Mùthadh on 03:53, 1 dhen Fhaoilleach 2016 deasaich Allmhurach (deasbaireachd \| mùthaidhean) 41,502 edits No edit summary ← Mùthadh nas sine		Mùthadh on 14:03, 1 dhen Dùbhlachd 2016 deasaich neo-dhèan Emain Macha (deasbaireachd \| mùthaidhean) Biurocratan, Rianadairean 2,377 edits beagan ceartachadh, ath-sgrìobhadh agus roinnean-seòrsa. fhathast feumach air iomraidhean Deasachadh nas ùire →
Loidhne 10: \| CREIDEAMH =[[Neo-dhiadhaireachd]] }} ~~B' e [[Bàrd]] agus [[Feallsanachd\|feallsanaiche]] às [[An Spàinn]] a bh' ann an '''Seòras Santayana''' ([[Madrid]], [[16 an Dùbhlachd]] [[1863]] - [[An Ròimh]], [[26 an t-Sultain]] [[1952]])~~ B' e bàrd agus feallsanaiche às [[An Spàinn\|an Spàinn]] agus às na [[Na Stàitean Aonaichte\|Stàitean Aontaichte]] a bh' ann an '''George Santayana''' ([[Madrid]], [[16 an Dùbhlachd]] [[1863]] - [[An Ròimh]], [[26 an t-Sultain]] [[1952]]). Aig a bhaisteadh fhuair e an t-ainm '''Jorge Agustín Ruíz de Santayana y Borrás''', ach tha e nas aithnichte an-diugh fon ainm '''George Santayana''' a chleachd e airson a cuid sgrìobhaidhean. Ged a rugadh Santayana ann am Madrid, fhuair e a àrach òg ann an [[Ávila]], baile na mna crabhaich iomraiteiche Teresa de Jesús. Aig a bhaisteadh fhuair e an t-ainm '''Jorge Agustín Ruíz de Santayana y Borrás''', ach tha e nas aithnichte an diugh mar [[feallsanachd\|fheallsanach]], [[bàrd\|bhàrd]] agus sgrìobhadair fon ainm Beurla George Santayana. Bha a mhàthair pòsta aig George Sturgis, marsanta bho [[Boston\|Bhoston]], agus fhuirich i anns a’ bhaile sin gu bàs a fir ann an 1857. Ann an 1861 thill i agus a cloinn do Mhadrid, far a phòs i sean charaid dan ainm Agustín Santayana. Ghabh an teaghlach còmhnaidh ann an Madrid agus Ávila, ach ann an 1869 chaidh màthair Sheòrais agus a triùir cloinne le Sturgis air ais do Bhoston. Lean Agustín agus Seòras i ann an 1872, ach a chionn ‘s nach do chord Boston ris, thill a na aonar a dh’ Ávila, far a dh’ fhuirich e fad a bheatha an dèidh sin. Chaidh Seòras a dh’ [[Oilthigh Harvard]], agus ann an 1886 chuir e seachad àireamh bhliadhna ann am [[Berlin]], far a sgrìobh e tràchtas. Ged a chùm Santayana a nàiseantach [[an Spàinn\|Spàinnteach]] fad a bheatha , sgrìobh e a leabhraichean anns a’ [[Beurla\|Bheurla]], oir is ann ‘s [[na Stàitean Aonaichte]] a dh’ thuinich agus a dh’ oibrich e gus a’ bhliadhna 1912, nuair a leig e dheth a dhreuchd agus chaidh e a dh’ fhuirich anns [[an Roinn-Eòrpa]] (Ávila, [[Paris]] agus [[Àth nan Damh\|Àth an Dàimh]] (Oxford). Mu dheireadh, rinn e imrich don [[an Ròimh\|Ròimh]], far an do chaochail e ann an 1952. Rè a dhà fhichead bliadhna anns an Roinn-Eòrpa sgrìobh e naoi leabhraichean deug. Cha do phòs e riamh. Ged a chùm Santayana a nàiseantachd [[an Spàinn\|Spàinnteach]] fad a bheatha, thogadh agus fhuair e foghlam