Uicipeid:San latha an-diugh/an Dùbhlachd

'S e foir-shealladh a th' ann. Airson nan duilleagan a dheasachadh thèid chun nan duilleagan fa-leth:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

'S e 1 an Dùbhlachd an 335mh latha dhen bhliadhna (336mh ann am bliadhna-leum).

1743 – Rugadh Martin Heinrich Klaproth, ceimigear às a' Ghearmailt.
1832 – Rugadh Alasdair Gilleasbaig MacGilleMhìcheil, neach-cruinneachaidh beul-aithris.
1886 – Chaochail Pierre Kemp, bàrd às na Tìrean Ìsle.
1918 – Chuir Romàinia ri chèile le Transylvania.
1960 – Chaochail Ernst Rowohlt, deasaiche às a' Ghearmailt.
1973 – Neo-eisimeileachd Phapua Guinea Nuaidh bho Astràilia.

'S e 2 an Dùbhlachd an 336mh latha dhen bhliadhna (337mh ann am bliadhna-leum).

1409 – Chaidh Oilthigh Leipzig a stèidheachadh.
1804 – Chrùn Napoleon Bonaparte fhèin mar “Ìompaire nam Frangach”.
1930 – Rugadh Gary Becker, eaconamaiche às na Stàitean Aonaichte.
1993 – Chaochail Pablo Escobar, Ceannard luchd-reic nan drogaichean à Coloimbia.
2005 – Latha eadar-nàiseanta an aghaidh Thràilleachd.

'S e 3 an Dùbhlachd an 337mh latha dhen bhliadhna (338mh ann am bliadhna-leum).

1802 – Rugadh Constantin Guys, peantair Franco-Òlaindeach.
1842 – Rugadh Ellen Swallow Richards, ceimigear às na Stàitean Aonaichte.
1894 – Chaochail Robert Louis Stevenson, sgrìobhadair Albannach.
1900 – Rugadh Richard Kuhn, ceimigear à Vienna.
1933 – Rugadh Paul J. Crutzen, ceimigear às na Tìrean Ìsle.
1987 – Chaochail Luis F. Leloir, ceimigear às an Argantain.

'S e 4 an Dùbhlachd an 338mh latha dhen bhliadhna (339mh ann am bliadhna-leum).

Latha Naomh Barabail

1214 – Chaochail Uilleam I, Rìgh na h-Alba.
1848 – Chaochail Josef Mohr, a sgrìobh faclan òran Oidhche Shàmhach.
1875 – Rugadh Rainer Maria Rilke, bàrd às an Ostair.
1892 – Rugadh Francisco Franco, ceannard na Spàinn.
2008 – Chaochail Sim MacCoinnich, cleasaiche Gàidhlig às na Hearadh.

'S e 5 an Dùbhlachd an 339mh latha dhen bhliadhna (340mh ann am bliadhna-leum).

1493 – Ràinig Cristoforo Colombo an eilean Hispaniola.
1590 – Taghadh Phàpa Griogair XIV, ann an Cathair na Bhatacain.
1791 – Chaochail Wolfgang Amadeus Mozart, sgrìobhaiche-ciùil.
1885 – Rugadh Dòmhnall Mac na Ceàrdaich, bàrd Gàidhlig.
1901 – Rugadh Werner Heisenberg, fiosaigiche Gearmailteach.
2013 – Chaochail Nelson Mandela, fear-poileataigs à Afraga a Deas.

'S e 6 an Dùbhlachd an 340mh latha dhen bhliadhna (341mh ann am bliadhna-leum).

Là Fhèill Neacail à Myra

1799 – Chaochail Joseph Black, ceimigear Albannach, a lorg magnesium agus dà-ogsaid gualain m.e.
1922 – Inbhe stàite saor na h-Èirinn (gu ruige 1937).
1954 – Rugadh Charles W. J. Withers, ollamh ann an Oilthigh Dhùn Èideann.
1991 – Chaochail Richard Stone, eaconamaiche Breatannach.

