Co-chomharran: 51°52′06″N 5°10′50″W / 51.8684°N 5.1805°W / 51.8684; -5.1805 (Pembrokeshire Coast Path)

Slighe Costa Sir Benfro

Sealladh bhon t-Slighe Sir Benfro air an leth-eilean Marloes
Fad 186 mìle (299 km)
Àite A' Chuimrigh
Tòiseachadh Poppit Sands, faisg air St. Dogmaels, Ceredigion
52°05′21″N 4°40′56″W / 52.0891°N 4.6822°W / 52.0891; -4.6822 (Pembrokeshire Coast Path (St. Dogmaels trailhead))
Crìochnachadh Amroth, Sir Benfro
51°44′02″N 4°38′52″W / 51.7340°N 4.6477°W / 51.7340; -4.6477 (Pembrokeshire Coast Path (Amroth trailhead))
Cleachdadh Coiseachd
Ìre Furasta
Ràith Fad na Bliadhna

'S e frith-rathaid astair agus National Trail ann an Sir Benfro, a' Chuimrigh a th' ann an Slighe Costa Sir Benfro (Cuimris: Llwybr Arfordir Sir Benfro; Beurla: Pembrokeshire Coast Path neo uaireanan Pembrokeshire Coastal Path).[1] Chaidh a stèidheachadh ann an 1970. Tha e mu 186 mìle (299 km) de dh'fhaid. Tha e a' leantainn iomall-fairge na sgìre agus chithear a' mhuir cha mhòr ach fad na h-ùine.

'S e Amroth, Sir Benfro ceann a deas na slighe. B' àbhaist ceann a tuath na slighe a bhith ann am Poppit Sands, ach bho 2009 a-mach chaidh an cas-cheum a leasachadh gu Dogmaels[2][3][4] far a bheil e ceangailte ris an Ceredigion Coast Path, slighe a leanas gu àird a tuath na Cuimrigh.[5]

Tha Slighe Costa Sir Benfro na phàirt den t-Slighe Costa na Cuimrigh, frith-rathaid astair anns a' Chuimrigh eadar Cas-gwent is Y Fferi Isaf a bhios a' dol timcheall air costa na Cuimrigh air fad. Chaidh an cas-cheum seo le 870 mìle (1,400 km) de dh'fhaid fhosgladh gu oifigeil 5 an Cèitean 2012. [6]

Eachdraidh na slighe deasaich

 
Mapa Sir Benfro, chìthear costa na sgìre agus toiseach is deireadh na slighe.

Chaidh am Pàirce Nàiseanta Costa Sir Benfro (Beurla: Pembrokeshire Coast National Park) a stèidheachadh ann an 1952. An dèidh sin rinn Ronald Lockley suirbhidh gus fhaighinn a-mach an gabh slighe a chruthachadh timcheall air a' chosta. B' e àite iomallach a bh' ann aig a àm ud agus ged bha cuid bailtean beaga sgapte air feadh a' chosta, cha robh slighe eatarra agus is gann a bha cothrom conaltraidh do mhuinntir na sgìre. Mar as trice chaidh bàtaichean a chleachdadh gus ceilidh air a chèile. [7] Ann an 1953 chaidh aithisg airson Countryside Commission le toraidhean na suirbhidh fhoillseachadh a bha a' sealltainn, gum biodh slighe na cuideachadh do na h-àitichean iomallach. 'S e fearann poblach a bha ann am pàirt bheag den dùthaich agus ged a bha a' chuid a bu mhotha den fhearainn fo sheilbh phrìobhaidich, bha mòran de na h-uachdaranan deònach cead a thoirt don t-sluaigh gus slighe airson coiseachd a thogail. Ach tha fhathast feadhainn ann gus an latha an-diugh a bhios a' dol an aghaidh chòraichean cothrom-dùthcha.[2]

Uile gu lèir thug e 17 bliadhna, gus an cas-cheum a chur air bhonn. A bharrachd air miltean de staidhrichean chaidh mu 100 drochaid-choise is 479 staidhle a thogail. [2]

Chaidh an t-slighe fhosgladh gu oifigeil ann an 16 an Cèitean 1970 le Wynford Vaughan-Thomas. Chaidh a leudachadh anns na bliadhnaichean an dèidh sin bho 180 mìle (290 km) gu 186 mìle (299 km).[2]

An t-slighe deasaich

 
Sealladh air Poppit Sands, aig ceann a tuath na slighe.
 
An cas-cheum eadar Pwllgwaelod agus Abergwaun.
 
Slighe Costa Sir Benfro faisg air Bàigh Ceibwr, le sealladh gu tuath air Cemaes Head.

