An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Spàinntis"

'S e [[cànan]] [[Indo-Eòrpais|IndoInnd-Eòrpach]] a`tha ann an '''Spàinntis''', ainm bho thus: ''castellano''. Thàinig an cànan bhon taobh tuath na [[An Spàinn|Spàinne]]. Tha freumhan cumanta aig an Spàinntis agus am [[Portagailis]]. Tha Spàinntis ga bhruidhinn anns an Roinn Eòrpa, ann am corra àite ann an Àisia is Afraga, agus gu h-àraidh air feadh Aimearaga.

Thathar ag ràdh gun do nochd an Spàinntis agus Am Portagailis mar chànain rè linntean na cogaidhean an aghaidh nan Arabach. Aig toiseach toiseachaidhtòiseachaidh an ghnothaich, fhad' s a bha làmh an uachdair fhathast leis na Arabaich, bha sreath dhe Rìoghachdan beaga neo-eisimealacheisimeileach ann, is iad uile ann an ceann a thuath na Spàinne. Anns [[A' Ghàilis]], bha cànan le freumhan [[Laideann]] ga bhruidhinn. Beag air bheag, rinneadh na Crìostaidhich an gnothaich air na h-Arabaich, gan sguabadh a-mach às an dùthaich. Mu dheireadh thall, nochd dà stàit, An Spàinn agus A' Phortagail, far an robh dà chànan coltach ann: Spàinntis agus Portagailis.

Cha robh Laideann ga bhruidhinn ann am Iberia mus do ràinig feachd na RòighRòimh ann am 318 RO is rinn iad an gnothaich mu dheireadh thall ann an 18 RO, fo Chaesar Augustus. Sgaoil an cànan fad is farsaing gu luath, agus an ceann beagan ghinealach, bha na cànanan tùsail air a bhàsachadh ach ann corra àite. Thathar a' creidsinn gu robh na daoine deiseil airson a ghabhail ri cultar agus cànan na RòighRòimh leis gu robh cultaran adhartach mar na Greugaich ann bho thùs. Anns a' chiad linn thuit ìompaireachd na RòighRòimh a-mach a chèile agus thoisich leasachadh neo-eisimealachdeisimeileachd a' chànain anns na beanntan ann an thaobh mu thuath na dùthcha. Tha iomadh ainm-àite Laideann anns an Spàinn gus an latha an-diugh. Cha do leig na cànanan tùsail ach facal neo dhà.

Bha làmh an iuchair aig na Visigodos, treudan às a' Ghearmailt, rè iomadh linne an dèidh dha na Ròmanaich Hispania fhàgail. Thug iad facal neo dhà dhuibh, ach cha do chuir an cànan aca air an dùthaich, leis cho pròiseil a bha cultar agus cànan na RòighRòimh, ged nach robh a saighdearan nas motha. 'S e clas flaitheil a chruthaich iad anns an Spàinn. An dìleab aca: na sloinnidh. 'S e ainmean Visigodo a th' ann na sloinnidh Spàinnteach le -ez: Martínez = Mac Mhàrtainn, Rodríguez = Mac Ruaraidh (Martin's/Roderick's).

Ann am 711 Ràinig airm Muslamach an ceann a deas na Spàinne, le ceann-feachda ris an canadh Tariq Ibn Ziyad os a chionn. Bha Arabais na chànan làitheil beò anns an dùthaich gu ruige 1592, nuair a cheannsaich feachdan Rìgh Fernando agus BanrìghinnBanrighinn Isabel an Rìoghachd Mhuslamach mu dheireadh ann an Granada, is na Muslamaich nam fògharraichfògarraich anns na beanntan neo thall thairis ann am [[Maroco]]. 'S e Al Andalus an t-ainm a bha air na tìrean Muslamaich far a bheil An Spàinn agus A' Phortagail an latha an-duighdiugh. Rè 881 bliadhna bha cultar Arabach, [[saidheans,]] ionnsachadh, [[àiteachas]], smuaintean agus cleachdaidhean ma sgaoil air feadh na dùthcha agus gu ruige an Roinn Eòrpa. Chruthaich rìghrean na Spàinne Sgoil Eadar-Theangaidh ann an Toledo, an dèidh am baile a thoirt bho na Muslamaich ann am 1085. Le sin, fhuair an Roinn Eòrpa beartas mòr bhuapa. A bharrachd air Muslamaich, bha coimhearsnachdan [[Iùdhachd|Iùdhaich]] agus Crìostaidh nan tàmh gu sìtheil còmhla.

