An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "An t-Urramach Calum MacLeòid"
Content deleted Content added
Barrachd cheanglaichean ri duilleagan eile |
Barrachd cheanglaichean ri duilleagan eile |
||
Loidhne 10:
Ann an 1924, dh'fhàg e slàn le Ceann Loch Gilb airson gairm a ghabhail ann an eaglais thràing agus dhùbhlanaich ann an Glaschu: Eaglais Iain Knox agus Tradeston. A dh'aindeoin eallach a dhreuchd, lean e air le obair a' Chomuinn Ghàidhealaich agus dh'fhàs e gu bhith cliùiteach mar òraidiche air cuspairean Ceilteach. Bha e air a bhith dealasach mar sgrìobhadair airson ràitheachan-eaglaise bhon a bha e na oileanach agus bha na sgilean seo air an aithneachadh ann an 1936, nuair a chaidh iarraidh air a bhith na dheasaiche iris mhìosail a' Chomuinn Ghàidhealaich, '[[An Gàidheal]]'.
Chuir Calum seachad na naoi bliadhna mu dheireadh de a bheatha agus de a mhinistrealachd ann am [[Both Chuidir]], Siorrachd Pheairt. Thar nam bliadhnaichean, bha e air cliù a chosnadh dha fhèin mar mhinistear dìleas, dealasach, mar òraidiche air leth agus mar aoghair còir, coibhneil, agus chleachd e na buadhan seo airson math a choitheanail ùir. Thug e tlachd dha a bhith a' bruidhinn anns a' Ghàidhlig ri a nàbaidh, Flòraidh Nic a' Phearsain - bha a' bhana-mhaighstir-sgoile seo à
Fhad 's a bha e a' fuireach ann am Both Chuidir, lean e air le obair fharsaing [[Eaglais na h-Alba]] agus a' Chomuinn Ghàidhealaich: ann an 1938, chaidh a thaghadh na Cheann-suidhe a' Chomuinn Ghàidhealaich, dreuchd a ghlèidh e gu latha a bhàis ann an 1946. Bha na bliadhnaichean ann am Both Chuidir gu bhith glè thorrach a thaobh tabhartasan Chaluim MhicLeòid do chultar Gàidhealach agus dhan chànan Ghàidhlig.
Mar Cheann-suidhe a' Chomuinn Ghàidhealaich aig àm an
Bhiodh a' mhòr-chuid dhe dhaoine dhen bheachd, ged-thà, gum b' e an leabhar "An Iuchair Òir" (1950) an tabhartas a bu luachmhoire a chuir Calum MacLeòid ri litreachas na Gàidhlig. Tha e na chruinneachadh de shearmonan agus de dh'òraidean rèidio a bha air an taghadh le Calum fhèin mus do chaochail e. Tha na searmonan soisgealach, dòmhainn agus air an sgrìobhadh ann an Gàidhlig bhrèagha a tha beairteach ann an gnàthasan-cainnt agus fiosrachadh eachdraidheil. Sgrìobh Tòmas MacCalmain, deasaiche an leabhair, eachdraidh-beatha Chaluim mar ro-ràdh, pìos sgrìobhaidh a tha an dà chuid grinn agus làn fiosrachaidh.
Tràth anns a' bhliadhna 1946, cho-dhùin Cinn-iùil Oilthigh Dhùn Eideann gus ceum Dotair na Diadhachd a bhuileachadh air Calum MacLeòid mar chomharra urramach air a shaothair às leth an dà chuid na h-Eaglaise agus cultar agus cànan nan Gàidheal. B' i cùis-bhròin a bh' ann nach deach an t-urram seo a thoirt gu buil. Chaochail Calum ann an Glaschu air an 21mh dhen Ògmhios 1946 às deidh dha fàs tinn fhad 's a bha e air turas sgrùdaidh timcheall nan Stèiseanan Miseanaraidh anns na h-[[Na h-Eileanan Siar|Eileanan Siar]]. Bha a bhean, Blanche, a dhithis nighean, Blanche ("Babs") agus Catrìona, agus mòran chàirdean ga chaoidh. Tha an uaigh aige ann an cladh Bhoth Chuidir, comharraichte le crois Cheiltich air a dealbhadh le a charaid, Cailean Mac na Ceàrdaich PhD. Aig bun na croise tha faclan sìmplidh ann a tha a’ toirt geàrr-chunntas air beatha a’ mhinisteir dhìlis seo: "Thaisbean e gum bu duine le Dia e".
== Tùsan ==
|