An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Eachdraidh nan damaichean air a' Ghàidhealtachd"

Biodh atharraichean mòra, cuideachd, air sealladh-nàdair is fiadh-bheatha. Air taobh an iar Loch Mhonair, mar eisimpleir, bha iomadh seòrsa [[eun|eòin]] annasach a’ [[nead|neadachadh]]; sealladh-clàraichte dhen [[crann-lach|chrann-lach]], [[lach-mhòr|lochlannach]], [[maor-cladaich]], [[deoch-bhiugh]], [[guilbneach]], [[gealag an t-sneachd]] is [[curracag]], a thoirt ainm air ach beagan. Nuair a thog iad an dama aig Monar chaill iad an àrainn gu sìorraidh; am fear sin a bha na phàirt den sgeama Afraig-Manachainn, is bha seo am measg na feadhna mu dheireadh a chaidh a thogail, le ùmhlachd do rannsachadh poblach, oir is cinnteach gun robh comhaireachd an aghaidh nan atharraichean a bha tighinn. Ach a dh’aindeoin nan gearan làidir, bha na daoine an aghaidh sa bheag-chuid is chaidh an tòiseachadh an sgeama leas a’ phobaill.

Bhiodh a’ chompanaidh dealain a dèanamh tuairmeas mu dheidhinn cosg-èifeachdas an sgeama mhòir aca. Bha dùil aca gum biodh prìs an dealain a’ dol sìos, ’s docha gum biodh dealan saor an-asgaidh airson muinntir na Gàidhealtachd. Bhathar ag ràdh gum biodh na daoine air a’ Ghàidhealtachd gu math toilichte nuair a gheibheadh iad dealan don chiad uair; ach a dh’innse na fìrinne, ràinig an dealan iomadh àite air Gàidhealtachd mòran bhliadhnaichean ron sin - Cill[[Cille Chuimein]] [[1890]], [[An Gearasdan|an Gearasdan]] [[1896]], Eilean [[Rùm|Ruim]] [[1898]] is bha dealan aig a mhòr-chuid de chlachain air feadh na Gàidhealtachd ro na [[1920an]]. Cha robh a h-uile duine a’ creidsinn nan geallaidhean is faidhireachdan aig a’ Bhòrd Dealain, gu h-àiridh am biodh na sgeamaichean sàbhailte nuair a bhiodh iad deiseil. Bha iad eagalach air tuil is amharasach mun faidhireachdan air mach-chur dealain. Mar a thachair e, cha mhòr cho luaithe ’s a bha an sgeama Afraig-Manachainn, a’ ruith, thàinig tuil mhòr bhon bliadhna an t-sneachda bhuidhe (ann an [[1966]]) is rinn i uiread millidh fad na sgìre. Cha robh na sgeamaichean ag obair cuideachd a-rèir plana. Mar eisimpleir, ann an [[1968]] as dèidh ràith na tiormachd gu sònraichte, b’ fheudar dhaibh dealan fhaighinn bho àiteacheanàiteachan eile.