Ramsaigh MacDhòmhnaill

B' e Prìomh-mhinistear na Rìoghachd Aonaichte agus riochdaire dioplòmasach a bh' ann an Seumas Ramsaigh MacDhòmhnaill neo James Ramsay MacDonald, FRS, (12 an Dàmhair 1866–9 an t-Samhain 1937).

Ramsaigh MacDhòmhnaill
ball de Chomhairle Siorrachd Lunnainn Ball de 28mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 12 dhen Fhaoilleach 1906 - 10 dhen Fhaoilleach 1910 Sgìre: Leicester (en) Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 1906 Ball de 29mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 15 dhen Fhaoilleach 1910 - 28 dhen t-Samhain 1910 Sgìre: Leicester (en) Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, Faoilleach 1910 Ball de 30mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 3 dhen Dùbhlachd 1910 - 25 dhen t-Samhain 1918 Sgìre: Leicester (en) Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, Dùbhlachd 1910 1. Ceannard a’ Phàrtaidh Làbaraich 6 dhen Ghearran 1911 - 5 dhen Lùnastal 1914 ← George Barnes (en) - Arthur Henderson → Ball de 28mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 15 dhen t-Samhain 1922 - 16 dhen t-Samhain 1923 Sgìre: Aberavon (en) Taghadh: 1922 United Kingdom general election (en) Ceannard nan Dùbhlannach 21 dhen t-Samhain 1922 - 22 dhen Fhaoilleach 1924 ← H. H. Asquith - Stanley Baldwin → 2. Ceannard a’ Phàrtaidh Làbaraich 22 dhen t-Samhain 1922 - 1 dhen t-Sultain 1931 ← John Robert Clynes (en) - Arthur Henderson → Ball de 33mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 6 dhen Dùbhlachd 1923 - 9 dhen Dàmhair 1924 Sgìre: Aberavon (en) Taghadh: 1923 United Kingdom general election (en) Ball de Chomhairle Dhìomhair na Rìoghachd Aonaichte 1924 - Rùnaire Stàite nan Dùthchannan Cèin 22 dhen Fhaoilleach 1924 - 3 dhen t-Samhain 1924 ← George Curzon, 1st Marquess Curzon of Kedleston (en) - Austen Chamberlain (mul) → Prìomh-mhinistear na Rìoghachd Aonaichte 22 dhen Fhaoilleach 1924 - 4 dhen t-Samhain 1924 ← Stanley Baldwin - Stanley Baldwin → Ceannard Taigh nan Cumantan 22 dhen Fhaoilleach 1924 - 3 dhen t-Samhain 1924 ← Stanley Baldwin - Stanley Baldwin → Ball de 34mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 29 dhen Dàmhair 1924 - 10 dhen Chèitean 1929 Sgìre: Aberavon (en) Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 1924 Ceannard nan Dùbhlannach 4 dhen t-Samhain 1924 - 5 dhen Ògmhios 1929 ← Stanley Baldwin - Stanley Baldwin → Ball de 35mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 30 dhen Chèitean 1929 - 7 dhen Dàmhair 1931 Sgìre: Seaham (en) Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 1929 Prìomh-mhinistear na Rìoghachd Aonaichte 5 dhen Ògmhios 1929 - 7 dhen Ògmhios 1935 ← Stanley Baldwin - Stanley Baldwin → Ceannard Taigh nan Cumantan 5 dhen Ògmhios 1929 - 7 dhen Ògmhios 1935 ← Stanley Baldwin - Stanley Baldwin → Ball de 36mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 27 dhen Dàmhair 1931 - 25 dhen Dàmhair 1935 Sgìre: Seaham (en) Taghadh: taghadh nàiseanta na Rìoghachd Aonaichte, 1931 Morair Ceann-suidhe na Comhairle 7 dhen Ògmhios 1935 - 28 dhen Chèitean 1937 ← Stanley Baldwin - Edward Wood, 1st Earl of Halifax (en) → Ball de 37mh Pàrlamaid na Rìoghachd Aonaichte 31 dhen Fhaoilleach 1936 - 9 dhen t-Samhain 1937 Sgìre: Combined Scottish Universities (en) Taghadh: 1936 Combined Scottish Universities by-election (en)
Beatha
Ainm slàn	James McDonald Ramsay
Breith	Inbhir Losaidh, 12 dhen Dàmhair 1866
Dùthaich	Alba
Bàs	Cuan Siar, 9 dhen t-Samhain 1937
Nàdar a’ bhàis	(fàilligeadh a' chridhe)
Teaghlach
Athair	John MacDonald
Màthair	Anne Ramsay
Cèile	Margaret MacDonald (en)
Clann	liosta Malcolm MacDonald (mul) Ishbel MacDonald (en) David MacDonald (en) Sheila Lochhead (en) Alister MacDonald (en) Joan Margaret MacKinnon (en)
Foghlam
Foghlam	Birkbeck, Oilthigh Lunnainn no value
Cànain	Beurla
Dreuchd
Dreuchd	neach-poileataigs, neach-naidheachd agus dioplomat
Àitichean-obrach	Lunnainn
Fastaichean	Sgoil na h-Eaconamachd Lunnainn
Duaisean a fhuaras	liosta Ball den Chomann Rìoghail  (1930)
Ainmeachadh airson duaisean	liosta Duais Nobel airson Sìthe (1925) Duais Nobel airson Sìthe (1929) Duais Nobel airson Sìthe (1930) Duais Nobel airson Sìthe (1931)
Ballrachd	An Comann Rìoghail
Creideamh
Creideamh	Free Church of Scotland (en)
Pàrtaidh poileataigeach	Am Pàrtaidh Làbarach National Labour Organisation (en)
IMDb	nm0531883

