An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Oidhche Shàmhach (òran)"

Content deleted Content added
→‎An t-òran: + eadar-theangachadh eile
sgiobl.
Loidhne 1:
[[Faidhle:Stille nacht.jpg|thumb|300px| Teacsa agus leadan a sgrìobh Franz Gruber]]
'S e aon de na h-òrain as ainmeile air feadh an t-[[an Saoghal|saoghail]] aig àm na [[Nollaig]]e a tha ann an '''Oidhche Shàmhach''' no '''Ciùin an oidhch' ''' (''Stille Nacht'' sa [[Gearmailtis|Ghearmailtis]], ''Tawel Nos'' sa [[Cuimris|Chuimris]]). Chaidh an teacsa tùsail a sgrìobhadh leis an t-[[sagart]] Josef Mohr agus chuir an tìdsear Franz Gruber fonn air na rosgrannan.
 
== An t-òran ==
[[Faidhle:Stille nacht.jpg|thumb|300px| Teacsa agus leadan a sgrìobh Franz Gruber]]
Sgrìobh Josef Mohr na faclan anns a' bhliadhna [[1816]] anns a' bhaile bheag ''Mariapfarr'', [[an Ostair]]. Ron Nollaig [[1818]] dh'fhaighnich e de Franz Gruber fonn a chur ris na faclan. Rinn Gruber e agus sgrìobh e ceòl [[giotàr]] cuideachd. Sheinneadh an t-òran airson a' chiad turas anns an aifreann meadhan oidhche ann an Eaglais Naomh Nicholas ann an Oberndorf, an Ostair.
 
Loidhne 90:
 
== Josef Mohr ==
[[Faidhle:Silentnightdistrict.jpg|thumb|300px|right|''Stille Nacht Kapelle'' (Eaglais bheag Oidhche ShàmhachShàmhaich) ann an Oberndorf]]
Rugadh Joseph Franz Mohr airsan 11 latha den Dhùbhlachd [[1792]] ann an [[Salzburg]], an Ostair. Dh'ionnsaich e sagartachd agus bhon bhliadhna 1815 bha e na shagart. An toiseach bha e ag obair ann an Ramsau faisg air [[Berchtesgaden]], [[a' Ghearmailt]] agus an uair sin ann am Mariapfarr far an do sgrìobh e an dàn ''Stille Nacht'' (Oidhche shàmhach/Ciùin an oidhch') le sia rannan. Anns a' bhliadhna 1817 ghluais e gu Oberndorf airson dà bhliadhna. 'S e seo far an do dh’fhaighnich e do Ghruber, fonn a chur ris na rannan.
 
As dèidh an dà bhliadhna ann an Oberndorf, dh'imrich Mohr bho àite gu àite eile, gus mu dheireadh thall (1837) dh'fhuirich e ann an [[Wagrain]], an Ostair. Dh'fhosgail e sgoil ùr airson cloinne bochda agus chuir e siostam air bhonn airson cùram a ghabhail do sheann daoine. AigSan 4mh latha den Dùbhlachd [[1848]] chaochail e mar duine bochd oair chionnsgàth 's gun tug e an tuarasdal aige gudo daoinedhaoine a bha dhìth air. Chaidh a thìodhlacadh ann an Wagrain.
 
Thaghadh muinntir Wagrain an t-ainm "Mohr" mar ainm na sgoile ann an Wagrain airson urram a thoirt air an t-sagart. Bhon bhliadhna 2006 a-mach tha taisbeanadh maireannach mu Mhohr ri fhaicinn anns an taigh-tasgaidh Wagrain.
 
== Franz Gruber ==
Rugadh Franz Xaver Gruber san 25mh latha den t-Samhainn [[1787]] ann an ''Unterweizberg'', an Ostair. B' e tidsear a bha ann agus bha e ag obair anns an sgoil ann an Arnsdorf, trì cilemeatair air falbh bho Oberndorf. Aig an aon àm bha e na organaiche agus neach-stiùiridh na còisire annsann an Eaglais Naomh Nicholas ann an Oberndorf. Chruthaich e binn airson an òran Oidhche shàmhachShàmhach agus chuir e rèiteachadh giotàr ris.
 
Bliadhnaichean an dèidh seo dh'imrich e gu Hallein, far an do chaochail e air ansan 7mh latha den Iuchar [[1863]].
 
Ach cha robh sin an t-aonar òran a rinn e, sgrìobh e barrachd òrain-ghàirdeachais a bhios air an seinn fhathast anns na h-eaglaisean air feadh na h-Ostaire gus an latha an-diugh.
 
== Oberndorf ==
[[Faidhle:Oberndorfoldbridge.jpg|thumb|400px|right| Seann bhaile Oberndorf ann an 1899, tha an Eaglais Naomh Nicholas ri faicinn air a' chulaibhchùlaibh]]
'S e baile beag anns [[an Ostair]] a tha ann an “Oberndorf bei Salzburg”. Tha e suidhichte air bruach abhainn Salzach. Tha am baile mu 17 cilemeatair san àird a tuath air Salzburg. Tha timcheall air 5000 duine a' fuireach anns a' bhaile fhèin.
 
Aig deireadh an 19mh linn bha am baile còmhdaichte le uisge às an abhainn, chaidh sgrios mòr air a dhèanamh ris a' bhaile. B' fheadar do mhuinntir a' bhaile an àite fhàgail agus baile ùr a thogail. Chaidh an Eaglais Naomh Nicholas a chur sìos ann an 1906. Ach bha na daoine ag iarradh àite eile air ais airsonmar àite cuimhneachadh an òrain. Eadar 1924 agus 1937 thog iad eaglais bheag ris an canar ''Stille-Nacht-Kapelle'' (Eaglais bheag Oidhche ShàmhachShàmhaich).
 
An diugh bidh mòran luchd-turais a' tighinn don àite seo, gu h-àraidh aig àm na Nollaige. Gach bhliadhna air an 24mh latha den Dùbhlachd aig 5 uairean feasgar bidh an t-òran Oidhche SàmhachShàmhach ri cluinntinn anns an aifreann. 'S urrainnear coimhead air an aifreann seo air feadh an t-saoghail.
<ref>[http://www.stillenacht.info/de/kapelle/d_webcam.asp Silent Night Webcam (Salzburg)]</ref>