'S e 7 an Dùbhlachd an 341mh latha dhen bhliadhna (342mh ann am bliadhna-leum).

983 – Chaochail Otto II, Impire Naomh Ròmanach.
1787 – Inbhe stàite do Dhelaware.
1928 – Rugadh Noam Chomsky, cànanaiche às na Stàitean Aonaichte.
1966 – Rugadh Lucía Etxebarría, ùghdair às an Spàinn.
1979 – Chaochail Cecilia Payne-Gaposchkin, neach-saidheans agus reuladair.

'S e 8 an Dùbhlachd an 342mh latha dhen bhliadhna (343mh ann am bliadhna-leum).

1542 – Rugadh Màiri I, Ban-rìgh Alba.
1681 – Chaochail Gerard ter Borch, peantair às na Tìrean Ìsle.
1818 – Chaochail Johan Gottlieb Gahn, ceimigear às an t-Suain.
1970 – Chaochail Christopher Kelk Ingold, ceimigear Sasannach.
1980 – Chaidh an seinneadair John Lennon a mharbhadh.
2013 – Chaochail John Warcup Cornforth, ceimigear à Astràilia.

'S e 9 an Dùbhlachd an 343mh latha dhen bhliadhna (344mh ann am bliadhna-leum).

1165 – Chaochail Maol Chaluim IV agus thòisich Uilleam I mar Rìgh na h-Alba.
1565 – Chaochail Pàpa Pius IV.
1669 – Chaochail Pàpa Clemens IX.
1868 – Rugadh Fritz Haber, ceimigear Gearmailteach.
1919 – Rugadh William Nunn Lipscomb, ceimigear] às na Stàitean Aonaichte.
1937 – Chaochail Gustaf Dalén, eòlaiche-fiosaig às an t-Suain.

'S e 10 an Dùbhlachd an 344mh latha dhen bhliadhna (345mh ann am bliadhna-leum).

1394 – Rugadh Seumas I, rìgh na h-Alba.
1817 – Inbhe stàite do Mhississippi.
1891 – Rugadh Nelly Sachs, sgrìobhadair às a' Ghearmailt.
1896 – Chaochail Alfred Nobel, ceimigear, innleadair agus nuadhasair.
1928 – Chaochail Charles Rennie Mackintosh, neach-ealain agus ailtire.
1936 – Chaochail Luigi Pirandello, sgrìobhadair às an Eadailt.

'S e 11 an Dùbhlachd an 345mh latha dhen bhliadhna.

1688 – Deireadh rìoghachadh Sheumais VII.
1792 – Rugadh Joseph Mohr ann an Salzburg, an Ostair. Chruthaich e an t-òran "Oidhche Shàmhach".
1843 – Rugadh Robert Koch ann an Clausthal. Dotair agus bith-eòlaiche.
1911 – Rugadh Naguib Mahfouz ann an Cairo. Sgrìobhadair às an Èipheit.
1918 – Rugadh Aleksandr Solženicyn ann an Kislovodsk. Sgrìobhadair às an Ruis.
1978 – Chaochail Vincent du Vigneaud, ceimigear às na Stàitean Aonaichte.

'S e 12 an Dùbhlachd an 346mh latha dhen bhliadhna.

1787 – Inbhe stàite do Phennsylvania.
1821 – Rugadh Gustave Flaubert, sàr-ùghdar Frangach.
1915 – Rugadh Frank Sinatra, seinneadair Ameireaganach.
1963 – Fhuair a' Cheinia a cuid neo-eisimeileachd.
1926 – Rugadh Dòmhnall Aonghais Bhàin, bàrd Gàidhlig à Uibhist a Deas.
2008 – Chaochail Harold Pinter ann an Lunnainn. Sgrìobhadair à Sasainn.

'S e 13 an Dùbhlachd an 347mh latha dhen bhliadhna.

