An Dr Fionnlagh MacLeòid

An Dr Fionnlagh MacLeòid
Beatha
Breith	Nis,
Dùthaich	Alba
Teaghlach
Cèile	Norma NicLeòid
Foghlam
Foghlam	Oilthigh Obar Dheathain
Cànain	Beurla
Dreuchd
Dreuchd	sgrìobhadair, eadar-theangair, craoladair, òraidiche agus preasantair
Duaisean a fhuaras	liosta Duais Dhòmhnaill Meek ;

'S e sgoilear, sgrìobhadair agus craoladair a bh' anns an Dr Fionnlagh MacLeòid. The e aithnichte cuideachd leis an ainm Beurla, Dr Finlay MacLeod.

A bheatha

Rugadh agus thogadh e ann an Nis, Leòdhas.^[1] Dh'fhàg e an sgoil aig aois 15 agus chaidh e gu muir agus dh'obraich e mar neach-smàlaidh ann an Lunnainn.^[2] Fhuair e foghlam aig Oilthigh Obar Dheathain far an robh e na oileanach còmhla ri Dòmhnall Iain MacLeòid.^[3] Bha e na òraidiche ann an eòlas-inntinn aig Oilthigh Obar Dheathain.^[1]^[4] Bha e ag obair ann am foghlam mar 'primary adviser' anns na h-Eileanan an Iar.^[4] Bha an Dr Fionnlagh MacLeòid am measg a' chiad urrasairean aig Sabhal Mòr Ostaig còmhla ri Sir Iain Noble, Somhairle MacGill-Eain, D.R. Dòmhnallach, agus Gòrdan Barr.^[5] 'S ann airsan a chaidh a' chiad duais Dhòmhnaill Meek a bhuileachadh ann an 2010.^[6] Bidh e ag obair mar phreasantair cuideachd, gu sònraichte anns an t-sreath 'Sin Thu Fhèin' air BBC Alba far am bi e a' còmhradh le iomadh duine ainmeil ann an saoghal nan Gaidheal. Bidh e cuideachd a' nochdadh gu tric air Radio nan Gaidheal mar aoidh, a' bruidhinn mu eachdraidh na h-Eileanan an Iar agus sgrìobhaidhean Gàidhlig. Chaochail e aig aois 86 5 an t-Samhain 2023.^[2]

Clàr-sgrìobhaidhean

Gàidhlig

Leabhraichean

Turas a' Bhreandain: sgeulachd rèidio; bhon leabhar aig Tim Severin, na dealbhan le John Love. Steornabhagh, Leodhas: Acair, 1989.
Na Teampaill anns na h-Eileanan an Iar Stornoway: Acair, 1997. ISBN: 086152103x
Tobraichean sláinte anns na h-Eileanan an Iar; dealbhan le Dòmhnall Iain Caimbeul. Stornoway: Acair, 2000.
Cas-cheum an Leòdhas = Footfall in Lewis dealbhan le Robert M. Adam, Steòrnabhagh : Acair 2006.
Dìomhanas Inbhir Nis: CLÀR, 2008. (ceithir sgeulachd thar fhichead, ficsean)
Muilnean beaga Leòdhais; na dealbhan John Love. Steòrnabhagh: Acair, 2009. ISBN 9780961523627
Gormshuil an rìgh Inbhir Nis : CLÀR 2010 (a chiad nobhail do dh'inbhich).

Ficsean ann an irisean agus cruinneachaidhean

'An Cluaisean' ann an MacDhòmhnaill, D. (deas.) Briseadh na Cloiche. Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, 1970, td. 63-69
'Victoria agus Albert' Gairm Àir. 51, d 265
'Gèam airson Dithis', Gairm Àir. 199, d.269.
'A chàirdean - cà 'il am bàr?', Gath Àir. 9, An t-Earrach 2008, d.10-17.

Dealbhan-chluiche

Seonaidh^[1]
Ceann Cropaig^[1]
An Seachdamh Gealach^[1]
An Comadaidh^[1]
Na balaich air Rònaidh: dealbh-chluich airson réidio ann a sia earrainnean; na deilbh le Dòmhnall Mac a' Ghobhainn. Obar-Dheadhan: Oilthigh Obar-Dheadhan, 1972.
Teaghlach Thormoid Bhuidhe: dealbhan-chluiche rèidio Steòrnabhagh: Acair, 1990.
'Bar' Gairm Àir. 196, d.354. (dealbh-chluich/ còmhradh beag ann an taigh-seinnse, mu chor na Gàidhlig)
'An Latha a Thàinig an t-Ailbhean’ "Gairm" Àir.197 Geamhradh 2001/2002, d. 63-69.
'Siorap Ina' Gairm Àir. 198, d.136. (dealbh-chluich bheag)

