914.[8]

Iomraidhean deasaich

  1. Elevation Map
  2. Distance Calculator
  3. Scottish Places
  4. DSL
  5. Transactions and Journal of Proceedings of the Dumfriesshire and Galloway Natural History and Antiquarian Society. Third Series. Volume XI: 147
  6. Canmore
  7. Old Roads of Scotland
  8. History, The Parish of Urr, David Frew, Published by Thomas Fraser, Dalbeattie, 1909