1521 – Rugadh Felice Peretti ann an Grottammare. Pàp (Sixtus V) bho 1585 gu ruige 1590.
1810 – Thug an Fhraing thairis air Poblachd Rhodàinia.
1915 – Rugadh Balthazar Johannes Vorster ann an Uitenhage. Fear-poileataigs à Afraga a Deas.
1935 – Chaochail Victor Grignard ann an Lyon. Ceimigear às an Fhraing.
1948 – Rugadh Brian MacUilleim, Làbarach agus neach-deasachaidh don Phàipear Bheag.
2009 – Chaochail Paul Samuelson, eaconamaiche às na Stàitean Aonaichte.

'S e 14 an Dùbhlachd an 348mh latha dhen bhliadhna.

872 – Chaidh Pàpa Iain VIII a thaghadh mar phàpa.
1542 – Chaochail Rìgh Seumas V Alba.
1787 – Rugadh Joaquín Mosquera ann am Popayán. Fear-poileataigs à Coloimbia.
1799 – Chaochail George Washington, ciad cheann-suidhe nan Stàitean Aonaichte.
1911 – Ràinig Roald Amundsen am Mùl Deas a' chiad turas a-riamh.
2013 – Chaochail Peadar Ó Tuathail ann an Lunnainn. Actair à Èirinn.

'S e 15 an Dùbhlachd an 349mh latha dhen bhliadhna (350mh ann am bliadhna-leum).

1675 – Chaochail Johannes Vermeer, peantair às na Tìrean Ìsle.
1823 – Rugadh Froilán Largacha, fear-lagha agus fear-poileataigs à Coloimbia.
1852 – Rugadh Henri Becquerel, fiosaigiche às an Fhraing.
1937 – Ann an Cogadh Sìobhalta na Spàinne thòisich batal mòr fuilteach anns a' bhaile Teruel.
1958 – Pàpa Pòl VI na ‎chàirdineal.

'S e 16 an Dùbhlachd an 350mh latha dhen bhliadhna

882 – Chaochail Pàpa Iain VIII, Pàpa Eadailteach.
1497 – Chuairtich Vasco da Gama Ceap nan Stoirm a' chiad turas a-riamh.
1775 – Rugadh Jane Austen, sgrìobhadair Sasannach.
1826 – Rugadh José Eusebio Otálora ann am Fómeque. Fear-poileataigs à Coloimbia.
1863 – Rugadh Seòras Santayana ann am Madrid. Sgrìobhadair.
1991 – Neo-eisimeileachd Casachstàin bhon Aonadh Sobhiat.

'S e 17 an Dùbhlachd an 351mh latha dhen bhliadhna.

1770 – Rugadh Ludwig van Beethoven ann am Bonn (a' Ghearmailt).
1787 – Inbhe stàite do Jersey Nuadh.
1830 – Chaochail Simón Bolívar, saighdear agus fear-poileataigs às a' Bheiniseala.
1936 – Rugadh am Pàp Jorge Mario Bergoglio ann am Buenos Aires.
1943 – Chaochail An t-Urramach Niall Ros, ministear agus sgoilear na Gàidhlig.
1947 – Chaochail Johannes Nicolaus Brønsted ann an Copenhagen. Ceimigear fioseagach às an Danmhairg.

'S e 18 an Dùbhlachd an 352mh latha dhen bhliadhna.

1865 – Cur às do thràilleachd air feadh nan Stàitean Aonaichte.
1943 – Rugadh Keith Richards ann an Dartford. Cluicheadair giotàir anns na Rolling Stones.
1963 – Rugadh Brad Pitt ann an Shawnee. Actair às na Stàitean Aonaichte.
1983 – Rugadh Kirsteen NicDhòmhnaill, craoladair sa Ghàidhlig.
2006 – A' chiad taghadh anns na h-Iomaratan Arabach Aonaichte.

'S e 19 an Dùbhlachd an 353mh latha dhen bhliadhna.

