An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Pacho"

' S e baile beag ann an [[Cundinamarca (Roinn)|Cundinamarca]],<ref>[http://www.cundinamarca.gov.co/cundinamarca/municipios/frm_indexmunicipios.asp Riaghaltas na Roinne]</ref> [[Coloimbia]],<ref>[http://www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/cuspair/duthchannan/ Dùthchannan aig SMO]</ref> a th' ann ''' Pacho'''. Tha e suidhichte mu aig astar dhe 88km bho [[Bogotá|Bhogotá]] shuas anns na [[Beanntan na h-Andes|na h-Andes]]. Tha am baile fhèin aig àirde dhe 2,136m os cionn ìre na mara, ach tha àiteachan cho àrd is cho ìosal na 1,000m agus 3,700 os cionn ìre na mara. ‘S e baile le cliomaidclìomaid càilear a th’annth' ann le teodhachd meadhanach dhe 19˚, rè na bliadhna, ach tha ciomaideanclìomaidean eile shuas agus shìos air a’ mhòintich. Chaidh am baile a steidheachadhstèidheachadh ann an [[1624]].

'Se Guataque neo Gotaque an t-ainm a bha air an àite seo mus do ràinig na Spàinntich,<ref>[http://pacho-cundinamarca.gov.co/nuestromunicipio.shtml?apc=m1I1--&m=f Fiosrachadh a' Chomhairle]</ref> a tha a' ciallachadh cnoc bhon fhacal ''gua'' ann am Muisca.<ref>[http://www.mantaweb.org/kubun/index.php?title=Gram%C3%A1tica_de_Lugo/fol_7r Fray Bernardo Lugo]</ref> Fhuair am baile an t-ainm Pacho bho Diego Pacho, an ceann-feadhna Tùsanach mu dheireadh, a tha a' ciallachadh ''deagh athair'', bho Pá (athair) agus Chó (math) ann am Muisca.<ref>[http://pacho-cundinamarca.gov.co/presentacion.shtml?apc=v1-1--&s=i Fiosrachadh a' Chomhairle]</ref>

Ged a tha 25,414 nan tàmh anns a' bhaile, chan eil ach 11,917 dhuibh a' fuireach anns na sgìrean dùthchasail am broinn crìochan a' bhaile.<ref>[http://www.dane.gov.co/files/investigaciones/poblacion/proyepobla06_20/ProyeccionMunicipios2005_2009.xls Figearan Oifis a' Chunntas-sluaigh]</ref> Tha fearrannfearann na dùthcha sin ga roinn eadar na bailtean (Spàinntis: municipios) agus le sin tha gach [[clachan]] agus [[croit]] fo stiùireadh baile air choireigin.<ref>[http://www.colombia-virtual.com/municipios.html Cololmbia Virtual]</ref> Air adhbharan trioblaidean poiliteagachpoilitigeach air an [[dùthaich]], tha a' mhòr-chuid dhe na daoine anns gach uile baile a-nis a' fuireach anns na bailtean fhèin, is na daoine a' fàgail na sgìrean dùthchasail.

Taobh chinnidh, ' s e daoine geala a th' ann a' mhòr-chuid dhe na daoine ann am Pacho (is mòran dhuibh [[mestizos]]). ‘S'S e Tùsanaich a th’annth' ann an 0.1% agus tha 0.2 % dhe daoine le freumhan ann an [[Afraga]]. ' S urrainn dhan 87% dhe na daoine ann am Pacho leughadh agus sgrìobhadh. A tuilleadh air sin, tha fòn aig an taigh aig 21.6% dhe na dachannan.<ref>[http://www.dane.gov.co/files/censo2005/perfiles/cundinamarca/pacho.pdf Bileag fhiosrachaidh DANE]</ref>

Thathar a’ cumail am iomadach seòrsa dhe fhèis ann am Pacho. Chithear fèilltean caitligeach, leis gur e dùthaich le mòr-chuid chaitligeachChaitligeach a th’annth' ann fhathast,<ref>[http://countrystudies.us/colombia/51.htm Country Studies: Colombia]</ref> fèisean na stàite agus tachartasan ionadail a sheallas cho làidir ‘s a tha beairteas cultarail na dùthcha.

* Fèis anna Neo-eisimeileachd: 20mh [[An t-Iuchar]].