Uicipeid

An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Cur-ris"

Browse history interactively
Deasachadh nas ùire →
Content deleted Content added
VisualWikitext
New page: right|280px ’S e '''cur-ris''' an t-obrachadh matamataigeach a chuireas dà àireimh ri chèile gus an suim a dhèanamh. ’S e sin a...
 
No edit summary
Loidhne 114:
===Bheactaran===
 
Bheir an aon bhun-bheachd dhuinn comas dhuinn [[bheactar]]an a chur-ris. Tha cùrsa agus meud aig [[bheactar]], agus ’s docha nach eil e soilleir ciamar a chuireas dà dhiubh ri chèile ma tha cùrsa eadar-dhealaichte aca. Ach ma tha na bheactaran air an cur an cèill a-rèir nan aon [[bonn-bheactar|bhonn-bheactar]]an, ’s urrainnear [[cuid de bheactair|codaichean de bheactaran]] an cois nam [[bonn-bheactar]]an a chur-ris.
 
[[Image:bheactar-1.png]]
 
Seo eisimpleir. Biodh '''<math> \mathbf{a'''} </math> agus '''<math> \mathbf{b'''} </math> nam [[bheactar]]an ri chur-ris, agus biodh na [[bonn-bheactar]]an aca na bheactaran aonadach '''x̂'''<math>\hat{\mathbf{x}}</math> agus '''ŷ'''<math>\hat{\mathbf{y}}</math>, an cois nan axes ''x'' agus ''y''. Biodh ''x<sub>a</sub>'' na chuid-''x'' de bheactar '''<math> \mathbf{a'''} </math> agus ''y<sub>a</sub>'' na chuid-''y'' dheth. Faodaidh sinn '''<math> \mathbf{a'''} </math> a sgrìobhadh an teirmean nam [[bonn-bheactar]]an mar a leanas:
 
::<math> \mathbf{a} = x_a \hat{\mathbf{x}} + y_a \hat{\mathbf{y}} </math>
::'''a''' = ''x<sub>a</sub>'' '''x̂''' + ''y<sub>a</sub>'' '''ŷ'''
 
Gus an ceartuair, leig an seagh ''agus'' leis a’ chomharra “+” an seo, ged a chithear gur h-e cur-ris a th’ ann. Mar an ceudna:
 
Mar an ceudna:
::'''b''' = ''x<sub>b</sub>'' '''x̂''' + ''y<sub>b</sub>'' '''ŷ'''
 
::<math> \mathbf{b} = x_b \hat{\mathbf{x}} + y_b \hat{\mathbf{y}} </math>
 
Faodar a-nis na codaichean-''x'' agus na codaichean-''y'' a chuir-ris, agus nithear ciall de chur-ris [[bheactar]]an '''c''' = '''a''' + '''b''' mar a leanas:
 
::<math> \mathbf{c} = x_c \hat{\mathbf{x}} + y_c \hat{\mathbf{y}} </math>
::'''c''' = ''x<sub>c</sub>'' '''x̂''' + ''y<sub>c</sub>'' '''ŷ'''
 
Far a bheil:
 
::''x<submath>c</sub>'' x_c = ''x<sub>a</sub>''x_a + ''x<sub>bx_b \,\!</submath>''
::''y<sub>c</sub>'' = ''y<sub>a</sub>'' + ''y<sub>b</sub>''
::'''a''' + '''b''' = (''x<sub>a</sub>'' + ''x<sub>b</sub>'') '''x̂''' + (''y<sub>a</sub>'' + ''y<sub>b</sub>'') '''ŷ'''
 
::<math> y_c = y_a + y_b \,\!</math>
Gabhar faicinn gum faighear an aon bhuil ma tha an dà [[bheactar]] '''a''' agus '''b''' air an cur ceann gu ceann. ’S e an suim aca am bheactar a tha a’ coileanadh an [[triantan|triantain]] – am bheactar bho thoiseach '''a''' gu deireadh '''b'''. ▼
 
::<math> \mathbf{a} + \mathbf{b} = (x_a + x_b) \hat{\mathbf{x}} + (y_a + y_b) \hat{\mathbf{y}} </math>
 
▲Gabhar faicinn gum faighear an aon bhuil ma tha an dà [[bheactar]] '''<math> \mathbf{a'''} </math> agus '''<math> \mathbf{b'''} </math> air an cur ceann gu ceann. ’S e an suim aca am bheactar a tha a’ coileanadh an [[triantan|triantain]] – am bheactar bho thoiseach '''<math> \mathbf{a'''} </math> gu deireadh '''<math> \mathbf{b'''} </math>.
 
[[Image:bheactar-2.png]]
 
Anns an aon dòigh, ma tha na codaichean de <math> \mathbf{a} </math>, an cois na h-axes ''x'' agus ''y'', na bheactaran:
 
::<math> \mathbf{x}_a = x_a \hat{\mathbf{x}}</math>
 
::<math> \mathbf{y}_a = y_a \hat{\mathbf{y}}</math>
 
...’s e am bheactar <math> \mathbf{a} </math> na suim:
 
::<math> \mathbf{a} = \mathbf{x}_a + \mathbf{y}_a = x_a \hat{\mathbf{x}} + y_a \hat{\mathbf{y}}</math>
 
[[Image:bheactar-3.png]]
 
 
 
===Machlagan===
Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/wiki/Cur-ris"