1851 – Chaochail J. M. W. Turner, peantair Breatannach.
1915 – Rugadh Édith Piaf ann am Paris. Seinneadair às an Fhraing.
1940 – Chaochail Tomás Carrasquilla ann am Medellín. Sgrìobhadair à Coloimbia.
1965 – Rugadh Art MacCormaig ann am Port Rìgh. Seinneadair agus ceòladair.
2004 – Chaochail Herbert C. Brown, ann an Lafayette. Ceimigear.

'S e 20 an Dùbhlachd an 354mh latha dhen bhliadhna.

1745 – Chuir Prionnsa Teàrlach Stiùbhart oidhche seachad ann an Inbhir Anainn air an t-slighe air ais a dh'Alba.
1890 – Rugadh Jaroslav Heyrovský ann am Pràg. Ceimigear às an t-Seic.
1948 – Chaochail C. Aubrey Smith ann an Los Angeles. Actair à Sasainn.
1955 – Chaidh Caerdydd (Cardiff) a ghlaodhadh mar phrìomh-bhaile na Cuimrigh.
1961 – Rugadh Keith Brown, ann an Dùn Èideann. Neach-poileataigs Albannach.

'S e 21 an Dùbhlachd an 355mh latha dhen bhliadhna (356mh ann am bliadhna-leum).

Grian-stad Geamhraidh: Tòisichidh an Geamhradh an-diugh.
Oidhche nan Seachd Suipearan: An oidhche as fhaide dhen bhliadhna.

1804 – Rugadh Benjamin Disraeli, Prìomh-mhinistear Bhreatainn.
1917 – Rugadh Heinrich Böll, sgrìobhadair às a' Ghearmailt.
1940 – Rugadh Frank Zappa, ceòladair às na Stàitean Aonaichte.
1988 – Thachair an Lockerbie disaster ann an Logarbaidh.

'S e 22 an Dùbhlachd an 356mh latha dhen bhliadhna.

1812 – Chaochail Sacagawea, neach-iùil Ameireaganach-dhùthchasach.
1858 – Rugadh Giacomo Puccini, ceòladair às an Eadailt.
1963 – Rugadh Bryan Gunn ann an Inbhir Theòrsa. Cluicheadair ball-coise à Alba.
1989 – Chaochail Samuel Beckett, sgrìobhadair Èireannach.
1995 – Chaochail James Meade, eaconamaiche à Sasainn.

'S e 23 an Dùbhlachd an 357mh latha dhen bhliadhna.

1634 – Rugadh Mariana na h-Ostaire, reina consorte na Spàinne.
1805 – Rugadh Joseph Smith Jr a stèidhich an gluasad Eaglais Iosd Chriost de Naomhan an Latha an Diugh.
1907 – Chaochail Jules Janssen, reuladair a lorg helium.
1962 – Rugadh Stefan Hell, fiosaigiche à Romàinia.
1968 – Rugadh Sandra Roelofs ann an Terneuzen. Cànanaiche às na Tìrean Ìsle.

'S e 24 an Dùbhlachd an 358mh latha dhen bhliadhna.

Oidhche Nollaig
1165 – Chaidh Uilleam I na h-Alba a chrùnadh mar rìgh.
1726 – Chaidh Montevideo a stèidheachadh.
1914 – Chaochail John Muir ann an Los Angeles. Eòlaiche agus rannsachair nàdair.
1943 – Rugadh Tarja Halonen ann an Helsinki. Tè-phoileataigs à Suòmaidh.
1997 – Chaochail Toshiro Mifune, actair Seapanach.
2008 – Chaochail Samuel Huntington, sgoilear de saidheans-poileataigeach.

'S e 25 an Dùbhlachd an 359mh latha dhen bhliadhna.

