An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Frauenkirche"

Content deleted Content added
No edit summary
+ loidhne eile , + iomradh
Loidhne 1:
[[Faidhle:100130 150006 Dresden Frauenkirche winter blue sky-2.jpg|thumb|right|Frauenkirche ann an Dresden]]
 
'S i am '''Frauenkirche''' (“Eaglais na Mnà”) ann an [[Dresden]] aon dhe na h-[[Eaglais|eaglaisean]] as àile anns an stoidhle baroc. Chaidh an eaglais a thogail eadar 1726 is 1743.
 
== An t-seann eaglais ==
Bha eaglais bheag anns an àite seo bhon 11mh linn a-mach ris an canar ''Kirche zu unser liuben Vrouwen''. Tha an t-ainm a' ciallachadh: "Eaglais do ar mnaoi gràdhaiche" agus a' toirt urram do [[Moire|Mhoire]]. Is dòcha gum b' e sin an eaglais a bu shine a bha ann an Dresden.
 
A rèir an àrc-eòlaiche Reinhard Spehr chaidh a' chiad eaglais a thogail timcheall air 1060, agus tha e coltach gun chaidh i a dhèanamh le  fiodh.<ref>{{Iomradh leabhar|ainm=Manfred|sloinneadh=Kobuch|ùghdar_eile=|ùghdaran_eile=|ceann-là=2002|tiotal=Ann an: Die Dresdner Frauenkirche. Jahrbuch 2002|caibideil=Die Anfänge der Dresdner Frauenkirche|deasachadh=|ceann-là_tùsail=|foillsichear=Hermann Böhlaus Nachfolger|ionad=Weimar|duilleagan=52|isbn=|ceann-là_inntrigidh=2016-29-12|url=}}</ref>
Bha [[eaglais]] bheag anns an àite seo bhon 11mh linn a-mach ris an canar ''Kirche zu unser liuben Vrouwen''. Tha an t-ainm a' ciallachadh: "Eaglais do ar mnaoi gràdhaiche" agus a' toirt urram do [[Moire|Mhoire]]. Is dòcha gum b' e sin an eaglais a bu shine a bha ann an Dresden. Anns an [[An t-Ath-Leasachadh|Àth-leasachadh]] dh’atharraich an [[Eaglais Caitligeach|Eaglais Chaitligeach]] chun na h-Eaglaise [[Pròstanach|Pròstanaiche]]. Aig toiseach na 18mh linn bha an eaglais a' fhàs seann, bha eagal air muinntir Dresden gum biodh i a' briseadh. Agus cha robh i mòr gu leòr airson àireamh an luchd creideamh a bha a' fàs gu math luath. Mar sin chaidh an eaglais seo a leagail ann an 1727.
 
Bha [[eaglais]] bheag anns an àite seo bhon 11mh linn a-mach ris an canar ''Kirche zu unser liuben Vrouwen''. Tha an t-ainm a' ciallachadh: "Eaglais do ar mnaoi gràdhaiche" agus a' toirt urram do [[Moire|Mhoire]]. Is dòcha gum b' e sin an eaglais a bu shine a bha ann an Dresden. Anns an [[An t-Ath-Leasachadh|Àth-leasachadh]] dh’atharraich an [[Eaglais Caitligeach|Eaglais Chaitligeach]] chun na h-Eaglaise [[PròstanachPròsdanachas|Eaglaise Pròstanaiche]]. Aig toiseach na 18mh linn bha an eaglais a' fhàs seann, bha eagal air muinntir Dresden gum biodh i a' briseadh. Agus cha robh i mòr gu leòr airson àireamh an luchd creideamh a bha a' fàs gu math luath. Mar sin chaidh an eaglais seo a leagail ann an 1727.
== Am Frauenkirche ==
 
== Am Frauenkirche ==
Chaidh an eaglais ùr, am Frauenkirche, a thogail eadar 1726 is 1743 a-rèir na planaichean a chruthaich George Bähr. Bha an rìgh ''August der Starke'' ag iarraidh eaglais ann an stoidhle coltach ris an àrd-eaglais anns an [[An Ròimh|Ròimh]] no an eaglais ''Santa Maria della Saluteno'' ann an [[Venezia]].
 
An tòiseachtoiseach chruthaich Bähr eaglais air a bheil "dome" à [[fiodh]] is [[copar]]. Ach air sgàth 's gun robh an t-airgead gann, dh'atharraich e am plana aige agus chuir e dome à clachan-ghainmhichgainmhich oirre a bha fada na bu shaoire ach fada na bu truime.
Tha an dome cho àird ri 96 m agus cho trom ri 12,000 tunna. Tha e coltach ri clag agus canar ''die Steinerne Glocke'' (clach-clag) ris. Bha deasbad mòr ann am biodh an togalach seasmhach gu leòr airson a bhith a' seasamh ris a' chuideam. Ach bha, agus bha am Frauenkirche ri fhaicinn bho astar fada ann am bun-sgòth Dresden airson 200 bliadhna.
 
Line 17 ⟶ 19:
 
== An Dàrna Cogadh ==
 
[[Faidhle:Bundesarchiv Bild 183-60015-0002, Dresden, Denkmal Martin Luther, Frauenkirche, Ruine.jpg|thumb|righ|200px|Tobhta na h-eaglaise, le clach-cuimhne [[Martin Luther|Mhàrtainn Lùtair]] air a beulaibh]]
Anns [[an Dàrna Cogadh]] bha Dresden air a mhilleadh gu mòr air , gu h-àraidh eadar an 13mh is 15mh dhen Ghearran 1945 nuair a chaidh mòran bhomaichean a' leigeil air a' bhaile leis na [[An Rìoghachd Aonaichte|Breatannaich]] is na h-[[Na Stàitean Aonaichte|Aimeireaganaich]]. Bha na bomaichean a' losgadh an t-seann-bhaile agus bha am Frauenkirche air a milleadh leis an teine mhòr. Bha an teine am broinn na h-eaglaise cho teth ri 1200° C, mar sin bhris na clachan-ghainmhich às a chèile. Aig 10 uairean sa mhadainn 15 an Gearran bhris na ballaichean às a chèile agus bha an dome a' tuiteam am broinn an togalaich.
Line 26 ⟶ 27:
 
== Ath-thogail ==
 
An dèidh ath-aonachaidh na Gearmailt thòiseachadh air an eaglais a thogail a-rithist anns an stoidhle tùsail ann an 1994. Bha mòran daoine is buidhnean eadar-dhealaichte air feadh an t-saoghail an sàs anns an obair seo. Mar eisimpleir chruthaich Alan Smith à [[Lunnainn]] crois ùr an stìobaill. B’ esan mac an athair a b' e aon de na stiùireadairean plèana a chuir bomaichean air Dresden. <ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/225369.stm Naidheachdan BBC]</ref>