Tha a' chuid as motha den t-slighe suidhichte anns a' Phàirce Nàiseanta Costa Sir Benfro agus tha i a' leantainn iomall fairge Cuan na h-Èireann. Uile gu lèir tha e mu 186 mìle (299 km) de dh'fhaid. 'S e Pen yr afr (574 troigh (175 m)) an t-àite as airde air an t-slighe, agus 's e Sandy Haven crossing an t-àite as ìsle a bhios mu 6 troighean (2 m) fo mhuir-tràigh. [8] Tha an cas-cheum a' dol tro roinnean geòlasach le rubhannan à clach bholcànach mar a tha iad rim faicinn ann an Ramsey agus aig ceann a deas an leth-eilean. Chithear clach-ghainmhich san àirde a thuath air St. Brides Bay agus creagan à clach-aoil is clach ghrùideach air taobh a deas an leth-eilean Marloes.[7]

Thèid an luchd-coiseachd thairis air roinnean àrainneachdail eadar-dhealaichte le inbhirean lùbach is tràighean mòra, uile gu lèir tha 58 tràigh agus 14 calachan suidhichte air an t-slighe.[9] As t-earrach is as t-samhradh chìthear mòran fhlùraichean fiadhaich fo bhlàth a bhios a' fàs gu sònraichte air a' chosta. Tha torr eòin-mhara a' neadachadh air na creagan no air na h-eileanan faisg air a' chosta, leithid Skomer, Skokholm agus Ramsey Island, eileanan far nach eil duine sam bidh a' fuireach ann. Tha leumadairean-mara is peileagan rim faicinn cuideachd.[10]

Tha bailtean beaga suidhichte air an t-slighe, leithid Dinbych-y-pysgod, St Davids, Solfach is Newport le taighean-òsta, taighean leabaidh is bracaist is àitichean-campaidh.

Ged a tha a' chuid as motha den frith-rathaid furasta airson coiseachd, tha e a' dol suas agus sìos fad na h-ùine. Air an t-slighe air fad bidh 35,000 troigh (11,000 m) uile gu lèir de rathaidean-dìridh is teàrnaidhean ann. Canar gu bheil iad uile gu lèir caran coltach ri sreap air Mount Everest. Mar sin bidh mòran daoine a' coiseachd dìreach pàirt den chas-cheum neo a' cleachdadh aon den na 130 slighean cearcallach goirid ceangailte leis an frith-rathaid.[11] Tha seirbhisean bhusaichean ann don luchd-coiseachd air feadh na slighe, a ghabhas a-steach am Puffin Shuttle, an Coastal Cruiser, an Celtic Coaster, St David's Peninsula Shuttle Service, an Strumble Shuttle, agus am Poppit Rocket.[12]

Bhon àm a chaidh an drochaid Cleddau Bridge a thogail thairis air a' Mhilford Haven Waterway tha cothrom ann gus an frith-rathaid astair a choiseachd air fad, ach uaireannan nochdaidh trioblaidean air sgàth 's nach eil soidhnichean na slighe rim faicinn ann an cuid de na bailtean, leithid Aberdaugleddau, Doc Penfro, Dinbych-y-pysgod agus Saundersfoot.

Slighean ceangailte deasaich

Tha cuid slighean beaga ann a tha ceangailte ri Slighe Costa Sir Benfro:

  • Cilgerran Gorge: cas-cheum cearcallach a bhios a' toiseachadh ann an Cilgerran.
  • Brunel Way: slighe eadar Neyland agus Hwlffordd le seallaidhean bòidheach air Aberdaugleddau.
  • Llys-y-Frân: cas-cheum cearcallach ann an Hwlffordd.

Duais deasaich

A rèir bhòthadh ann an 2111 le National Geographic tha an costa ann an Sir Benfro san dàrna àite as fheàrr mar àitichean-siubhail a thaobh chostachan air feadh an t-saoghail. [13][14]

Iomraidhean deasaich

  1. Pembrokeshire Coast Path”. National Trails. Air a thogail 2na dhen Ògmhios 2014.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 John, Brian (2012): Pembrokeshire Coast Path. Aurum Press. ISBN 978-1845137823. 
  3. Pembrokeshire Coast Path: Newport to St Dogmaels”. visitpembrokeshire.com. Air a thogail 14mh dhen Lùnasdal 2013.
  4. St Dogmaels to Newport (Town) 16 miles, (25.7 Kilometres)”. Planning a Trip. National Trails. Air a thogail 14mh dhen Lùnasdal 2013.
  5. All-Wales coast path moves a step closer at St Dogmaels”. BBC News South West Wales. Air a thogail 14mh dhen Lùnasdal 2013.
  6. All-Wales coast path nears completion”. BBC News Wales. Air a thogail 2na dhen Ògmhios 2014.
  7. 7.0 7.1 Kelsall, Dennis, Kelsall, Jan (2005): The Pembrokeshire Coastal Path: From Amroth to St Dogmaels: A Practical Guide for Walkers, 2nd deas., Cicerone Press. ISBN 978-1852843786. 
  8. Pembrokeshire Coast Path Statistics”. National Trails. Air a thogail 2na dhen Ògmhios 2013.
  9. Pembrokeshire Coast Path: Welcome”. visitpembrokeshire.com. Air a thogail 2na dhen Ògmhios 2014.
  10. Pembrokeshire Coast Path”. Celtic Trails: UK Walking Holidays. Air a thogail 7. 6. 2014.
  11. Walking in the Park”. Parc Cenedlaethol Arfordir Penfro/Pembrokeshire National Park. Air a thogail 14.8. 2013.
  12. Bus Routes - List Coastal Buses”. Pembrokeshire County Council. Air a thogail 14mh dhen Lùnasdal 2013.
  13. Pembrokeshire Coast picks up an award”. National Trails. Air a thogail 14.8. 2013.
  14. Pembrokeshire Coast Path walks off with accolade of being one of world's top trails”. WalesOnline. Air a thogail 14.8. 2013.

Ceanglaichean a-mach deasaich