An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Simón Bolívar"
Content deleted Content added
b WPCleaner v1.30 - DEFAULTSORT with blank at first position (Corrigé avec Wikipedia:WikiProject Check Wikipedia) |
b Robot: es:Simón Bolívar is a good article; cosmetic changes |
||
Loidhne 7:
<p style="margin: 1em 0;">
[[
</p>
Loidhne 13:
<tr>
<th style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top; text-align: left;">Dùthchannan</th>
<td style="border-top: solid 1px #ccd2d9; padding: 0.4em 1em 0.4em 0; vertical-align: top"><br />[[
<br />[[
<br />[[
</tr>
<tr>
Loidhne 92:
B’e '''Simón Bolívar''' ([[IPA]]: si:mon bo:liβar, ainm fada: Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios Ponte y Blanco) [[saighdear]] agus fear-[[poileataigs]] às [[A' Bheiniseala]]. Rugadh e ann an [[Caracas]] air an [[24 an t-Iuchar|24mh]] latha dhen [[An t-Iuchar|Iuchar]] [[1783]] agus chaochail e ann an [[Santa Marta (baile)|Santa Marta]], ([[Poblachd Ghranada Ùire]]) air an [[17 an Dùbhlachd|17mh]] latha dhen [[Dùbhlachd|Dhùbhlachd]] [[1830]].<ref>[http://www.bolivarmo.com/history.htm Bolívarmo]</ref> Shaoraich e [[Aimearaga-Laideannach|Aimearaga Laideann]] agus chuir e ruaig air feachdan na [[An Spàinn|Spàinne]]. ‘S e a’ chiad ceann-suidhe [[Coloimbia|Choloimbia]] a bh’ ann.
== Teaghlach agus Foghlam ==
‘S e daoine chumhachdail bheairteach le freumhan ann an [[Dùthaich nam Basgach]] a bh’ ann a [[teaghlach|theaghlach]]. Fhuair iad an sloinneadh bhon a’ [[baile|bhaile]] bheag ris an canar [[Ziortza-Bolibar]], ann am Bizkaia. Ràinig iad A' Bheiniseala anns an [[16mh Linn]]. Bha oighreachdan mòra aca air feadh na [[Dùthaich|dùthcha]], tràillean agus mèinnean [[òr|òir]], [[Airgead|airgid]] agus [[copar|copair]] cuideachd. Cheannaich a sheannair tìotal
‘S e cornailear a bh’ ann [[athair]], Juan Vicente Bolívar y Ponte. Bhuineadh a [[màthair|mhàthair]], María de la Concepción Palacios y Blanco, do theaghlach beairteach. Thogadh e ann an Caracas aig [[taigh]] Shimón Rodríguez, o chionns gun do bhàsaich athair nuair a bha Bolívar dìreach 2½ [[bliadhna]] a dh’aois, is a mhàthair nuair a bha e naoi. Bha e dlùth air Hipólita, tràill dhubh is i
Fhuair e a chuid [[foghlam|fhoghlaim]] bho sreath dhe oidean is [[neach-teagaisg|tìdsearan]] ainmeil anns an dùthaich aige. Nuair a bha e 14 bliadhna a dh’aois chaidh e dhan sgoil saighdearachd ''Milicias de Veraguas''. Bha athair air a bhith os cionn na sgoile sin o chion fhada is dh’ionnsaich e mòran a chleachd e anns na [[Cogadh|cogaidhean]] is iomairtean a
Phòs e ri boireannach Spàinnteach, María Teresa del Toro y Alayza, ann an [[Madrid]] ann an [[1802]]. Chaochail i an ceann ochd mìosan anns A’Bheiniseal leis an fhiabhras bhuidhe.<ref>[http://www.sologenealogia.com/gen/getperson.php?personID=I7200&tree=001&PHPSESSID=40740888b43ebd9f142bbe2033032420 Solo Genealogia]</ref> Cha do phòs e ri tè neo tè a-rithist, ged an robh leanainn aige fad a bheatha, Manuela Saénz, boireannach beairteach à [[Quito]].<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/10504821 BBC]</ref>
== A’ Chiad Iomairt ==
Cha robh Bolívar idir an sàs anns a’ chiad iomairt an aghaidh na Spàinne anns A’ Bheiniseala ann an [[1809]] ach ghabh e pàirt ann am misean gu [[Lunnainn]] ann an [[1810]] còmhla ri reubaltaich eile is iad ag iarraidh air an [[Rìoghachd Aonaichte]] gun tugadh iad taic dhaibh.<ref>[http://ukinmexico.fco.gov.uk/es/about-us/online-exhibition-bolivar/bolivar-visits-london UK in Mexico]</ref> Rèitich e leis na daoine ann an [[Sasainn]] taobh mhalairt agus fiù’s choinnich e ris an Diùc Wellington.
