Coinneach MacFhionghuin
Tha an t-Ollamh Coinneach MacFhionghuin (Beurla: Prof. Ken MacKinnon) (1933-2021) aithnichte mar an neach a thòisich sòiseo-chànanachas na Gàidhlig san 20mh Linn. Rugadh e sna Docklands ann an Lunnainn ach bhuineadh a phàrantan a dh'Eilean Arainn[1]. Chaochaill e sa Chéitean 2021.
| Coinneach MacFhionghuin | |||
|---|---|---|---|
1965 - | |||
| Beatha | |||
| Breith |
London Docklands (en)  , 26 dhen Lùnastal 1933 | ||
| Dùthaich |
 Rìoghachd Aonaichte | ||
| Bàs | 21 dhen Chèitean 2021 | ||
| Foghlam | |||
| Foghlam |
Sgoil na h-Eaconamachd Lunnainn eaconomachd, eòlas-comainn Social Science Research Council (en) | ||
| Cànain |
Gàidhlig Beurla | ||
| Dreuchd | |||
| Dreuchd | cànanaiche, sòiseo-eòlaiche agus eachdraiche | ||
| Fastaichean |
University of Hertfordshire (en) An t-Oilthigh Fosgailte Oilthigh Obar Dheathain | ||
| Ballrachd | Bòrd na Gàidhlig | ||
Beatha is dreuchd ann an Sasainn deasaich
Bha am Blitz a' dol ann an Lunnainn nuair a bha e na bhalach beag agus chaidh a chur dhan Chòrn a chum a thèarainteachd fhèin ach 's ann an Southend-on-Sea a rinn e dachaigh an uairsin far an robh e ag obair ann an roinn planadh na comhairle suas gu ìre ceannaird.[1] Rinn e ceum dùbailte ann an sòiseo-eòlas agus econamachd aig London School of Economics agus rinn e seirbheis nàiseanta sa Ghearmailt an Iar an uairsin.[1] Bha e ris an teagasg as dèidh dha tilleadh às a' Ghearmailt, mar cheannard roinne aig London College of Technology agus mar seann-òraidiche aig Hatfield Polytechnic am measg dreuchdan eile.[1]
Alba ’s a’ Ghàidhlig deasaich
Cha robh Gàidhlig aige on ghlùin ach theagasg e Gàidhlig dha fhèin nuair a ghabh e ùidh innte.[1]
Rinn e ceum eile, ceum maighstir, agus fhuair e caidreachas o Comhairle Rannsachadh nan Saidheansan Sòisealta an uairsin is ghabh e cothrom air 's e a' rannsachadh suidheachadh sòisealta na Gàidhlig sna Hearadh eadar 1972 is 1974.[1] Bha e an sàs cànanachas agus planadh na Gàidhlig on àm sin.
Bha e na bhall ann am MAGOG eadar 2002 agus 2004, buidheann a thug seachad comhairle mun Ghàidhlig do mhinistearan na h-Alba agus fhuair e ballrachd Bòrd na Gàidhlig ann an 2004.[2] Bha e na bhall air bòrd MG Alba cuideachd, a-mach on bhliadhna 2008.[2]
Bha dreuchdan eile aige cuideachd eadar Oilthigh Obar Dheathain agus Oilthigh Hertfordshire agus bha e na òraidiche aig an Oilthigh Fhosgailte ann an saidheansan sòisealta, foghlam is cànan a bharrachd air sin.[3]
Beatha phearsanta deasaich
Bha e pòsta agus tha dithis duine cloinne aige. Bha ùidh aige ann am poileataigs ionadail mar Libearalach[1]. Chaidh e a dh’ fhuireach san Eilean Dubh an Taobh an Ear Rois.
Foillseachaidhean deasaich
Dh'fhoillsich Coinneach iomadh pàipear is leabhar a-mach o na 1970an, air a' Ghàidhlig ann an Alba 's ann an Alba Nuadh, mion-chànan is sluagh-eòlais, a' gabhail a-steach:[2]
- (1974) The Lions Tongue
- (1991) Gaelic A Past & Future Prospect
- 2007. 'Migration, Family and Education in Gaelic Policy Perspective' ann an Scottish Language 26: 52-60.
Tùsan deasaich
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 MacKinnon, Kenneth The Lion's Tongue (1974) Club Leabhar Ltd SBN 902706-29-2
- ↑ 2.0 2.1 2.2 http://www.scotland.gov.uk/News/Releases/2011/02/22122510 The Scottish Government - Bòrd na Gàidhlig
- ↑ https://web.archive.org/web/20110904041621/http://www.gaidhlig.org.uk/ga/am-bord/buill.html Bòrd na Gàidhlig - Buill a' Bhùird
Ceanglaichean a-mach deasaich
- BBC Naidheachdan 2021-06-26: Luaidh air an Oll Coinneach MacFhionghain (aithris-bhideo 1:31)
