Pretoria

Pretoria


Bratach a' bhaile	Gearradh-arm no Seula

Suidheachadh

Dùthaich

Afraga a Deas

Ceàrn

Gauteng

Sgìre

Tshwane

Co-chomharran

25° 43’ Deas
28° 17’ Ear

Feartan fiosaigeach

Farsaingeachd

1,644 km²

Àireamh-shluaigh

1,884,046 (2005)

Dlùths

1,146.01/km²

Àireamh fòn

+2712

Duilleag oifigeil

www.tshwane.gov

'S e prìomh-bhaile riochdail Afraga a Deas a tha ann am Pretoria. Ach tha dà phrìomh-bhaile eile ann: Cape Town (reachdail) agus Bloemfontein (breithneachail). Tha Pretoria suidhichte mu 50 cilemeatair san taobh tuath Johannesburg anns an earra-thuath Afraga a Deas. Tha ruith-bheanntan Magaliesberg timcheall air a’ bhaile. Tha Pretoria 412km bho Mhaseru (Leasoto), 1,175km bho Windhoek (Namibia) 921km bho Harare (Zimbabwe), 253km bho Ghaborone (Botsuana), 305km bho Mbabane (Dùthaich nan Suasaidh), agus 444km bho Maputo (Mòsaimbic).^[1] Tha e suidhichte ann an ceann a tuath na dùthcha, aig 1,335m os cionn ìre na mara.^[2]

Chaidh Pretoria a stèidheachadh anns a’ bhliadhna 1855 le Marthinus Pretorius. Thaghadh esan an t-ainm airson urram a thoirt don athair aige: Andries Pretorius a bha na ghaisgeach nàiseanta. Bhon 1ad an Cèitean 1860 bha Pretoria na phrìomh-bhaile Poblachd Afraga a Deas neo (ZAR). Nuair a dh’atharraich Poblachd Afraga a Deas gu Afraga a Deas ann an 1961, bha Pretoria na phrìomh-bhaile riochdachail. Bha mì-chliù air a' bhaile mar: “Prìomh-bhaile Apartheid (sgaradh-cinnidh). Ach dh’atharraich sin aig an àm nuair a bha Nelson Mandela na chiad cheann-suidhe dhubh. Bha esan a’ fuireach anns na Union Buildings ann am Pretoria. Tha an riaghaltas Afraga a Deas ag obair an seo. Tha an togalach na laighe air Meintjies Kop. 'S e an còigeamh baile as motha na dùthcha a tha' ann Pretoria.^[3]

Foghlam

'S e aon de na bailtean as cudthromaiche ri taobh foghlam a tha ann am Pretoria. Tha mòran oilthighean ann:

University of Pretoria, an t-oilthigh as motha na dùthcha,
Tshwane University of Technology, oilthigh teicneòlas
University of South Africa, ainm goirid: UNISA, an t-oilthigh as motha a tha a’ dèanamh foghlam aig astar.