800 – Chaidh Teàrlach Mòr a chrùnadh mar Impire.
1914 – Chaochail Dòmhnall MacFhionghain ann an Colbhasa. Sgoilear Ceiltis, sgrìobhadair Gàidhlig, agus cruinneachair de leabhraichean Gàidhlig.
1918 – Rugadh Anwar El Sadat ann an El Monufia. Fear-poileataigs às an Èipheit.
1941 – Ghabh Iapan thairis air Hong Kong.
1989 – Chaochail Nicolae Ceauşescu, ceann-suidhe Romàinia.
2010 – Chaochail Iain Noble, fear-taice na Gàidhlig.

'S e 26 an Dùbhlachd an 360mh latha dhen bhliadhna.

1780 – Rugadh Mary Somerville
1880 – Chaochail Manuel Murillo Toro ann am Bogotá. Fear-poileataigs à Coloimbia.
1893 – Rugadh Mao Zedong.
1947 – Rugadh Liz Lochhead, bana-bhàrd agus bana-dhràmadaiche à Alba.
1953 – Rugadh Toomas Hendrik Ilves ann an Stockholm. Fear-poileataigs à Eastòinia.
2007 – Chaochail István Sándorfi (Paris), dealbhadair às an Ungair.

1571 – Rugadh Johannes Kepler, reuladair Gearmailteach (ch. 1630)
1717 – Rugadh Angelo Onofrio Melchiorre Natale Giovanni Antonio Braschi, ann an Cesena. Pàp bho 1775 gu 1799.
1805 – Chaochail Eachann Rothach, 8mh Ridire Taigh an Fhuamhair is seanailear Albannach.
1822 – Rugadh Louis Pasteur, ceimigear às an Fhraing.
1974 – Chaochail Ned Maddrell, am fear mu dheireadh aig an robh Gàidhlig Mhanainn traidiseanta.

1734 – Chaochail Rob Ruadh MacGriogair.
1818 – Rugadh Carl Remigius Fresenius, ceimigear Gearmailteach ann am Frankfurt.
1879 – Thuit Drochaid-rèile na Tatha às a chèile nuair a bha trèana a' gabhail tarsaing oirre.
1935 – Rugadh Archibald Geikie, clach-eòlaiche Albannach.
1963 – Rugadh Alasdair Barden, bàrd agus dotair-teaghlaich à Kenya.
1969 – Rugadh Linus Torvalds, innleadair bhathar-bhog às an Fhionnlainn.

1809 – Rugadh William Gladstone, Prìomh-mhinistear Bhreatainn.
1821 – Rugadh Iain Frangan Caimbeul (Iain Òg Ìle), sgoilear beul-aithris agus deasaiche nan leabhraichean 'Sgeulachdan Gaidhleach' no Popular Tales of the West Highlands.
1910 – Rugadh Ronald Coase, eaconomaiche Breatannach.
1924 – Chaochail Carl Friedrich Georg Spitteler, ann an Luzern. Sgrìobhadair às an Eilbheis.
1926 – Chaochail Rainer Maria Rilke, bàrd às an Ostair, ann am Montreux.
1947 – Rugadh Ted Danson, actair Aimeireaganach.

1745 – Thug Prionnsa Teàrlach Stiùbhart ionnsaidh air Cathair Luail air an t-slighe air ais a dh' Alba.
1819 – Rugadh Theodor Fontane, sgrìobhadair às a' Ghearmailt.
1865 – Rugadh Rudyard Kipling, ann am Mumbai. Sgìobhadair.
1930 – Rugadh Tu Youyou, ceimigear is neach-saidheans meadaigeach à Sìona.
1944 – Chaochail Romain Rolland, sgrìobhadair às an Fhraing.

'S e 31 an Dùbhlachd an latha mu dheireadh dhen bhliadhna.

1691 – Chaochail Raibeart Ó Baoghail, ann an Lunnainn. Nàdar-fheallsanaiche.
1937 – Rugadh Avram Hershko, ann an Karcag. Bith-eòlaiche à Iosrael.
1954 – Rugadh Ailig Salmond, neach poileataigs Albannach.
1992 – Chaidh an t-Seic-Slòbhac a sgaradh.
2004 – Chaochail Gérard Debreu, eaconamaiche às an Fhraing.