Uicipeid

An Ruis

'S e an dùthaich as motha san t-saoghal a tha san Ruis [2][3][4][5][6] neo Ruisia [7] (Beurla Russia ("Ruisia"); Ruiseis: Росси́я, eadar-litreachadh: Rossiya neo Rossija). 'S e "An Caidreachas Ruiseanach" gu h-oifigeil (Ruiseis: Росси́йская Федера́ция, eadar-litreachadh Rossiyskaya Federatsiya no Rossijskaja Federacija). 'S e Ruisis an cànan oifigeil, a bhruidhneas san dùthaich air fad. Cleachdar an Aibidil Cirilleach. Ach tha 27 cànanan oifigeil eile ann, tha sin a' crochadh air an roinn far a bheilear.

Российская Федерация
Rossiyskaya Federatsiya
Flag of Russia.svg
Bratach 		Coat of Arms of the Russian Federation.svg
Gearradh-arm
Location Russia.svg
Laoidh Nàiseanta
Государственный гимн Российской Федерации (Ruiseis)
Gosudarstvenny gimn Rossiyskoy Federatsii
Hymn of the Russian Federation
Cànan(an) oifigeil Ruiseis air feadh na dùthcha, + 27 cànanan eadar-dhealaichte anns na roinnean diofraichte
Prìomh-bhaile Mosgo (Москва)
Baile as motha Mosgo
Riaghaltas Poblachd le siostam feadarail
Ceann-suidhe Vladimir Putin (Владимир Путин)
Prìomh-mhinistear Mikhail Mishustin (Михаил Мишустин)[1]
Stèidheachadh
Stèidhichte 862
Co-nasgadh na Ruise 1991
Farsaingeachd
Iomlan 17,075,400 km² (1ad)
Uisge 13 %
Àireamh-shluaigh (2008)
Iomlan 142,000,000 (9mh)
Dlùths 8.3/km² (209mh)
LTD/CCC (2007)
gach pearsa $14,692 (52mh)
Roinn tìde (UTC+2 to +12)
as t-samhradh (UTC+3 to +13)
Ruith-airgid Ruble
Prìomh àrainn-lìn .ru
Còd Àireamh fòn 7

EachdraidhDeasaich

A-rèir beul-aithris chaidh an Ruis a stèidhicheadh ann an Kyiv leis na Lochlannaich anns an 9mh linn. Dh'fhàs an Ruis Crìostail anns an 10mh linn.

Lunn na Mongolaich, air an robh na Tartaraich, air an Ruis eadar 1237 is 1240. An dèidh sin, chaidh Mosgo am baile as cudromaiche le Ivan I na Ruise mar Phrionnsa Mòr. Fhuair Ivan III na Ruise buaidh air na Tartaraich aig Blàr na h-Ugra ann an 1480. Chaidh Ivan IV na Ruise na Ìmpire ann an 1547 is riaghlaich e le uabhas an dùthaich.

Riaghlaich na Romanovaich eadar 1613 nuair a chaidh Mìcheil Romanov a thaghadh mar Ìmpire is 1917. Stèidhich Peadar Mòr na Ruise Sankt Peterburg is ath-thogail e an eaglais, an t-seirbheis catharra, an t-arm is a' chabhlachd. Shabaidich an Ruis anns a' cho-bhanntachd an aghaidh Napoleon is na h-aonar an aghaidh Breatainne agus an Ìmpire Otomanach ann an Cogadh a' Chrimea, agus an aghaidh na Seapaine ann an 1904–1905. An dèidh sin bha rèabhlaid ann an 1905 is stèidhich Nikolai II pàrlamaid, an Duma, agus bun-reachd.

Bha an Ruis na pàirt dhen Aonadh Sobhiat eadar an rèabhlaid ann an 1917 anns an deach an stàit na phoblachd, agus 1991.[8]

Cruinn-eòlasDeasaich

Tha an cuid as motha na dùthcha na laighe ann an Àisia, ach tha pàirt ann, a tha ceangailte leis an Roinn-Eòrpa.

Bhuannaich an Ruis na ranntairean a chaidh nan Eastònia agus An Laitbhe bhon Suain ann an 1721. Eadar 1772 is 1814 cheannsaich an Ruis Crimea, an Ucràin, A' Chairtbheil, A' Bhealaruis is Moldàibhia, agus meadhan Àisia ann an 1864/1865.[8] Cheannaich na Stàitean Aonaichte Alasca ann an 1867.[9] Chaill an Ruis Eastònia, an Laithbhe is Liotuàinia anns an rèabhlaid is chaidh na ranntairean eile nam poblachdan mar phàirt dhen Aonadh Sobhiat.[8]

Tha mòran aibhnichean ann an Ruis. Tha lochan mòra ann cuideachd:

Seo liosta nam bailtean as motha na Ruise:[10]

Tha 83 roinnean no cuspairean feadarail anns an Ruis, no 85 a rèir na Ruise fhèin air sgàth 's gu bheil an Ruis a' cunntadh Crimea is Sevastopol.[11]