Rugadh e ann an Inbhir Losaidh, Siorrachd Mhoireibh agus dh'imrich e gu Bristol nuair a bha e 18 bliadhna a dh'aois is e ag obair mar chuidiche bhiocair is chaidh e sa' Chaidreachas Deamocratach Shòisealta. Sheas e mar thagraiche pàrlamaideach ann an 1895 is chaidh a thaghadh airson Leicester ann an 1906. Chaill e an seat aige ann an 1918 ach thill e gu pàrlamaid airson Aberavon is chaidh e na cheannard a' Phàrtaidh Làbarach. Dh'iarr an Rìgh air a bhith am Prìomhaire ann an 1924 ach cha do mhair an riaghaltas agus chaill e an taghadh coitcheann. Thill e gu Sràid Downing ann an 1928 agus chruthaich e riaghaltas co-bhoinn neo riaghaltas nàiseanta. Cha do chòrd seo ris a' phàrtaidh is leig e a dhreuchd suas ann an 1935.

Ged nach do dh'obraich e mar neach-saidheans, chaidh e na bhall dhen Comann Rìoghail ann an 1930 fo riaghailt shònraichte. Chaidh a thaghadh mar bhall pàrlamaid airson Oilthighean na h-Alba ann an 1936. Ghabh e òraid mu dheireadh aig an Institiud Rìoghail ann an Lunnainn air "Saidheans agus a' Choimhearsnachd". Chaochail e air saor-làithean air bàta a bha a' dol gu Ameireaga a Deas.

Sgrìobhaidhean

• Ramsay MacDonald, J. 1927. 'Message from The Right Hon. J. Ramsay MacDonald M.P.', ann an Guthan o na Beanntaibh / Voices from the Hills deas. le John MacDonald (Glaschu: An Comunn Gàidhealach), d. 8.

Ceanglaichean a-mach

• MacÌomhair, Ruaraidh: “Am balach à Inbhir Losaidh a chaidh na Phrìomhaire Làbarach”, Naidheachdan a' BhBC. 22mh dhen Fhaoilleach 2024. Air a thogail 24mh dhen Fhaoilleach 2024. 

Iomraidhean

Prìomhairean na Rìoghachd Aonaichte

Prìomhairean na Breatainne Mòire: Walpole (1721–1742) · Compton (1742–1743) · Pelham (1743–1754) · Newcastle (1754–1756) · Devonshire (1756–1757) · Newcastle (1757–1762) · Bute (1762–1763) · G. Grenville (1763–1765) · Rockingham (1765–1766) · Chatham (Pitt Mòr) (1766–1768) · Grafton (1768–1770) · North (1770–1782) · Rockingham (1782) · Shelburne (1782–1783) · Portland (1783)

Prìomhairean na Rìoghachd Aonaichte (an dèidh do 1800): Pitt Beag (1783–1801) · Addington (1801–1804) · Pitt Beag (1804–1806) · W. Grenville (1806–1807) · Portland (1807–1809) · Perceval (1809–1812) · Liverpool (1812–1827) · Canning (1827) · Goderich (1827–1828) · Wellington (1828–1830) · Grey (1830–1834) · Melbourne (1834) · Wellington (1834) · Peel (1834–1835) · Melbourne (1835–1841) · Peel (1841–1846) · Russell (1846–1852) · Derby (1852) · Aberdeen (1852–1855) · Palmerston (1855–1858) · Derby (1858–1859) · Palmerston (1859–1865) · Russell (1865–1866) · Derby (1866–1868) · Disraeli (1868) · Gladstone (1868–1874) · Disraeli (1874–1880) · Gladstone (1880–1885) · Salisbury (1885–1886) · Gladstone (1886) · Salisbury (1886–1892) · Gladstone (1892–1894) · Rosebery (1894–1895) · Salisbury (1895–1902) · Balfour (1902–1905) · Campbell-Bannerman (1905–1908) · Asquith (1908–1916) · Lloyd George (1916–1922) · Bonar Law (1922–1923) · Baldwin (1923–1924) · MacDonald (1924) · Baldwin (1924–1929) · MacDonald (1929–1935) · Baldwin (1935–1937) · Chamberlain (1937–1940) · Churchill (1940–1945) · Attlee (1945–1951) · Churchill (1951–1955) · Eden (1955–1957) · Macmillan (1957–1963) · Douglas-Home (1963–1964) · Wilson (1964–1970) · Heath (1970–1974) · Wilson (1974–1976) · Callaghan (1976–1979) · Thatcher (1979–1990) · Major (1990–1997) · Blair (1997–2007) · Brown (2007–2010) · Camshron (2010–2016) · May (2016–2019) · Johnson (2019–2022) · Truss (2022) · Sunak (2022–2024) · Starmer (2024–)

Ceannardan a' Phàrtaidh Làbarach

Keir Hardie (1906–1908) • Arthur Henderson (1908–1910) • George Barnes (1910–1911) • Ramsay MacDonald (1911–1914) • Arthur Henderson (1914–1917) • William Adamson (1917–1921) • J. R. Clynes (1921–1922) • Ramsay MacDonald (1922–1931) • Arthur Henderson (1931–1932) • George Lansbury (1932–1935) • Clement Attlee (1935–1955) • Hugh Gaitskell (1955–1963) • Harold Wilson (1963–1976) • James Callaghan (1976–1980) • Michael Foot (1980–1983) • Neil Kinnock (1983–1992) • John Smith (1992–1994) • Tony Blair (1994–2007) • Gordon Brown (2007–2010) • Ed Miliband (2010–2015) • Jeremy Corbyn (2015–2020) • Keir Starmer (2020–)