An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Rathad-iarainn"

Is e siostam-ghiùlain a tha anns an '''rathad-iarainn''' neo '''rathad nan gad''' a tha steidhichte air rathad sònraichte a bhitheas a' breith agus a' steornadh carbadan a tha uidheamaichte dha.

 

 

== Eachdraidh ==

 

Chaidh turachadh air '''rathaidean nan gad''' ann an [[Sasainn|Sasuinn]] mun bhliadhna 1604. Is ann as fiodh a rinneadh na gadan do na rathadaibh nan gad bu thraithe agus b'e cumhachd eich a tharruinn na uaganain a chaidh orra. Chaidh toiseach air cleachdadh gadan iarainn bho meadhan an 18mh linn, agus bho toiseach an 19mh linn chuireadh [[carbad-smuid|carbadan-smuid]] an gniomh. Ré na 1820'n rinn [[Nicholas Wood]] an rannsachadh a dhearbh bun-saidheans an rathaid-iarainn, agus an luib sin, eadar 1825 agus 1840, chaidh leasachadh ana-mhor air an teicneolas. A roimhe 1850, leigeadh na cnaimhean de branndairean naiseanta agus eadar-naiseanta air feadh Eorpa.