Neiptiunium

'S e eileamaid cheimigeach a tha ann an neiptiunium le samhla Np agus àireamh atamach 93. 'S e actanach agus meatailt rèidio-bheò is cruaidhe a tha ann.

Neiptiunium
Cruinne neiptiunium-237.
Clàr pillteach H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla	Np
Àireamh	93
Ùine	7
Bloca	f
Seòrsa	Actanach
Buadhan stuthach
Dath	Airgead-liath
Teothachd leaghaidh	912±3 K ​(639±3 °C, ​1182±5 °F)
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da	(237) neo-sheasmhach
Comh-dhealbhadh atamach	[Rn] 5f4 6d1 7s2
Cor ogsaideachaidh	+3, +4, +5, +6, +7
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1	604.5 kJ/mol

Tha a' mhòr-chuid neiptiunium san àrainneachd a' dol à spreadhaidhean niùclasach san àile eadar 1945 agus 1963.

Coir ogsaideachidh neiptiunium ann an eadar-sgoilidhean.

Eachdraidh

Ann an 1940 rinn Edwin McMillan neiptiunium le greasadair-mhìrean ann am Berkeley. Bhuail e niùtronan air uranium. Dhearbhaich Philip Abelson gum bu eileamaid ùr a bh' ann agus bhuannaich McMillan an Duais Nobel ann an Ceimigeachd. Dh'ainmicheadh e air am planaid Neaptun air sgàth 's gum b' e an eileamaid as dèidh uranium san clàr pillteach a bh' ann.

Iosatòpaichean

Tha ²³⁵Np, ²³⁶Np agus ²³⁷ nan iosatòpaichean neiptiuinium as cudromaiche.

Samhla	Leth-bheatha	Dòighean-sheargadh	Toraidhean
235Np	396.1(2) laithean	alpha is grèim eileagtroin	235U (grèim eileagtroin) 231Pa (seargadh alpha)
236Np	1.54(6)×105 bliadhna	grèim eileagtroin, beta agus alpha	236U, 236Pu is 232Pa
237Np	2.144(7)×106 bliadhna	alpha	233Pa

Bith-eòlas

Càrnar neiptiunium anns a' chreatlach.