Bernburg

Bernburg


	Gearradh-arm no Seula

Suidheachadh

Dùthaich

A' Ghearmailt

Ceàrn

Salzlandkreis

Sgìre

Sagsainn-Anhalt

Co-chomharran

51° 47' 57' Tuath
11° 44' 33' Ear

Feartan fiosaigeach

Farsaingeachd

113.45 km²

Àireamh-shluaigh

33,879 (2013)

Dlùths

298.62/km²

Àireamh fòn

+49 (0)3471 agus (0)6392

Duilleag oifigeil

A' Chomhairle

‘S e baile meadhanach faisg air Dessau-Roßlau agus Köthen air an àirde an ear na Gearmailte a th’ ann am Bernburg. Tha e suidhichte aig 85m os cionn ìre na mara, ri taobh na h-aibhne Saale anns an stàit Sagsainn-Anhalt. Tha am baile 37km air falbh bho Mhagdeburg, 40km bho Halle, 68km bho Leipzig agus 139km bho Bherlin.^[1] Tha 33,879 duine a' fuireach ann.^[2] Tha caisteal mòr ann os cionn a' bhaile a thogadh ri linn An Ath-bheòthachaidh.

Eachdraidh

Chaidh Bernburg a chlàradh airson a' chiad turais ann an 1138 mar Berneburch anns na Annalista Saxo^[3] agus na Magdeburger Annalen agus bha e fo bhuaidh na h-eaglaise fad iomadh bliadhna. Nochd an eaglais ann an Waldau, a bha na bhaile air leth gu ruige 1871, ann an sgrìobhainn ann an 964.^[4] Chaidh Abaid agus taigh-pearsain a thogail an seo anns an 10mh Linn, a bharrachd air eaglaisean agus abaidean eile air feadh na sgìre mu timcheall a' bhaile. Chaidh abaid eile a thogail ann an 1326 a tha na ospadal an-diugh cuideachd. Bha malairt uabhasach cudromach fad na meadhan aoisean agus le sin chaidh am baile a leasachadh gu mòr: chaidh muilnean a thogail ann an 1219 agus drochaid ann an 1239, a chaidh ùrachadh anns an 20mh Linn: Fhuair am baile a chuid chòirichean ann an 1278, a thug piseach air eaconomaidh na sgìre. Ghabh Bernburg leis an Ath-Leasachaidh ann an 1526.^[5] Bha sreath de casaidean an aghaidh bana-bhuidseachan ann eadar 1555 agus 1664, nam measg Barbara Meyhe, bean a' phrobhaist, ann an 1617 - 1619.^[6] B' e prìomh-bhaile na stàite Diùcachd Anhalt-Bernburg a bh' ann bho 1603 gu ruige 1863 nuair a chaochail an diùc mu dheireadh gun chlann.^[7] Rinn feachdan an spùinneadair às An Danmhairg Heinrich von Holk droch mhilleadh air a' bhaile ann an 1630.^[8] Chaochail iomadach duine leis a' Phlàigh fad an 17mh Linn. A thuilleadh air sin, rinn teine droch mhilleadh air an t-seann bhaile ann an 1697. Ann an 1745 chaidh a' chiad Inneal-stotha a thogail ann am Bernberg. B' e am baile fo bhuaidh nam Fraingeach eadar 1807 agus 1813, ri linn Co-chaidreachas na Rèine.^[9] Thàinig an rèile ann an 1846 agus thogadh drochaid stàilinne ann an 1891. Stèidhich na Nàsaich ionad-mharbhaidh am broinne taigh-caothaich a' bhaile air an robh NS-Tötungsanstalt Bernburg agus chuireadh mu 14,000 duine a bha tinn agus ciorramaich gu bàs anns na seòmraichean-gasa eadar 1940 agus 1943.^[10]