Leabhraichean Chloinne

Sioba Inbhirnis: Club Leabhar 1975.
Tothan Inbhirnis: Club Leabhar 1975.
Tugainn cuairt Inbhirnis: An Comunn Gaidhealach Tigh Obar-Thairbh 1976.
Rònan agus Brianuilt; dealbhan le Anndra MacMhoirein. Steòrnabhagh: Acair, 1978. ISBN: 086152005X
O Tractar! Steòrnabhagh: Acair 1979.
Ròin agus Daoine le John Love. Steòrnabhagh: Acair 1989.
Alasdair MacChoinnich ann an Canada Steòrnabhagh: Acair 1991.
Mac an t-Srònaich le Aonghas MacDhòmhnaill. Steòrnabhagh: Acair 1994.
Ailig Aurora [Steòrnabhagh]: Stòrlann; Acair, 2010.

Eadar-theangaichean

Blàir mhór an t-Saoghail le Anna Jungmann, dealbhan le Doffy Weir. Edinburgh: Oliver and Boyd 1977.
leabhar eachdraidh: Hannibal agus Blar Loch Trasimene - Cortes am measg nan Aztecs - An Armada - Blar Abhainn na Fala
Na rinn i orra le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1986. ISBN: 086152084X (eadar-theangaichte on Chuimris)
Mac'An Duinn le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1987 ISBN: 0861520800X (eadar-theangaichte on Chuimris)
A' Chnapag le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1988 (eadar-theangaichte on Chuimris)
A' Ghuanag le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1988 (eadar-theangaichte on Chuimris)
Ubhlan tofaidh puth le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair Earranta 1988 (eadar-theangaichte on Chuimris)
Siud agaibh meic le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair Earranta 1988 (eadar-theangaichte on Chuimris)
An t-sreang aodaich le Angharad Tomos. Steòrnabhagh: Acair 1989. (eadar-theangaichte on Chuimris)
A' Chràg le Angharad Tomos Steòrnabhagh: Acair Earranta 1989 (eadar-theangaichte on Chuimris)
Sgeulachdan Grimm Steòrnabhagh: Acair, 1990.

Eile

Cur is Dlùth dealbhan le Gus Wylie, roimh-radha le Fionnlagh MacLèoid. (Scotland? s.n.) 1981 (leabhar-iùil na h-Eileanan an Iar)
An duine thainig a chunntadh nan tighean Steòrnabhagh: Acair (n.d.) (aig NLS)
'Amhran, le Fionnlagh MacLeòid' Gairm Àir. 200, d.344. (bàrdachd)
Gaelic arts a way ahead a report for the Scottish Arts Council by Finlay MacLeod (aig Leabharlann Nàiseanta na h-Alba)
Seòid na mara. Stiùireadh do na tidsearan. le Anna NicDhòmhnaill. Steòrnabhagh: Acair 1989.
'A' Ghàidhealtachd (2) An-diugh, Litir le Fionnlagh MacLeòid, Siabost, Leòdhas.' Gairm Àir. 84, d.338.
Mac an t-Srònaich [clàradh fhuaim] "Leabhar air CD" Steòrnabhagh: Stòrlann, 2007.

Deasaiche

Nis aosmhor: the photographs of Dan Morrison Fionnlagh Macleòid (deas.) Steòrnabhagh: Acair, 1997. ISBN: 0861521137
Togail Tir: marking time : the map of the Western Isles Finlay MacLeod (deas.) Stornoway: Acair agus An Lanntair Gallery, 1989. (cuideachd Gairm Àir. 149, d 93.)

Beurla

The Chapels In the Western Isles Stornoway: Acair 1997. ISBN 0861521080
- dreach Bheurla de Na Teampaill
The healing wells of the Western Isles; photographs by Donald John Campbell. Stornoway, Isle of Lewis : Acair, 2000
The Norse mills of Lewis; illustrations by John Love. Steòrnabhagh: Acair 2009
- dreach Bheurla de Muilnean Beaga Leòdhais

Sgrìobhaidhean mu a dheidheann

'An Sgeilp Leabhraichean: Na Balaich air Rònaidh, le Fionnlagh MacLeòid' Gairm Àir. 80, d.371.
An Introduction to Gaelic Fiction le Moray Watson

