An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Bliadhna a' Phrionnsa"

Content deleted Content added
No edit summary
Loidhne 1:
{{Template:Cogadh
'S e "'''Bliadhna a' Phrionnsa'''" no "'''Bliadhna Theàrlaich'''" a bh' aig na Gàidheil air '''Ar-a-mach nan Seumasach 1745-1746''' fon [[Prionnsa Teàrlach Stiùbhart]], an iomairt mu dheireadh aig na [[na Seumasaich]]. Thàinig an iomairt gu crìch aig [[Blàr Chùil Lodair]].
|COGADH= Bliadhna Theàrlaich
|NA_PHÀIRT_DE= Aramachan nan [[Seumasach]]
|DEALBH=The Battle of Culloden.jpg
|DEALBH_LEUD=300px
|TEACSA_DEILBH=Blàr Cùil Lodair
|CEANN_LATHA= [[16 an Lùnastal]] [[1745]]
|CEANN_LATHA_GU= [[16 an Giblean]] [[1746]]
|ÀITE= [[Alba]] agus [[Sasainn]]
|CASUS=Trioblaidean Creideimh agus Poilitigeach
|ROINNEAN=
|BUIL= Bhuannaich an Rìgh Dheòrsa agus nan Hanobharach
|ATHARRACHAIDEAN=Thug crìoch air bagairt nan Seumasach do riaghaltas Hanobharach
|AONTA_SHÌTHE=
|FEAR_CÒMHRAIG1=[[Faidhle:Jacobite Standard (1745).svg|22px]] [[Na Seumasaich]]
[[Faidhle:Flag of France.svg|22px]] [[An Fhraing]]
|FEAR_CÒMHRAIG2=[[Faidhle:Flag of the United Kingdom.svg|22px]] [[An Rìoghachd Aonaichte|Riaghaltas Hanobharach]]
|FEAR_CÒMHRAIG3=
|CEANN_FEACHDA1=[[Teàrlach Eideard Stiùbhairt|Teàrlach Eideart Stiùbhart]]<br />Lord George Murray
|CEANN_FEACHDA2=[[Deòrsa II, Rìgh Bhreatainn is Èireann|Rìgh Deòrsa II]]<br />Duke of Cumberland
|CEANN_FEACHDA3=
|NEART1=
|NEART2=
|NEART3=
|CHALL_LEÒN1=
|CHALL_LEÒN2=
|CHALL_LEÒN3=
|NÒTAICHEAN=
|SÀMHAIL_EILE=
}}'S e "'''Bliadhna a' Phrionnsa'''" no "'''Bliadhna Theàrlaich'''" a bh' aig na Gàidheil air '''Ar-a-mach nan Seumasach 1745-1746''' fon [[Prionnsa Teàrlach Stiùbhart]], an iomairt mu dheireadh aig na [[na Seumasaich]]. Bha ThàinigGàidheil anair iomairtgach taobh ach 'siad a bh' anns a' chuid a bu motha dhen arm [[Na Seumasaich|Seumasach]]; agus eadar 1/3 gu crìch2/3 aigdhen arm [[BlàrDìlseach]] Chùilcuideachd. LodairChaidh an latha air [[na Seumasaich]] ged a rinn iad sabaid treun agus lean sin gu droch dhìol air na Gàidheil, air feadh na [[a' Ghàidhealtachd|Gàidhealtachd]].
 
Nuair a thàining Teàrlach Stiùbhart do dh'[[Èirisgeigh]], dh'innis na tighearnan Gàidhealach dha nach robh cothrom buaidh ann gun cuideachdadh nam [[Frangach]]. Dh'fhàillich aramachan ann an 1690, 1715 (Bliadhna Sheumais), agus 1719. Gidheadh, bha mòran Gàidheil air a bheil miann riaghaltas Seumasach fhathast. 'S aonar dhiubh a bha ann an Raghnall Dòmhnallach, bràthair tighearna Chinn Loch Mhùideart agus seann-ghaisgeach Bliadhna Sheumais. Bu leis-san tac [[Dalabrog|Dhalabroig]] (ann an [[Uibhist a Deas]], bho cheann-cinnidh nan Ràghnallach. Tharraing e claidheamh agus thuirt e, "I will! I will! though not another man in the Highlands should draw a sword; I am ready to die for you!"<ref>Robert Chambers, ''History of the Rebellion of 1745–6'' (W. & R. Chambers, 1869). Td. 25.</ref>
 
Chaidh iad do [[Ghleann Fhionghain]]; b' ann an seo a thogadh am bratach Seumasach an àrd 19 an Lùnastal. A rèir beul-aithris, sheinn Alasdair mac Mhaighstir Alasdair òran aige "Teàrlach mac Sheumais," ged a bhitheadh mì-chòrdail ris an teacsa.<ref>{{Iomradh leabhar|ainm=John Lorne|sloinneadh=Campbell|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=|tiotal=Highland Songs of the Forty-Five|caibideil=|deasachadh=|ceann-là_tùsail=1933|foillsichear=John Giant|ionad=Dùn Èideann|duilleagan=53|isbn=|ceann-là_inntrigidh=|url=}}</ref> Sin tòiseachadh an aramach.
 
Thàinig an iomairt gu crìch aig [[Blàr Chùil Lodair]].
 
Bha [[Alasdair mac Mhaighstir Alasdair]] na chaptain ann an arm [[Seumasach]] agus na oide a' Phrionnsa. Sgrìobh e mòran bàrdachd Seumasach cuideachd.
 
Tha mòran sgeulachdan Gàidhlig air a' chuspair seo, mu dheidhinn Iain Spàinnteach agus Mac Mhic Dhòmhnaill Dubh (Dòmhnall Camshron, Morair Òg Loch Iall) gu sònraichte.
 
== Ceanglaichean a-mach ==
Line 5 ⟶ 44:
* [http://www.bbc.co.uk/naidheachdan/35250672 BBC Naidheachdan 2016-01-07: Na Caimbeulaich agus an 45] ''(aithris bhideo 2:48 air leabhar ùr le Raghnall MacIlleDhuibh)''
* [http://www.bbc.co.uk/naidheachdan/38378555 BBC Naidheachdan 2016-12-20: Peilear ga lorg aig an Drochaid Bhàin] ''(2km siar air [[Drochaid an Aonachain]])''
* [http://learngaelic.net/litir/index.jsp?l=905 Litir do Luchd-ionnsachaidh mu dheidhinn Iain Spàinntich]
* [http://learngaelic.scot/litir/eachdraidh.jsp?l=128 Litir do Luchd-ionnsachaidh mu dheidhinn Bhlàir Chùil Lodair]
* Bàrdachd Sheumasach le mac Mhaighstir Alasdair ann an [https://wikisource.org/wiki/Author:Alasdair_mac_Mhaighstir_Alasdair Uicitobar.]
 
== Iomraidhean ==
{{reflist}}
 
[[Roinn-seòrsa:Eachdraidh na h-Alba]]