An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Rampjaar"

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Loidhne 3:
‘S e '''Rampjaar''' ([[Gàidhlig]]: [[bliadhna]] na Dosgainne) am far-ainm a tha air [[1672]] ann an eachdraidh [[Na Tìrean Ìsle|nan Tìrean Ìsle]]. Thoisich [[Cogadh]] na h-[[An Òlaind|Òlaind]]<ref>[http://www.isgeschiedenis.nl/toen/april/het-uitbreken-van-de-hollandse-oorlog/ IS Geschidenis]</ref> sa bhliadhna siud nuair a thug [[Sasainn]], [[An Fhraing]] agus easbaigeachdan Münster agus [[Köln]], le Bernard von Galen<ref>[http://www.offizierscorps.de/html/historie.html Offizierscorp]</ref> agus Maximilian Heinrich von [[Bayern]] os an cionn, ionnsaigh air [[Poblachd nan Seachd Roinnean Aonaichte]].
 
Chan fhaodadh do Arm na Frainge an slighe na bu ghiorra tro na Tìrean Ìsle Spàinnteach a ghabhail o chionn’schionn 's gun robh an Righ Leopold I, Àrd-phrionnsa na h- [[Ostair]], airson cogaidhean a sheachnadh gu tùr. Le sin rinn na h-easbaigeachadan càidreachascaidreachas leis na Frangaich air sàilleabh adhbharan logastach.<ref>Panhuysen, L. (2009) Het Rampjaar, p. 30-31.</ref> Chaidh na feachdan ionnsaigheach thar [[Abhainn|na h-Aibhne]] Rhein air [[12 an t-Iuchar]] 1672 aig [[Lobith]]<ref>[http://www.fietsenindeachterhoek.nl/rampjaar.html Fietsen in de Achterhoek]</ref> agus thug iad buaidh air Arm lag fann na Poblachd. An ceann greis bha tòrr fhearann san sgìre Twente agus an sgìreachd Zutphen nan làmhan.
 
Air sgàth an trioblaid sin, bhuail giorag air feadh sgìrean na [[Dùthaich|dùthcha]] nach robh fo bhuaidh nan còigreachcoigreach. B’fheudarB' fheudar do mhòran dhaoine chudromach a bha airson [[pàrtaidh]] na poblachd an cuid bheachdan atharrachadh air sàilleabh cumhachd nan Orangach. Le sin ‘s e deireadh a’ Chiad Linn gun Stiùbhart ([[Duitsis]]: Eerste Stadhouderloze Tijdperk) a bh’annsbh' anns a’ bhliadhna sin. Tha sin a' caillachadhciallachadh gu robh an stàit gu math lag oir cha robh trì roineanroinnean, aig a' char na bu lugha, air stiùbhartstiùbhard a thaghadh gus a' Phoblachd a stiùireadh fad bliadhnachan.
 
B’ e [[Johan de Witt]] an tàinistear airson na stàite na bu chudromaiche, intinnicheinntinniche aig an àm. Sa bhliadhna sin. BhuinneadhBhuineadh e do sean [[Teaghlach|theaghlach]] phoblachdach agus bha esan an aghaidh righreanrìghrean fhaighinn air ais san dùthaich. Còmhla ri a bhràthair Cornelis, cha do chaill e dìreach a dreuchd ach a bheatha fhèin cuideachd,<ref>[http://www.executedtoday.com/2010/08/20/1672-cornelis-johan-de-witt-lynched-the-hague/ Executed Today]</ref> nuair a mharbh gràisg fheargach fhiadhaich dhe Orangich iad ann an [[Den Haag]].<ref>Guido de Bruin, Den Haag: Gevangenpoort: de Haagse broedermoord, 20 augustus 1672 in Maarten Prak (red.), 'Nederland in de zeventiende en achttiende eeuw (Amsterdam 2006)</ref>
 
A-rèir Margareth Turnor,<ref>Panhuysen, L. (2009) Het Rampjaar, p. 13.</ref> mhair Bliadhna na Dosgainne 17 mìosan. Dhùineadh [[Banca|bancaichean]], sgoiltean, [[Bùth|bùthan]], taighean-cùirtean agus taighean-cluiche. Bhris [[Peantair|peantairean]] agus luchd-malairt ealaine air sàilleabh staing doirbh an [[eaconomaidh]]. Tha seanfhacal na dùthcha ag innis dhuinn gu robh an nàisean redeloos (neo-reusantach), an dùthaich reddeloos (neo- tèarainte) agus an riaghaltas radeloos (neo-dhòchasach).<ref>[http://www.geschiedenis24.nl/nieuws/2009/april/Radeloos-reddeloos-en-redeloos.html Geschiedenis 24]</ref>