Loidhne 110:
A’ dh’aindeoin sin, bha na daoine na aghaidh o chionns gu robh iad amharasach gur e dìreach gluasad daoine bheairteach nam bailtean a bh’ann na rinn e. Thug na llaneros, dròbhairean às an dùthaich is deagh shaighdearan cuideachd, an cuid taic dhan Spàinn is le sin chaidh e Caracas an an [[1814]]. Chuir na reubaltaich an greim e is iad dhen bheachd gu robh e na bu choireach. B’ fheudar do Bholìvar an dùthaich fhàgail a-rithist. Bha an Rìgh Fernando VII air ais os cionn an riaghaltais thall anns an Spàinn is Napoléon an greim ann an [[Elba]].<ref>[http://www.biografiasyvidas.com/biografia/f/fernando_vii.htm Biografías y Vidas]</ref><ref>[http://www.history.com/this-day-in-history/napoleon-exiled-to-elba History.com]</ref> Le sin, chuir an Rìgh arm mòr air dòigh is chaidh na feachdan sin do dh’Aimearaga, far an do chuir iad ruaig air na reubaltaich.<ref>[http://www.efemeridesvenezolanas.com/html/boves.htm Efemeridades Venezolanas]</ref>
== Air Fògradh ==
Ràinig Bolívar [[Iaimeuca]] ann an [[1815]]. Sgrìobh e litir fosgailte is e ag iarraidh air an t-saoghal gu lèir gum beireadh taic dha na reubaltaich. Cha d’fhuair e taic ach bho [[Haiti]], poblachd bheag dhe seann thràillean. Chuir ceann-suidhe, [[Alexandre Pétion]] na dùthcha fàilte chridheil orrasan is taic airgid na lùib. Le sin, b’ urrainn dha na reubaltaich an iomairt aca a thoisich a-rithist. ‘S e Pétion fhèin a dhearbh do Bholívar gum bu choir dha saorsa a thoirt dha na tràillean air feadh [[Aimearaga-a-Deas]]. Thug e ionnsaigh air A’ Bheiniseala a-rithist ann an [[1816]]. B’ urrainn dha an t-[[Eilean]] Margarita a ghlacadh, is corra bailtean air oirthir [[An Roinn Charaibeach]] cuideachd. A’ dh’aindeoin sin chaill e an iomairt is thill e gu Haiti, fiù’s gun do shaoraich na tràillean a dh’aontaich iad an t-arm aige.
== Pearu ==
Ràinig e [[Pearu]] air a’ chiad latha dhen [[An t-Sultain|Shultain]] [[1823]]. Chuir an riaghaltas e os cionn na feachdan aca is nochd iomairt chruaidh an aghaidh Arm Righ na Spàinne. B’ fheudar dha na feachdan sin a’ sabaid shuas eadar na [[Beanntan na h-Andes]] agus ann an ceann a deas na dùthcha. Chaidh an ceann-suidhe Tagle a chur às an dreuchd agus thug an riaghaltas an dreuchd gu Bolívar. Leasaich e an t-arm is dh’aontaich e ne feachdan aige. Leis na h-atharrachaidhean sin, b’ urrainn dha na Pearuanaich an iomairt a bhuannachadh is cuir iad crìoch air buaidh na Spàinne anns an dùthaich aca air an 6mh latha dhen [[An Dùbhlachd|Dhùbhlachd]] [[1824]].
== Iomraidhean ==
<references/>
== Ceanglaichean A-mach ==
* El General en su laberinto, [[Gabriel José García Márquez]]
{{Template:Cinn-suidhe Choloimbia}}
{{DEFAULTSORT:Bolivar, Simon}}
[[Roinn-seòrsa:A' Bheiniseala]]
[[
[[
[[
[[
[[
[[Roinn-seòrsa:Pearù]]
[[
{{Link GA|es}}
|