Uicipeid

Aonghus

Aonghus
Tuatha Dè Danann
Fiosrachadh
Tuineach Brú na Bóinne
Ainmhidh Eala
Pàrant Dagda, Boann, Midir (oide)
Clann Diarmuid Ua Duibhne (dalta)
Air cleachdaidhean eile Aonghuis Òg, seallaibh Aonghus Òg.

'San Eòlas-ur-sgeulachd na h-Eirinn, bha Aengus (Áengus, Óengus, Angus) àitheanta cuideachd ri Aonghus Òg , Mac ind Óg no Mac Óg 'na bhall nan Tuatha Dè Danann agus is mathaid 'na dhia a' ghaoil, òige 'gus maise. Tha e air ràdh gun robh ceithir eòin samhlachadh pògan itealachadh mu a cheann. Bha an Deagh-Dia agus Boann 'na phàrantan. Tha e air ràdh a mhair e aig a' Bhrú na Bóinne ri taobh na h-aibhne Bhòinn.

Bha suirghe aig an Deagh-Dia le Boann, a' bhean Nechtain. Air chor a fhalach an suirghe, rinn an Deagh-Dia an ghrian seas sàmhach air naoi mìos; therefore, bha Aonghus air thorrachadh, air thoirt gu ìre 'gus air bhreith ann an aon là. Bha Elcmar 'na oid'-altrum.

Nuair thàinig e gu inbhe dh'arbhartaich Aonghus an Deadh-Dia a dhachaigh, an Brú na Bóinne. Ràinig e 'n dèidh do phàirtich an Deagh-Dia a thìr am measg a chlann, agus cha robh ann càil fàgail ri Aonghus, mar sin dh'fhaighnich Aonghus athair nam b'fhaodainn e sa' Bhrú mhaireann air là 'gus oidhche, 'gus dh'aontaich an Deagh-Dia. Seach chan eil an alt neo-chinnteach aig Gaeilge 'gus Gàidhlig, b'urrainn do "là 'gus oidhche" chiallachadh "aon là 'gus aon oidhche" no "là 'gus oidhche", a còmhdaichidh h-uil' àm, agus mar sin ghabh Aonghus sealbh na Brú gu buan.

Thuit Aonghus ann am gaol le rìbhinn a chunnaic e 'na aislingean. Rannsaich a mhàthair, Boann, Eireann fad bliadhna iomlan. An nuair sin rinn athair, an Deagh-Dia, an rud ceudna. Fa dheòidh, lorg Rìgh Bodb Dearg na Mumhaine i 'n dèidh do bliadhna.

Chaidh Aonghus dhan loch a' Bheòil na Nathrach Sgiathach agus lorg 150 rìbhinnean cuibhrichte ann am càraidean. Lorg e a rìbhinn, Caer. Air an t-Samhain 1mh, dh'atharraicheadh Caer agus na rìbhinnean eile 'steach do eala fad aon bliadhna. Bha Aonghus air innseadh a b'fhaodainn e Caer phòsadh ma b'urrainn dha oirre cho eala chur fèineachd. Shoirbhich Aonghus. Dh'ath-dhealbh e fhèin a-steach do eala 'gus dh'itealaich iad air falbh, seinn ceòl àlainn a chuir uil' a luchd-èisdeachd ri cadal do trì là 'gus oidhche.

Bha Aonghus 'na oid'-altrum agus dìonadair Dhiarmuid Ua Duibhne nam Fianna.

'S dòcha tha Aonghus ceangailte dhan dia sean Ceilteach Maponos agus a mhac-samhail Cuimreach, Mabon ap Modron.

Ainmean eile: Aonghus Og, Aonghus mac Oc, Oengus mac Oc

Luchd co-ainm

deasaich

Bha Aonghus 'na ainm coiteanta Ghàidhlig na h-Èireann agus Ghàidhlig na h-Alba, air bhreith le caochladh de luchd eachdraidheil is seann-sgeulach, gabhail a-staigh:

Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/w/index.php?title=Aonghus&oldid=546759"