! width=25%|FuainmeachadhFuaimneachadh

| Meas a' CraninChrann-Olaola

Ann an 1592, ràinig loingeas Spàinnteach eileanan anns a' Chairib. Le sin, thoisich ceannsachdhceannsachadh mòr a thug an tìr-mòr Aimearaga fo bhuaidh na Spàinne neo A' Phortagail bho Chalifornia mu thuath gu ruige Patagonia ann an ceann a deas. Cha do chaill An Spàinn an colonaidh mu dheireadh aice gus 1898, nuair bhuannaich na Stàitean Aonaichte ann an Cuba. Rinn na Spàinntich droch mhilleadh an siud, agus thuit an àireamh-sluaighshluaigh gu mòr, leis nach robh iad deiseil airson gan dìon bho tinneasan na Roinn Eòrpa is an droch làimhseachaidh a fhuair iad. A bharrachd air sin, nochd iomadach fhacallfhacal ann an Spàinntis: facalanfaclan airson rudan nach fhaiceadh a-riamh ann an Roinn Eòrpa, rudan a-nis cho làitheil dhuinn, mar a' bhuntàta neo an tomàto.

Seo sreath dhe na facalanfaclan a thàinig dhan Spàinntis bho na Cànainean tùsail ann an Aimearaga, gu h-àraidh bho na cultaran adhartach. Gu tric, tha facalanfaclan tùsanach eadar-dhealaichte anns gach uile dùthaich ann an Aimearaga Laideannach. Mar eiseimpleareisimpleir, ann am Meagsago, tha na facalanfaclan bho Nauhatl, cànan nan Aztec, uabhasach pailt. Ann am PearuPearù, tha a' mhòr-chuid dhuibh a' tighinn bho Quechua, teanga oifigeil ìompaireachd nan Inca. An latha an diugh, 's e Piri-Piri ''([[Guaranaidh]])'' an t-ainm ann am Paraguaidh agus Braisil air an stuth ris an canar chile ''(nauhatlnahuatl)'' ann am Meagsago, ach 's e ají ''(taino)'' am facal a tha aca air feadh na Mara Chairibianach.

| Aimearaga MeadhannachMeadhanach

| Stuth dearg 'son còicearachdcòcaireachd

| Aimearaga MeadhannachMeadhanach

| Aimearaga MeadhannachMeadhanach

| Aimearaga MeadhannachMeadhanach

| Aimearaga MeadhannachMeadhanach

'S e Cànan fa-leth eadar-nàiseanta a th' ann an Spàinntis, leis gu bheil e ga bhruidhinn ann a bharrachd air 20 dùthchannan. 'S an teanga oifigeil anns na dùthchannan a leanas. Tha iad uile dùthchannan a bha fo bhuaidh ìompaireachd na Spàinne o shean:

* [[File:Flag of Bolivia.svg|30px]] [[Boilibhia]] (Tha Spàinntis aig 90% na dùthcha is e na chànan co-oifieiloifigeil ri taobh na cànainean tùsail fo lagh ùr bho 2000)<ref>[http://www.minculturas.gob.bo/unoticias/pages/legislacion_cultural/Bolivia/BOL147.htm Decreto Supremo 25894 De 11 de Septiembre de 2000]</ref>

* [[File:Flag of Paraguay.svg|30px]] [[Paraguaidh]] (Dùthaich dà-chànannachchànanach fo Bhun-Reachdreachd 1992)<ref>[http://www.leyes.com.py/documentaciones/constitucion%20nacional%20paraguaya/partII_tituloI.php Constitución del Paraguay de 1992]</ref>