anns an Stàitean Aonaichte agus thuirt e mu a dheidhinn fhèin gur e Ameireaganach a bh' ann. A-measg a [[bàrdachd\|bhàrdachd]], tha a dhàn fada Odes (5 earrannan agus 43 rann ) gu h-àraid sgoinneil, domhainn, feallsanachail. Chaidh eadar-theangachadh [[Gàidhlig]] de Odes foillseachadh ann an GAIRM, Àireamh 109 (An Geamhradh 1979-80). ▼ ==Beatha== Rugadh Santayana ann am [[Madrid]] ach fhuair e a àrach òg ann an [[Ávila]], baile na mnà cràbhaich iomraiteach [[Teresa de Jesús]]. Bha a mhàthair, Josefina Borrás, pòsta aig George Sturgis, marsanta bho [[Boston\|Bhoston]], agus dh'fhuirich i anns a’ bhaile sin gu bàs Sturgis ann an 1857. Le triùir chloinne, thill i do Mhadrid ann an 1861. Thachair i an sin ri seann charaid Agustín Santayana. Phòs iad agus bha aon phàiste aca, Jorge (a bhiodh an uair sin George). Ghabh an teaghlach còmhnaidh ann an Madrid agus Ávila. Ann an 1869, nuair a bha Santayana sia bliadhna a dh'aois, chaidh Josefina agus a triùir cloinne le Sturgis air ais do Bhoston, a' fàgail George còmhla ri athair ann am Madrid. Lean Agustín agus George i ann an 1872, nuair a bha George ochd bliadhna a dh'aois. Ach cha do chòrd Boston ri Agustín agus thill e na aonar a dh’ Ávila, far an do dh’fhuirich e gu ceann a bheatha. Chaidh Santayana a dh’[[Oilthigh Harvard]] far an do rinn e ceum. As dèidh dà bhliadhna ann am [[Berlin]], thill e a Harvard far an do sgrìobh e tràchdas air saothair [[Hermann Lotze]]. Thòisich e feallsanachd a theagasg an sin cuideachd agus am measg a oileanaich bha [[T. S. Eliot]], [[Robert Frost]], [[Gertrude Stein]], [[Horace Kallen]], [[Walter Lippmann]], and [[W. E. B. Du Bois]]. Anns a’ bhliadhna 1912, leig e dheth a dhreuchd agus chaidh e a dh’ fhuirich anns [[an Roinn-Eòrpa]] (Ávila, [[Paris]] agus Oxford). Mu dheireadh, rinn e imrich don [[an Ròimh\|Ròimh]], far an do chaochail e ann an 1952. Rè a dhà fhichead bliadhna anns an Roinn-Eòrpa sgrìobh e naoi leabhraichean deug. Cha do phòs e riamh. ==Bàrdachd== ▲A-measg a [[bàrdachd\|bhàrdachd]], tha a dhàn fada ''Odes'' (5 earrannan agus 43 rann ) gu h-àraid sgoinneil, domhainn, feallsanachail. Chaidh eadar-theangachadh [[Gàidhlig]] de ''Odes'' ~~foillseachadh~~fhoillseachadh ann an ~~GAIRM~~[[Gairm\|''Gairm'']], Àireamh 109 (An Geamhradh 1979-80). Seo cuid de na rainn às an eadar-theangachadh Gàidhlig: ~~Dàin~~ ===Odes=== II Line 88 ⟶ 103: == Iomradh == * Gheibhear an duan iomlan ann an GAIRM Àireamh 109. <references/> [[Roinn-seòrsa:~~Feallsanachd~~Feallsanaich Spàinnteach]] [[Roinn-seòrsa:AnFeallsanaich ~~Spàinn~~Aimeireaganach]] [[Roinn-seòrsa:Sgrìobhadairean Spàinnteach]] [[Roinn-seòrsa:Sgrìobhadairean Aimeireaganach‎]] [[Roinn-seòrsa:Breithean 1863]] [[Roinn-seòrsa:Bàsan 1952]]

An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "George Santayana"