An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Pont Grog y Borth"

Content deleted Content added
No edit summary
Loidhne 2:
{{coord|53.220139|--4.163125|display=title|source:enwiki_region:GB_scale:50000}}
[[Faidhle:Menai Suspension Bridge Dec 09.JPG|thumb|Pont Grog y Borth]]
'S e [[drochaid|drochaid-chrochaidh]] eadar an t-eilean [[Ynys Môn]] agus tìr-mòr na Cuimrigha[[Cuimrigh]] a tha ann am '''Pont Grog y Borth''' (Beurla: ''Menai Suspension Bridge''). Chaidh an drochaid a dhealbhadh le Thomas Telford agus bha togail na drochaide deiseil ann an 1826.
 
== Togail ==
Loidhne 9:
Air sgath 's na bruachan arda agus sruthadh luath an uisge anns a' chaolas bhiodh e gu math doirbh cidhe a thogail no stacan a chur gu sàbhailte anns a' ghainmhich ghluasadaich air bonn na mara. Fiu 's ma dh'fhaodadh sin a dhèanamh bhiodh iad nan cnapan-starra do na [[bàta]]ichean. B' fheadar an drochaid a bhith àrd gu leòr airson na bàtaichean-siùil. Mar sin mhol Telford drochaid crochaidh a thogail agus dh'aontaich am Pàrlamaid ris na beachdan aige.<ref name="Bartlett"/>
 
Thòisich togail na drochaide a rèir nam planaichean Telford ann an 1819 le dà thùr air gach taobh den chaolas. Chaidh a thogail le [[clach-aoil]] à [[Penmon]] agus bha iad fosgailte nam broinn le ballachan-croise annta. An uair sin chuireadh sia slabhraidhean deug rithe, gach tè diubh air a dèanamh le 935 crann-druididh iarann a bha làidir gu leòr gus cuideam ruigheachd de 176 meatair (577 troigh) a chumail.<ref>{{cite book |title=A Memoir of Suspension Bridges: Comprising The History Of Their Origin And Progress |url=http://books.google.com/books?id=Hw8LAAAAIAAJ&pg=PA46 |last=Drewry |first=Charles Stewart |year=1832 |publisher=Longman, Rees, Orme, Brown, Green & Longman |location=London |pages=46–66, agus [http://books.google.com/books?id=Hw8LAAAAIAAJ&pg=PT11 PlatesLeabhar] |accessdate=2014-05-28}}</ref> Gus meirgeachadh a sheachnadh eadar cruthachadh is cleachdadh chaidh an [[iarann]] a chur ann an ola-fhrois-lìn agus a phainnteadh an uair sin.<ref name="Anglesey history">{{cite web|url=http://www.anglesey-history.co.uk/places/bridges/|title=Menai Strait Bridges|last=Kovach|first=Warren|year=2010|work=Anglesey history|accessdate=27 July 2010}}</ref> Bha gach slabhraidh mu 522.3 meatair (1,714 troigh) a dh'fhad is cho trom ri 121 tunna. Bha neart-chrochaidh aca air a mheasach air 2,016 tunna.<ref name="Bartlett"/> Chaidh an drochaid fhosglachd 30 am Faoilleach 1826.<ref name="Bartlett"/>
 
== Eachdraidh an dèidh na togailsin ==
[[Image:Menai Bridge painting.jpg|left|thumb|An drochaid air am peantadh san 2005]]
Cha robh an rathad ach 24 troigh a leud agus gun cheanglaichean gus an rìghneachadh. Dh'fhàs e soilleir ann an ùine goirid nach robh an drochaid sàbhailte gu leòr nan robh gaoith làidir ann. Chaidh barr an rathaid a neartachadh ann an 1840 le W. A. Provis agus ann an 1893, chaidh barr fiodhach na drochaid ath-nuadhachadh le barr stàilinn dealbhaichte le Sir Benjamin Baker.<ref>{{cite web|url=http://www.asce.org/People-and-Projects/Projects/Landmarks/Menai-Suspension-Bridge/ |title=Menai Suspension Bridge |publisher=Asce.org |date= |accessdate=2014-05-19}}</ref> Thairis air na bliadhnaichean dh'fhàs e soilleir gun robh crìoch cuideam de 4.5 tunna na trioblaid mòr don gnìomhachas-giùlain a bha a sìor-fhàs. Ann an 1938 chuireadh slabhraidh [[stàilinn]] rithe an aite an seann fheadhainn à iarann <ref>''The Saturday Magazine'' (Deasaichte le J. W. Parker): td 212. 1835.</ref>gun a bhith a' dùnadh na drochaide.
Loidhne 17:
Ann an 1999 chaidh an drochaid a dhùnadh fad mios gus barr an rathaid ath-nuadhachadh a-rithist agus na structaran a neartachadh, mar sin b' fheudar an trafaig a dhol thairis air an [[Britannia Bridge]] faisg air làimh.
 
San 28mh an Gearran 2005 chuireadh an drochaid air liosta nan tagraichean mar [[Làrach Dhualchas na Cruinne]] UNESCO. Aig an dearbh latha chaidh aon taobh den rathad a dhùnadh fad sia miosan airson am peant ath-nuadhachadh. Ged a rinneadh beagan ath-nuadhachaidh gach bliadhna, b' e sin a' chiad ath-nuadhachadh riantanach fad 65 bliadhna. Aig an àm seo bha cothrom ann a dholdol thairis air gu tìr-mhòr sa mhadainn agus air ais do Ynys Môn feasgar. Chaidh an dà thaobh den drochaid fhosgladh a-rithist san 11ad an Dùbhlachd 2005 nuair a bha an obair deiseil.
 
== Cuairteachadh ==
Fon drochaid tha an t-slighe ''Anglesey Coastal Path'' a' dol seachad. Tha clach-chuimhneachain air an drochaid san taobh Ynys Môn airson cuimhne a toirt airsondo na h-ìobairtich mòr-thubaist [[Aberfan]] san 21ad [[an Dàmhair]] 1966, far an robh ionad-copaidh na mèinne ann a' sleamhnachadh sìos. Chaidh 116 clann is 28 inbhich a mharbhadh.
 
== An drochaid anns a' chultair ==
[[Image:Select Sketches - Menai Bridge 2.jpg|thumb|TheDealbh bridgena as pictured in a [[The Potteries|Staffordshire]] [[stoneware]]drochaide air truinnsear anns na 1840an. - ''(From the home of [[Johan Ludvig Runeberg|J L Runeberg]])'']]
[[File:Menai Bridge at dusk.jpg|thumb|MenaiPont SuspensionGrog Bridgey Borth san fheasgar]]
'S e [[Menai Bridge]] am baile as faisge air an drochaid. Nochdaidh dealbh na drochaide ann am meadhan tùir is feansaichean air cùl bonn £1 ann an 2005. Chaidh am bonn a dhealbhachadh Edwins Ellis.
 
Loidhne 56:
 
 
[[Roinn-seòrsa:DrochaideanTogalaichean]]
[[Roinn-seòrsa:Ynys Môn]]
[[Category:Bridges in Anglesey]]
[[Category:Suspension bridges in Wales]]
[[Category:Suspension bridges in the United Kingdom]]
[[Category:Works of Thomas Telford]]
[[Category:Landmarks in Wales]]
[[Category:Historic Civil Engineering Landmarks]]
[[Category:Road bridges in Wales]]
[[Category:Menai Strait]]
[[Category:Menai Bridge]]
[[Category:Bangor, Gwynedd]]
[[Category:Grade I listed buildings in Gwynedd]]