Ainm Prìomh-bhaile Seòrsa
  Amurskaya oblast Amur Roinn
  Arkhangelskaya oblast Arkhangelsk Roinn
  Astrakhanskaya oblast Astrakhan Roinn
  Belgorodskaya oblast Belgorod Roinn
  Bryanska oblast Bryansk Roinn
  Chelyabinskaya oblast Chelyabinsk Roinn
  Irkutskaya oblast Irkutsk Roinn
  Ivanovskaya oblast Ivanovo Roinn
  Kaliningradskaya oblast Kaliningrad Roinn
  Kaluzhskaya oblast Kaluga Roinn
  Kemerovskaya oblast Kemerovo Roinn
  Kirovskaya oblast Kirov Roinn
  Kostromskaya oblast Kostroma Roinn
  Kurganskaya oblast Kurgan Roinn
  Kurskaya oblast Kursk Roinn
  Leningradskaya oblast gu mi-oifigeil, Sankt Peterburg Roinn
  Lipetskaya oblast Lipetsk Roinn
  Magadanskaya oblast Magadan Roinn
  Moskovskaya oblast Gu mi-oifigeil, Mosgo Roinn
  Murmanskaya oblast Murmansk Roinn
  Nizhegorodskaya oblast Nizhniy Novgorod Roinn
  Novgorodskaya oblast Veliky Novgorod Roinn
  Novosibirskaya oblast Novosibirsk Roinn
  Omskaya oblast Omsk Roinn
  Orenburgskaya oblast Orenburg Roinn
  Orlovskaya oblast Oryol Roinn
  Penzenskaya oblast Penza Roinn
  Rostovskaya oblast Rostov na Donu Roinn
  Ryazanskaya oblast Ryazan Roinn
  Sakhalinsskaya oblast Yuzhno-Sakhalinsk Roinn
  Samarskaya oblast Samara Roinn
  Saratovskaya oblast Saratov Roinn
  Smolenskaya oblast Smolensk Roinn
  Sverdlovskaya oblast Yekaterinburg Roinn
  Tambovskaya oblast Tambov Roinn
  Tomskaya oblast Tomsk Roinn
  Tulskaya oblast Tula Roinn
  Tverskaya oblast Tver Roinn
  Tyumenskaya oblast Tyumen Roinn
  Ulyanovskaya oblast Ulyanovsk Roinn
  Vladimirskaya oblast Vladimir Roinn
  Volgogradskaya oblast Volgograd Roinn
  Vologdskaya oblast Vologda Roinn
  Voronezhskaya oblast Voronezh Roinn
  Yaroslavskaya oblast Yaroslavl Roinn
  Adygea Maykop Poblachd
  Altai Gorno-Altaysk Poblachd
  Bashkortostan Ufa Poblachd
  Buryatia Ulan-Ude Poblachd
  Chechnya Grozny Poblachd
  Chuvashia Cheboksary Poblachd
  Dagestan Makhachkala Poblachd
  Ingushetia Magas Poblachd
  Kabardino-Bakaria Nal'chik Poblachd
  Kalmykia Elista Poblachd
  Karachay-Cherkessia Cherkessk Poblachd
  Karelia Petrozavodsk Poblachd
  Khakassia Abakan Poblachd
  Komi Syktyvkar Poblachd
  Mari-El Yoshkar-Ola Poblachd
  Mordoviya Saransk Poblachd
  Sakha Yakutsk Poblachd
  Osàidea a Tuath Vladikavkaz Poblachd
  Tatarstan Kazan Poblachd
  Tuva Kyzyl Poblachd
  Udmurtiya Izhevsk Poblachd
  Ranntair Altayskiy Barnaul Ranntair
  Ranntair Kamchatskiy Petropavlovsk- Kamchatskiy Ranntair
  Ranntair Khabarovskiy Khabarovsk Ranntair
  Ranntair Krasnoyarskiy Krasnoyarsk Ranntair
  Ranntair Permskiy Perm' Ranntair
  Ranntair Primorskiy Vladivostok Ranntair
  Ranntair Stavropolsky Stavropol' Ranntair
  Ranntair Zabaykal'skiy Chita Ranntair
  Okrug fèin-riaghlaidh Chukotsky Anadyr' Okrug fèin-riaghlaidh
  Okrug fèin-riaghlaidh Khanty-Mantsiysky Khanty-Mantsiysk Okrug fèin-riaghlaidh
  Okrug fèin-riaghlaidh Nenetskiy Nar'yan-Mar Okrug fèin-riaghlaidh
  Okrug fèin-riaghlaidh Yamalo-Nenetskiy Salekhard Okrug fèin-riaghlaidh
  Mosgo Mosgo Baile
  Sankt Peterburg Sankt Peterburg Baile
  Oblast fèin-riaghlaidh Iùdhach Birobidzhan Oblast fèin-riaghlaidh

Daoine ainmeilDeasaich

Faic cuideachdDeasaich

IomraidheanDeasaich

  1. ↑ Roth, Andrew: “Russian PM and government quit as Putin proposes constitutional changes”, The Guardian. 15mh dhen Fhaoilleach 2020. Air a thogail 15mh dhen Fhaoilleach 2020. 
  2. ↑ Am Faclair Beag
  3. ↑ Map-balla an t-Saoghail, Stòrlann Nàiseanta (2003), ISBN 0007692714
  4. ↑ Dùthchannan ag SMO
  5. ↑ An Tuil: Anthology of 20th-century Scottish Gaelic Verse, duilleag 390.
  6. ↑ Atlas Sgoile Oxford le Stòrlann Nàiseanta, Oxford University Press (2010)
  7. ↑ Feuch Facal, Gairm (1995), ISBN 1871901391
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 “Russia profile - timeline”. BBC. Air a thogail 17mh dhen Chèitean 2022.
  9. ↑ “Purchase of Alaska, 1867”. Roinn na Stàite, Riaghaltas nan Stàitean Aonaichte. Air a thogail 25mh dhen Chèitean 2022.
  10. ↑ Mongabay
  11. ↑ “Administrative Divisions of Russia”. Riaghaltas na Rìoghachd Aonaichte. Air a thogail 26mh dhen Chèitean 2022.

Ceanglaichean a-machDeasaich

 
Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:


Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/w/index.php?title=An_Ruis&oldid=566921"