An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "MacBheatha na h-Alba"

Content deleted Content added
b →‎Aistidhean Co-Cheangailte: All info is kept in Wikidata, removed: {{Link GA|en}} (2) using AWB (10903)
No edit summary
Loidhne 13:
| CLANN =
}}
'''Mac Bethad mac Findláich''', no 'sa [[Bheurla]] Macbeth, b. [[1005]] - [[1057]] .
 
[[Àrd Rìgh]] na h-Alba bho'n 14 den [[Lùnasdal]] [[1040]] chun an 15 den Lùnasdal [[1057]]. Tha 'Mac Bethad' ann an [[Sean Ghaeilge]] a ciallachadh 'Mac a Bheatha' le ciall ruideigin coltach ri 'Fear a Choisrig.'
 
'Se mac [[Fionnlagh]] ( ''Findláech mac Ruaidrí'' ) , [[Rìgh Moireibh]], a bh' ann an MacBeatha agus 'se [[Maol Chaluim II na h-Alba|Rìgh Maol Chaluim II]] an [[seanair]] aige. Oir gun phòs Fionnlagh nighean Mhaoil Chaluim ([[Dabhdha]] no gu tric 'sa [[Laideann]] 'Dovda' ) thionnaidhthionndaidh a theaghlach fhèin na aghaidh agus mu dheireadh mharbh na mic-bràthairbhràthair aige ; Gilla Coemhgáin agus Maol Chaluim.
 
Bhàsaich Maol Chalum ann an [[1029]] agus sheas Gilla Coemgáin mar Rìgh as a dheidh. Bhàsaich easan eadar [[1031]] agus [[1032]] a' sabaid an aghaidh Àrd Rìgh Maol Chaluim II. An deidh seo lean MacBheatha a cho-ogha mar Rìgh Mhoireibh agus phòs e banntrach Gilla Coemgáin, a Bhana-Phrionnsa [[Gruoch]], agus i fhèin na ogha Àrd Rìgh [[Coinneach III na h-Alba|Coinneach III]]. Bha mac aig Gruoch bhon a chiad duine aice, Lulach, agus sheas MacBheatha mar leas-athair ris.
Loidhne 27:
Bha Maol-Chaluim II airson an ogha aige, [[Donnchadh]], mac a nighean Beathag ([[Bethoc]]), a bha air pòsadh [[Crinan]], Mormhaor agus [[Aba]] Dùn Chailleann, seasamh mar Àrd Rìgh as a dheidh. Tha e coltach gu robh seo is coireach gur e Beathag an nighean a b' fhearr leis air a no airson adhbhar poiliticeach.
 
Mus do bhàsaich e rinn Maol Chaluim II oidhirp neach sam bith a bha air thoiseach air Donnchadh mar tàinistear a mharbhadh. Cha d'fhuair gin air falbh ach Lulach - aig an t-àm na leanabh òg agus le feadhainn ag ràdh (gu fìrinneach ) gun robh e na ghloic. Chuidich dìon MacBheatha agus chuidich an inbhe aige fhèin mar an duine aig ogha sean Rìgh agus a mac an dleas aigesan ris an cathair-rìgh-chathair. Le bàs Maol-Calum air an 25 den t-Samhain, [[1034]], ghabh Donnchadh aite mar Àrd Rìgh.
 
Airson fiadhachadh an aghaidh Donnchadh thoisich MacBheatha càirdeas le Thorfinn, [[Iarla]] [[Arcaibh]], co-ogha ris fhèin agus Donnchadh agus ogha Maol-Chaluim II tron an nighean as òige aige. Chaidh an dithis aca a chogadh an aghaidh Donnchadh agus bhàsaich e am blàr faisg air [[Eilginn]] air an 14 den Lùnasdal, [[1040]].
Chaidh an dithis aca a chogadh an aghaidh Donnchadh agus bhàsaich e am blàr faisg air [[Eilginn]] air an 14 den Lùnasdal, [[1040]].
 
'Se Rìgh làidir a bh' ann an MacBeatha agus e a riaghladh tarsainn air Rìoghachd sheasmhach gu leòr airson dha mìosan a chuir seachad a dhol gu [[taisgealachd]] san [[Roimh]]. Sgrìobh e laghan ùr airson [[Alba]] agus 'se àm piseach a bh' ann.
 
An [[1054]] thoisich Maol-Chaluim Chean-Mhòr, mac Donnchadh, ag iomairt airson greim fhaighean air an cathair-rìgh-chathair le cuideachadh bho [[Siward]], [[Iarla Northumbria]], le smachd fhaighean air taobh a deas Alba. Bhàsaich MacBheatha a' sabaid saighdearan Maol-Chaluim aig blàr faisg air [[Lumphanan]] agus an deidh sin chaidh an cathair-rìgh-chathair gu [[Lulach]] san Lùnasdal, [[1057]].
 
Tha MacBheatha air a thìodhlaiceadh air [[Eilean I]], an eilean tradiseantatradaiseanta airson uaighean na Àrd-Rìghrean aig nan [[Gaidheil]] agus nan [[Cruithnich]] agus an t-eilean is coisrigte anns an dùthaich.
 
== Aistidhean Coco-Cheangailtecheangailte ==
* [[Rìghrean na h-Alba]]