An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Gàidheal"
Content deleted Content added
minimal renamings |
No edit summary |
||
Loidhne 1:
Is iad na '''Gàidheil''' (sluagh [[Ceilteach]]) a bhios a' bruidhinn [[Gàidhlig]] no cànanan Gàidhealach eile. Tha ceithir dùthchannan san [[la]]tha an-diugh aig a bheil [[eachdraidh]] a tha co-cheangailte gu mòr leis na Gàidheil. Is iad : [[Alba]], [[Éirinn]] (an dà thaobh) agus [[Eilean Mhanainn]]. Tha Alba is [[
Ged nach eil mòran sam bith a' bruidhinn na Gàidhlig tuilleadh ann an gin de na dùthchannan a tha air an ainmeachadh gu h-àrd, b' àbhaist gur i am prìomh chànan aig a' mhòr-shluagh agus aig na rìghrean còmhla ri na h-uaislean eile.
Loidhne 5:
==Eachdraidh nan Gaidheal==
Is ann fo Ghàidheil a bha Alba stèidhichte nuair a ghabh [[Coinneach mac Ailpin]], Rìgh [[Dal Riada]] - an t-seann [[rìoghachd]] a bh' aig a' chiad Ghàidheil ann an Alba, grèim air slat rìoghail nan [[Cruithneach|Cruithnich]] agus mar seo bha aonachadh eadar an dà
==Tighean na Lochlannaich==
Is ann à [[Èirinn]] a' dh'imrich na Gàidheil a' dh'Alba agus 's e Gàidhlig an [[cànan]] a bh' air a bhruidhinn air feadh an t-[[eilean]] ud. Dh'atharraich seo an dèidh an [[9mh linn|naoidheamh linn]] nuair a thoisich sgrios nan [[Lochlainn|Lochlannach]] agus le ionnsaigh
Chan ann a-mhàin an Èirinn a lorgadh
Ann an Alba chaidh [[na h-Eileanan Siar]] agus a' mhòrchuid den taobh Iar den dùthaich a ghlèidheadh fo cumhachd nan Lochlannaich - 'sann mar seo a' tha an t-ainm '[[Innse Gall]] againn air na h-eilean 'san latha an diugh ged is e 'Innse Gàidheal' a bhiodh nas fìrinneach.
Loidhne 25:
==Deireadh an Tighearnas agus toiseach a' Chreach==
[[Faidhle:MapC2.JPG|thumb|right|An t-Saoghal Gàidhealach mu 1500]]
Anns a' bhliadhna [[1493]] chrìochnaich [[Tighearnas nan Eilean]] agus, seach nach robh
Le na linntean a leanas tha nas lugha agus nas lugha Albannaich a' bruidhinn a' Ghàidhlig agus tha a Ghàidhealtachd a fàs nas lugha cuideachd. Aig an aon àm tha [[Beurla]] a dèanamh ionnsaigh mòr an aghaidh a' Ghàidhlig ann an Èirinn an deidh do na h-uaislean imrich gu tìr mòr an [[Roinn-Eòrpa]] le feagal bho na [[Sasannaich]] (
Thug seo cothrom do Shasainn, a' bha air cumhachd fhaighinn an Èirinn o' chionn linntean, sluagh mhòr de Ghoille a' ghluasad - mar is àbhaist bhon [[Galldachd]] gu [[Èirinn]] agus [[Ullamh]] gu h-àraid. Bhris seo an Gàidhealtachd Mòr a bh' ann fo taobh an iar-dheas de Èirinn gu ear-thuath de dh'Alba agus bhon àm is tha barrachd agus barrachd atharraichean a' nochdadh ann an Gàidhlig an dà dùthaich gu, mu dheireadh, bha dà (trì le Mhanann) chànain atharraichte ann.
|