[[Faidhle:Baronies of Fermanagh.png|thumb|right|250px|Baranachdan sa Chontae Fhear Manach]]
‘S e seann sgaradh shiorramachd fhiùdalach ann an [[Alba]] agus gu h-àraidh ann an [[Èirinn]] (331) a th' ann barantachdbaranachd ([[Gaeilge]]: ''Barúntacht''). Ann an Èirinn tha gach uile [[Contaetha na h-Eireann|contae]] air a roinneadh ann am barantachdanbaranachdan agus gach barantachdbaranachd ann am [[Parraist|parraistean]]. ‘S'S ann às an fhacal [[Laideann]] ''baro'' (amadan),<ref>[http://humanum.arts.cuhk.edu.hk/Lexis/Latin/ Humanum]</ref> tron [[Fraingis|Fhraingis]] ''baron'' a tha am facal. Tha dìreach dà bharanachd ann fhathast ann an [[Sasainn]]: Kendal agus Westmoreland<ref>[http://www.lancs.ac.uk/fass/projects/manorialrecords/cumbria/westmorlandlist.htm Lancaster University] </ref> agus tèile ann an [[Nirribhidh]]: ''Baroniet Rosendal''.<ref>[http://rosendal.net/aktivitetar/baroniet/ Rosendal]</ref>
