An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Mariquita (Tolima)"

B' e Pantágoras, Panches, Marquetones, Panchiguas, Lumbies, Chapaimas, Palamoimas, Hondas, Gualíes agus Bocanemes na treubhan Tùsanach a bh' ann an seo mus do ràinig na [[An Spàinn|Spàinntich]]: tha beul-aithris na sgìre ag ràdh gu robh mu 30,000 cathaich uile gu lèir. Chaidh am baile a th' ann a-nis a stèidheachadh air [[28 an Lùnastal]] [[1551]] le Francisco Núñez Pedroso.<ref>[http://www.banrepcultural.org/blaavirtual/historia/ilustre/ilus185.htm Banrepcultural]</ref> B' e na mèinnean ([[Airgead (meatailt)|airgead]] agus [[òr]]) a chumadh [[eaconomaidh]] na sgìre a' dol fad linntean. Chaidh prìomh oifisean Triabhall Luibh-eòlasach Rìoghail, fo stiùireadh José Celestino Mutis, stèidhichte ann am Mariquita ann an [[1788]].<ref>[http://www.revistaarcadia.com/impresa/articulo/la-segunda-expedicion-botanica/22686 Arcadia]</ref> Ghairm anRoinn Mariquita a chuid neo-eisimeileachd [[1812]], ach b' e Honda a bh' ann a prìomh-àite. Chaidh an stàit bheag sin a roinneadh ann an trì sgìre na bu lugha ann an [[1824]]: Mariquita, Honda, Ibagué agus La Palma. Thug an tubaiste a thachair ann an [[Armero]] - dìreach 32km air falbh bhon bhaile - buaidh gu math làidir air Mariquita.