Craoladh

Prògramman telebhisean

Sin Thu Fhèin Glaschu: STV, 15 Dàmhair 2002. 'S i Gillian Rothach a th'aig Fionnlagh MacLeòid air aoigheachd san dàrna prògram de Sin Thu Fhèin. '
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 1 a' chiad chraoladh 01 Lùnastal 2012 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Cathy NicDhòmhnaill.'
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 2 a' chiad chraoladh 08 Lùnastal 2012 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Rob Dunbar.'
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 3 a' chiad chraoladh 15 Lùnastal 2012 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Morag Craig.'
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 4 a' chiad chraoladh 22 Lùnastal 2012 'Fionnlagh MacLeòid ann an còmhradh le Fred MacAmhlaigh.'
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 5 a' chiad chraoladh 05 Sultain 2012 'Fionnlagh MacLeòid ann an còmhradh le Roy MacIomhair.'
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 6 a' chiad chraoladh 12 Sultain 2012 'Fionnlagh MacLeòid ann an còmhradh le Iain Archie Mac a' Mhaoilein.'
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 7 a' chiad chraoladh 19 Sultain 2012 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Joni Buchanan, sgrìobhaiche.'
Sin Thu Fhèin Sreath 2 Prògram 8 a' chiad chraoladh 26 Sultain 2012 'Fionnlagh MacLeòid ann an còmhradh leis An t-Urr. Dòmhnall MacAmhlaigh.'
Sin Thu Fhèin Sreath 3 Prògram 1 a' chiad chraoladh 09 Faoilleach 2013 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri D H M Maciomhair, Neach Gnìomhachais.'
Sin Thu Fhèin Sreath 3 Prògram 2 a' chiad chraoladh 16 Faoilleach 2013 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Gillian Rothach, sgoilear.'
Sin Thu Fhèin Sreath 3 Prògram 3 a' chiad chraoladh 23 Faoilleach 2013 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Dòmhnall Moireasdan, Neach Naidheachd.'
Sin Thu Fhèin Sreath 3 Prògram 4 a' chiad chraoladh 02 Gearran 2013 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Agnes Rennie, riochdaire chroitearan.'
Sin Thu Fhèin Sreath 3 Prògram 6 a' chiad chraoladh Diciadain 13 Gearran 2013 22:30 Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Magaidh Choineagan, craoladair.
Sin Thu Fhèin Sreath ? Prògram ? a' chiad chraoladh: Diciadain 15 Gearran 2012 22:30 'Fionnlagh MacLeòid a' còmhradh ri Aonghas 'Ease' MacLeòid.'

Prògraman Rèidio

Bragar an Taobh Siar an-diugh agus an-dè – am baile, na daoine, na seanchasan agus na h-amhrain, còmhla ri Fionnlagh Macleòid. Diardaoin 21 Cèitean, BBC Radio nan Gaidheal.

Iomraidhean

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 ^1.5 MacDhòmhnaill, D. (deas.) (1970) Briseadh na Cloiche Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, d.84
↑ ^2.0 ^2.1 “An Dr. Fionnlagh MacLeòid: 1937 - 2023”, Naidheachdan a' BhBC. 5mh dhen t-Samhain 2023. Air a thogail 1d dhen Dùbhlachd 2023.
↑ MacLeod, D.J., 1990. 'Gaelicʼs Recovery'. ann an A. Hetherington (deas.) Highlands and Islands: A Generation of Progress. Aberdeen: Aberdeen University Press, d.162
↑ ^4.0 ^4.1 Thomson, D. (deas.) Gàidhlig ann an Albainn, Glasgow: Gairm 1976, d.92
↑ Eachdraidh na Colaiste air làrach-lìn SMO
↑ Hebrides News

Ceanglaichean a-mach

“"Bha e 'son a bhith a' tarraing dhaoine dhan chòmhradh"”, Naidheachdan a' BhBC. 22mh dhen Dàmhair 2024. Air a thogail 24mh dhen Dàmhair 2024.

[briseadhnacloiche-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 ^1.4 ^1.5 MacDhòmhnaill, D. (deas.) (1970) Briseadh na Cloiche Glaschu: Oilthigh Ghlaschu, d.84

[baschlar-2] 2.0 ^2.1 “An Dr. Fionnlagh MacLeòid: 1937 - 2023”, Naidheachdan a' BhBC. 5mh dhen t-Samhain 2023. Air a thogail 1d dhen Dùbhlachd 2023.

[3] MacLeod, D.J., 1990. 'Gaelicʼs Recovery'. ann an A. Hetherington (deas.) Highlands and Islands: A Generation of Progress. Aberdeen: Aberdeen University Press, d.162

[thomson92-4] 4.0 ^4.1 Thomson, D. (deas.) Gàidhlig ann an Albainn, Glasgow: Gairm 1976, d.92

[5] Eachdraidh na Colaiste air làrach-lìn SMO

[6] Hebrides News

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]