Jarosław Dąbrowski
B' e saighdear, oifigear agus rèabhlaideach sòisealach às a' Phòlainn a bh' ann an Jarosław Dąbrowski (IPA: jaˈrɔswaf dɔmˈbrɔfskʲi, ainm slàn: Jarosław Żądło-Dąbrowski, far-ainmean Żądł—'gath' agus Łokietek—'stealladh', Żytomierz, 18 an t-Samhain, 1836 – Paris, 23 an Cèitean 1871).[1] Bha esan an lùib a' Chomainn Phais agus chaidh a mharbhadh ga dhìon.
Jarosław Dąbrowski | |
---|---|
Beatha | |
Breith | Zhytomyr agus Zhytomyr, 12 dhen t-Samhain 1836 |
Dùthaich |
A' Phòlainn Impireachd na Ruise |
Àite-fuirich | Sankt Peterburg |
Bàs | Paris, 23 dhen Chèitean 1871 |
Àite-adhlacaidh |
cladh Père Lachaise grave of Jarosław Dombrowski (en) |
Nàdar a’ bhàis | (killed in action (en) ) |
Fine | House of Dąbrowski (Radwan) (en) |
Foghlam | |
Foghlam | General Staff Academy (en) |
Cànain |
Fraingis Pòlainnis Ruisis |
Dreuchd | |
Dreuchd | communard (en) agus luchd an airm |
Far-ainmean | Łokietek |
Seirbheis san arm | |
Meur an airm | Imperial Russian Army (en) |
Ìre |
shtabs-kapitan (en) oifigeach coitcheann |
Strì |
Aramach an Fhaoillich 1871 Comann Pharis |
Beatha
deasaichRugadh e ann an Żytomierz,[2] a bha sa Phòlainn fo bhuaidh na Ruise ach a tha san Ùcrain an latha an-diugh. Mac Wiktor Żądło-Dąbrowski à Dąbrówka agus Zofia Falkenhagen-Zaleska, bhuineadh e dhan teaghlach uachdarain Żądło-Dąbrowski z Dąbrówki h. Radwan. Chaidh e dhan Sgoil Saighdearachd ann am Brest - a tha sa Bhealaruis a-nis - ann an 1845, nuair a bha e dìreach 9 bliadhna a dh'aois air sàilleabh gun do bhàsaich a phàrantan[3] agus chuir e crìoch air a chuid sgoil ann an Sankt Peterburg an ceann 10 bliadhna. An uair sin chuir e seachad ceithir bliadhna na oifigear san Arm is e a' sabaid ann an aghaidh nan Czerkess sa Cabhcas às leth an tsar. Fhuair e bonn leis cho gaisgeach 's a bha e.
Ann an 1859 chaidh e do Sgoil Choitcheann Mhìcheil nan Àrd Oifigear (Ruisis: Николаевская академия Генерального штаба) ann an Sankt Peterburg, far a thoisich e ann am poileataigs. Bha mòran oifigear, an dà chuid Ruiseanaich agus Pòlach, an lùib bhuidhne dhìomhair air an robh Tìr is Saorsa (Ruisis: Земля и воля),[4] a ghabhadh a-steach daoine a bha meadhanach bheartach a bha a' gabhail ri rèabhlaid shòisealach air an dùthaich. B' e Dąbrowski airson atharraidhean sòisealta dha na daoine agus neo-eisimeileachd dhan Phòlainn. Ann an 1862 chaidh a chur gu Warszawa leis an 6mh roinn-fheachd Coise, far an do ghabh e pàirt ann an Ar-a-mach an Fhaoillich (Pòlais: powstanie styczniowe)[5] an aghaidh an tsar ann an 1863, ach thugadh grèim air leis gun do bhrathaich oifigear eile e is chaidh a thoirt air falbh do Shibèirea.[6] Theich e ann an 1865 is chaidh e thall thairis dhan Fhraing.
Dh' fhàs e gu math dlùth air rèabhlaidich eile a bha an aghaidh na stàite, mar Louis Charles Delescluze, Eugène Varlin agus Auguste-Jean-Marie Vermorel. B' ann ann am Paris a chaochail e, nuair a bha e dìreach 34 bliadhna a dh'aois, agus na caraidean aige. Chaill An Fhraing cogadh an aghaidh na Prùise agus bha am baile air a chuairteachadh le feachdan bho thall thairis. Thoisich ar-a-mach nan daoine bochda an aghaidh nan Gearmailteach, an Riaghaltais agus nan Monarcach.[7] Bha an eòlas armach aig Dąbrowski gu math feumail agus, a bharrachd air a bhith na comhairleach, bha e cuideachd os cionn feachdan a' Chomainn, mar a chanadh ris an ar-a-mach. Chaidh a mharbhadh a' dìon na rèabhlaide.
Urraman
deasaichDh'ainmicheadh iomadh sràid sa Phòlainn an a dhèidh agus b' e Dąbrowszczacy a chanadh ri na Pòlainnich a shabaid airson na Poblachd anns a' Cliath-chòmhraig Dhąbrowski, aig àm Cogadh Sìobhalta na Spàinne, eadar 1936 agus 1939.
Aistean co-cheangailte
deasaichCeanglaichean A-muigh
deasaichIomraidhean
deasaich- ↑ Rozaiowski W, Żywot jenerała Jarosława Dąbrowskiego. Lviv, 1878
- ↑ Muzeum Niepodległości w Warszawie
- ↑ R. Dubois, À l'assaut du ciel : la Commune racontée par Raoul Dubois, Les Éditions ouvrières, Paris, 1991 (ISBN 2-7082-2880-3)
- ↑ Дьяков В. А. Ярослав Домбровский,: Издательство ЦК ВЛКСМ «Молодая гвардия», 1969
- ↑ SE
- ↑ Stefan Król, Cytadela warszawska, Książka i Wiedza, Warszawa, 1978
- ↑ Zdrada, Jerzy. JAROSŁAW DĄBROWSKI: 1836–1871. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1973