An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Conradh na Talún"

Content deleted Content added
Chaidh duilleag le "B' e buidheann phoileataigeach a bha gu math gnìomhach ann an Éirinn aig deireadh an 19mh Linn a bh' ann an '''Conradh na Talún'''. Bhiodh an Conrad..." a chruthachadh
 
No edit summary
Loidhne 1:
B' e buidheann phoileataigeach a bha gu math gnìomhach ann an [[Éirinn]] aig deireadh an [[19mh Linn]] a bh' ann an '''Conradh na Talún'''. Bhiodh an Conradh ag iarraidh cabhair a thoirt do thuathanaich màladairean san tìr. B' e a phrìomh-amas oighreachdan nan Tighearnach Talmhainn a bhriseadh sìos agus an talamh a thoirt do na tuathanaich a bha ag dèanamh na h-oibre air an son. Air [[20 an Giblean]], [[1879]], chumadh coinneamhan mòr ann am [[Baile na hÉireann]], faisg air [[Clár Chlainne Mhuiris]], ann an [[Contae Mhaigh Eo]]. Thuirteadh gu robh corr is 20,000 duine an làthair. An dèidh a' chruinneachaidh seo, bha buidhnean ionadail a' Chonraidh ag obair airson màl a b' ìsle dha na daoine bochda, gu h-àiridh ann am Maigh Eo agus [[Còigeamh Chonnacht|Connacht]] air fad.
 
Air [[20 an Giblean]], [[1879]], chumadh coinneamhan mòr ann am [[Baile na hÉireann]], faisg air [[Clár Chlainne Mhuiris]], ann an [[Contae Mhaigh Eo]]. Thuirteadh gu robh corr is 20,000 duine an làthair. An dèidh a' chruinneachaidh seo, bha buidhnean ionadail a' Chonraidh ag obair airson màl a b' ìsle dha na daoine bochda, gu h-àiridh ann am Maigh Eo agus [[Còigeamh Chonnacht|Connacht]] air fad.
 
== Bunú an Chonartha ==
Chaidh ''Conradh Talún Náisiúnta na hÉireann'' ([[Gàidhlig]]: Lìog Talmhainn Nàiseanta na h-Éireann) ann an [[Caisleán an Bharraigh]] san Taigh-òsta ImpiriúilImpireil, air [[21 an Dàmhair]] [[1879]]. Chaidh [[Charles Stewart Parnell]] a thaghadh mar cheannard, agus [[Mícheál Dáibhéad]], [[A.J. Kettle]] agus [[Thomas Brennan]] mar rùnairean. Bha [[John Dillon]] na neach-iomairt cudromach eile.
 
[[Faidhle:Landleagueposter.JPG|thumb|Póstair bho Chonradh na Talún (mu 1880)]]
 
Na príomhaidhmeannapríomh-amasan a bhí luaite i rúin ana' chruinniúchruinneachaidh ná:
:''...ArAnns dtúsa' chiad dol a-mach, ísliúìoslachadh a fháil ar cíosanna éagóracha; ''
:''sasan daradàrna háiràite, le chabhair a thabhairtthoirt do áititheoirí anna talúntalmhainn an talamh a bheithbhith mar úinéiríluchd-seilbhe arair an talamh.''
:''...GoGum bhféadhfadhbiodh aihdmamas ana' ChonradhChonraidh a fháil trí tacaíocht a thabhairtthoirt do fheirimeoirí; trí chosaint na fheirimeoirí a dhiúltaíonn cíosanna éagóracha a íoccheannaich; trí obair ar ailt Bright sna achtannaachdan talúnna talmhainn i rith an Gheimhridh; agus trí leasuithe a fháil ar na dlíthe le baint talúntalmhainn, ionas gogum bhféadfadhbiodh tionóntamàl a bheithbhith mar úinéirluchd-seilbhe de bharr íoc an chíos aran feadhceann cúpla blianabhliadhna.''
 
ThaistilShiubhail baillbuill den chonradh gogu dtíruige na [[StáitNa AontaitheStàitean MheiriceáAonaichte]] chungus airgead a bhailiúchruinneachadh, Charles Stewart Parnell, [[John Dillon]], Mícheál Dáibhéad, inanam meascmeasg. Bunaíodh brainsí den chonradh in Albain chomh maith.
 
== Cogadh na Talmhainn ==
TroideadhShabaideadh [[Cogadh na Talmhainn]] eadar na bliadhnaichean [[1880]] agus [[1892]], agus an Conradh ag iarraidh "na trì F-aichean" mar a thugadh orra sa [[Beurla|Bheurla]]: Màl Ceart, Còir Reic agus Cinnt Seilbhe, rud a bha éilithe don chiad uair ag [[Léig Chearta na dTionóntaí]] sa bhliadhna [[1850]].
 
Roghnadh an Chonradh cíos cothrom agus spreag a thabhairt chuig a chuid bhuill an praghas chuir os chomhair nam Morair talmhainn. Dá má rud é gur dhiúltóidh na Morairean talmhainn, íochfadh an tionónta an cíos chuidigh an chonradh agus ni bhfaigheadh na Morair talmhainn an aon airgead.
 
SamplaS' amháine nadeagh eisimpleir a bh' ann an canan Ulick Burke, - na bhall na [[Eaglais Chaitligeach|Eaglaise Chaitligich]], ar- deireadha íslighb' eurrainn dha ìoslachadh a chuid mhàl gu 25%. Ach bhashabaid na Morairean talmhainn a throid an aghaidh nanan beartaceumannan seo agus bha dúnmharúmurt air an thaobh. Mar as àbhaist, ghabhadh ''Poileis Rìoghail na h-Èireann'' ([[Gaeilge]]: Constáblacht Ríoga na hÉireann) ris na Morair talmhainn. Ar dtús báire cha robhhrobh aontrioblaid fadhbannasam reiligiúnbith a thaobh [[Creideamh|chreidimh]] le chruinnithe an chonradh ar siúl i Lóistín Oráiste, ach chuireadh stad air seo, nuair a bha feum aig na Morairean talmhainn air [[an tOrd Oráisteach]].
 
Nuair a bha an eachtra seo thart, chuir Parnell [[Léig Náisiúnta na hÉireann]], air dòigh.