B' e deasaiche, riochdaire telebhisein agus réidio a bh' ann am Fionnlagh J. MacDhòmhnaill (1925-1987), no Fionnlagh Dòmhnallach (Beurla: Finlay J Macdonald).

Fionnlagh J. MacDhòmhnaill
Beatha
Breith Scarasta, 4 dhen Iuchar 1925
Dùthaich  Alba
Bàs 14 dhen Dàmhair 1987
Foghlam
Foghlam Oilthigh Dhùn Èideann
Cànain Gàidhlig
Beurla
Dreuchd
Dreuchd neach-naidheachd, deasaiche, preasantair telebhisein, pearsa rèidio agus riochdaire telebhisein
Fastaichean BBC Scotland  (1945 -
Gairm  (1951 -  1964)
IMDb nm2954093

Rugadh agus thogadh e ann an Scarasda, na Hearadh, ann an 1925. Bha Gàidhlig aige bho thùs. Fhuair e foghlam aig Sgoil Phort Rìgh agus aig Oilthigh Ghlaschu.

Obraichean deasaich

Chaidh e air a' BhBC ann an 1945. Bha e ag obair mar riochdaire telebhisein agus réidio, agus rinn e obair mhòr gus am bi barrachd spèis ann airson na Gàidhlig anns na meadhanan seo. Chuir e air dòigh Comann Dràma Gàidhlig. Bha e a' deasachadh iris Sgoil Phort Rìgh, "An Cabairneach".[1] Sgrìobh e trì nobhailean ann am Beurla, 's iad a' dèiligeadh ris an dòigh-beatha anns na h-Eileanan Siar eadar an Cogadh Mòr agus an Dàrna Cogadh. Bha colbh-beachd seachdaineil aige ann an Weekly Scotland.

Gairm deasaich

Ann an 1951, chuir e agus Ruaraidh MacThòmais air dòigh Gairm, iris ràitheil Ghàidhlig. Bha i air a foillseachadh bho 1952 gu 2002. Mar a sgrìobh Ruaraidh MacThòmais:

"Chuir sinn Gairm air chois còmhla, agus 's iomadh feasgar is oidhche a bha sinn an sàs ann, anns na bliadhnachan tràtha sin. Bha fasan againn a bhith coinneachadh, nuair a bha dearbhaidhean a' chlò uile ri làimh, gus an ath àireamh a chur ri chèile. 'S ann an còmhnaidh air an fheasgar a thòisicheadh sinn, agus 's ann ainneamh a bhiodh an obair ullamh roimhe thrì no ceithir a dh'uairean an ath mhadainn." (Gairm 141, d. 11). [2]

Bha an dithis aca nan luchd-deasachaidh gu ruige 1964. As dèidh sin, bha Ruaraidh MacThòmais a' deasachadh Gairm 'na aonar.

Leabhar-chlàr deasaich

  • Crowdie and Cream (1982)
  • Crotal and White (1983)
  • The Corncrake and the Lysander (1985)

Sgeulachdan-goirid deasaich

  • "Air Beulaibh an t-Sluaigh"

Filmichean[3] deasaich

Mar riochdaire deasaich

  • A Boy in Harris 1966
  • Spindrift 1959
  • The Highlander 1959
  • Tolka Row 1959
  • The Twelve Pound Look 1957

Mar sgrìobhadair deasaich

  • Gruth is Uachdar 2002
  • The World About Us: The Corncrake and the Croft 1977

Mar neach-stiùiridh deasaich

  • The Twelve Pound Look 1957

Tùsan deasaich

  1. Loughran, Anne (2016): “Bibliography of the non-traditional creative Gaelic Skye prose: An Cabairneach”. Gaelic Literature of the Isle of Skye: an annotated bibliography.
  2. Ian Grimble. "The Poet and Scholar as Journalist." Fèill-Sgrìbhinn do Ruaraidh MacThòmais. Scottish Gaelic Studies, Vol. XVII 1996. D. 159.
  3. Finlay J. MacDonald”. IMDb. Air a thogail 10mh dhen Mhàrt 2018.

Ceanglaichean a-muigh deasaich

  • The Corncrake and the Croft”. YouTube bhidio air Youtube. Air a thogail 10mh dhen Mhàrt 2018. (film goirid air a sgrìobhadh agus air aithris le Fionnlagh J. MacDhòmhnaill)