An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Inbhir Pheofharain"

Bhon an 6mh linn bha Inbhir Pheofharain fo smachd na Maormores a bha coltach ri Rìghrean na h-Alba. Tha dà Mhaormores uabhasach ainmeil fhathast ’s e sin Finlaec agus a mhac MacBeth. Chan eil fianais aig daoineduine sam bith nan rugadh MacBeth ann an Inbhir Pheofharain, ach tha fianais aig luchd-eachdraidh gun robh Finlaec a’ fuireach anns a’ bhaile nuair a rugadh MacBeth. Cuideachd tha fianais gun robh MacBeth a’ fuireach ann an Inbhir Pheofharain nuair a bha e òg agus mus robh e na Rìgh air Alba.

An dèidh nanam Maormores thug nanna GaidhealGaidheil smachd air Inbhir Pheofharain nuair a thàinig iad gu Alba bho Èirinn. Aig an àm sin bhab' e Inbhir Pheofharain an t-àite asa b' fhaide anns an taobh tuath a bha fo smachd nan Gaidheal, agus na h-àiteachan eile anns an taobh tuath fo smachd nan Lochlannach. Bha tòrr sabaid aig Inbhir Pheofharain air sgàth ’s gun robh e uabhasach math mar àite airson faighinn tron a’ Ghàidhealtachd; cuideachd, thug na Lochlannaich ionnsaigh air Inbhir Pheofharain gu tric. Ann an 1035, thàinig na Lochlannaich gu Inbhir Pheofharain a’ leantainn Thorfinn; bha blàr beag ann: ’s e am “Battle of Torfness” a bh’ ann. Bhuannaich Thorfinn agus an armailt aige agus chuir e Inbhir Pheofharain, a chaisteil agus an talamh fo smachd. Bha am baile fo smachd Thorfinn airson an ath 37 bliadhna. Nuair a thug e smachd air a’ bhaile thòisich e seòrsa cùirt neo ''thing'' mar a chanas iad ann an [[Lochlannais]] agus chaidh an t-ainm Inbhir Pheofharain gu Thingvollr a tha a’ ciallachadh “achadh na cùirte” ann an Lochlannais agus chaidh seo gu "Dingwall". Mu 1200 thug rìghrean na h-Alba smachd maireannach air a' bhaile.

Ann an 1226 chaidh Inbhir Pheofharain na Bhorgh Rìoghail agus thug an Rìgh cead dhan bhaile malairt a dhèanamh tron t-saoghal. Tro na Cogaidhean Albannach bha Inbhir Pheofharain fo smachd Eideird I à Shasainn, ach bhuannaich Iarla Rois smachd air a’ bhaile airson [[Raibeart Bruis]]. A-rithist ann an 1314, thug Iarla Rois cuideachadh do Robert the Bruce aig Blàr Allt a' Bhonaig. Airson a’ cuideachadhchuideachaidh sin, thug Robert the Bruce Inbhir Pheofharain, a chaisteal agus an talamh dha Iarla Rois. Ann an 1411 dh’fheuch Aonghas, Tighearna nan Eilean, smachd a ghabhail air Inbhir Pheofharain air sgàth ’s gun robh e a’ feuchainn an tiotal Iarla Rois a ghabhail ach cha robh e soirbheachail. Co-dhiù, ann an 1438 chaidh Alexander, Tighearna nan Eilean, na Iarla Rois agus thòisich e a’ fuireach anns a’ bhaile. An dèidh Alexander thàinig a mhac an ath Iarla Rois ach cha robh e cho shoirbheachail air sgàth ’s gun do dh’fheuch e co-chòrdadh a dhèanamh le Rìgh Shasainn, Eideard IV, gus Crùn na h-Alba a ghabhail. Chuala Rìgh Seumas III na h-Alba mu dheidhinn seo agus thug e smachd air Inbhir Pheofharain agus air a h-uile rud a bh’ aig Iarla Rois. An dèidh sin ‘s e an dàrna mac aig an Rìgh a bha na Iarla Rois. Dh’fhàg an crùn Inbhir Pheofharain mu 1600 agus chaidh an caisteil na thobhta. Bha e ga chleachdadh mar dhoca suas gu 1817 nuair a sgrios e.