An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Gallaibh"

Content deleted Content added
Gleann Fhionnainn->Fresgoe; sgioblachadh
Loidhne 1:
[[Faidhle:CaithnessTraditional.png|230px|right|thumb|Gallaibh]]
[[Faidhle:Caithness.jpg|thumb|230px|right|Sealladh air [[HalkirkHàcraig]] bho Bheinn Freiceadain.]]
Is e an sgìre as fhàdafhada dhan tuath air tìr mhòr de [[Gàidhealtachd na h-Alba]] a tha ann an [[Gallaibh]] ([[Beurla]]: ''Caithness''). Tha i suidhichte air ceann an ear de oirear-thuath na h-[[Alba]], le Linne a' Phentland dhan tuath. Chan eil crìoch aige le sgìre eile ach [[Cataibh|A' Chataibh]] a' mhàin.
 
== Dualchas & Eachdraidh ==
Loidhne 10:
A rèir an New Statistical Account de 1841, bu gann gun tuigsear facal Gàidhlig taobh sear de ''Burn of Clyth'', agus air an taobh siar dh'fhuiling a' Bheurla an dearbh dàin.
 
Ann an 1911 bha a' Ghàidhlig aig 1,685 daoine, a' riochdadhriochdachadh 6.7% den sluagh, ged nach robh ach 22 dhaibh na b' òige na 20 bliadhna.
 
"Tha meomhrag preisbeatraidh de 1727 ag ràdh de 1,600 daoine a bha air 'ruigsinn inbheas', nach robh ach Gàidhlig a-mhàin aig 1,500, agus cha robh ach còignear le comas leughaidh. B' i a' Ghàidhlig aig an àm seo na prìomh chainnt anns a' chuid bu mhòr de na paraisdean ach airson Bower, Canisbay, Dunnet agus Olrig".<ref>Eadar-Theagaichte bho: Omand, D. From the Vikings to the Forty-Five, in The Caithness book</ref>
Loidhne 16:
== [[Taigh Iain Ghròt]] ==
[[Faidhle:Haventje John oGroats.jpg|thumb|right|200px|Taigh Iain Gròit]]
Tha Gallaibh ainmeil airson "Taigh Iain Gròit", far an robh [[Na Tìrean Ìsle|Duitseach]] don b' ainm Iain a ruith aiseag dha Arcaibh uaireigin anns an linn [[LiogLìog Hainseatachd|Hainseatachd]]. Bha fàradh an aiseig seo a' cosgadh [[gròt]]. A rèir na h-ughdarrasan Turasachd tha Taigh Iain Ghròit aig a' phuing as fhaide tuath air Tìr Mhòir na h-Alba. Gu mì-fhortanach chan eil seo fìor: Tha [[Am Parbh]] ann an [[Cataibh]] aig ceann siar den chòstchosta ana tuath nas fhaisge air [[Mùl a' Thuath|a' Mhùl]].
 
== Rianachd na Sgìre ==
Loidhne 23:
== Bailtean ==
Is e [[Inbhir Ùige]] a tha suidhichte air an taobh searach, [[prìomh-bhaile]] na sgìre. Tha an taigh staile "Old Pulteney" agus cala meadhanach mòr aig a' bhaile.
Tha [[Inbhir Theòrsa]], na dara bhaile Ghallaibh air a' chòstchosta a tuath. Is ann aig [[ScrabsterSgrabstal|Sgrabstal]], baile [[Iasgach|iasgaich]] 2 mhìle dhan iar a Inbhir Theòrsa a tha an [[aiseag]] airson Arcaibh. Tha flacais niùclasach aig [[Dùnrath]].
 
== Bailtean beag ==
Loidhne 31:
* [[Canasbaidh]], [[Càis]]
* [[Dail Healabhaig]], [[Dùn Beithe]], [[Dùnaid]], [[An Dail Shuas]]
* [[Gleann FhionnainnFresgoe]]
* [[HacraigHàcraig]]
* [[Inbhir Ùige]], [[Inbhir Theòrsa]]
* [[Liabost]], [[Latharan]], [[Latharan a' Phuill]]
* [[Ràth, Gallaibh|Ràth]]
* [[SgrabastalSgrabstal]], [[Sgarbh Sgeir]]
 
== Cruinn-eòlas ==
Loidhne 46:
* [[Taigh Iain Ghròt]]
 
== IomradhIomraidhean ==
<references/>
 
== Ceanglaichean a-mach ==
* [http://www.scots-online.org/grammar/nnscots.htm Beurla Gallaibh]
* [http://www.caithness.org LarachLàrach-lìonlìn Coimhearsnachd Gallaibh]
 
== Faic cuideachd ==