An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Seacais"

Content deleted Content added
b r2.7.2+) (Robot: Adding pnb:چیک بولی
No edit summary
Loidhne 4:
| Fuaimneachadh =
| Ainmean na h-àitichean = [[An t-Seic]]
| Àitichean eile = [[SlobhaigiaAn t-Slòbhac]], [[Na Stàitean Aonaichte]], [[A' Ghearmailt]], [[Astràilia]], [[Canada]]
| Àireamh cànan màthaireil = mu 12 muillean
| Àireamh ciad chainnt =
| Reangach = 66mh
| Teaghlach 1 = [[Indo-Eòrpais|Indo-Eòrpach]]
| Teaghlach 2 = [[SlabhachSlàbhach]]
| Teaghlach 3 = [[SlabhachSlàbhach an Iar]]
| Teaghlach 4 =
| Teaghlach 5 =
Loidhne 22:
| ISO 639-3 = ces [http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=ces]
}}
'S e cànan [[Indo-Eòrpais|Indo-Eòrpach]] a tha ann an '''Seacais'''. <ref>[http://www.smo.uhi.ac.uk/gaidhlig/faclair/cuspair/cananan/ Cànanan aig SMO]</ref><ref>[http://www.akerbeltzfaclair.orgcom/faclair/toraidhean.php?searchtxtSearch=Czech%20&gaidhlignobeurla=beurla Am Faclair AkerbeltzBeag]</ref> 'S e cànan oifigeil na [[an t-Seic|Seic]] a th' ann, ach tha e ga bruidhinn ann an dùthchannan eile air feadh an t-saoghail.
 
== An cànan ==
Dh'fhàs an Seacais bho chànan a thoirt na cinnidhean [[Na Seicich|Seicich]] còmhla, nuair a thàinig iad don dhùthaich anns an còigeamh agus an siathamh linn, agus tha na chiad chuimhneachain sgrìobhte againn bhon dàrna linn deug. Is e cànan [[Indo-Eòrpais|Indo-Eòrpach]], [[Na Slàbhaich|Slàbhach]] a tha innte. Tha e nas coltaiche ri [[SlobhacaisSlòbhacais]], agus o chionn 's a bha na Seicich agus [[na Slòbhacaich]] a' fuireach anns an aon stàit an cuid as motha dhen ficheadamh linn, tha iad a' tuigsinn ri chèile. Tha Seacais an Ear, mar a tha daoine ga bruidhinn anns na criòchancrìochan faisg air Slobhaigiaan t-Slòbhac gu ìre mhath coltach ri SlobhacaisSlòbhacais mar a tha i ri Seacais oifigeil. 'S e an aon rud le Seacais san earra-thuath faisg air crìoch na Pòlainn a tha coltach ri [[Pòlais]].
 
Is e sin an cànan oifigeil anns [[an t-Seic]]. Tha mu dheich muillean duine ga bruidhinn san t-Seic, agus dà mhuillean eile thall thairis, an cuid nas motha san [[An Ostair|Ostair]], oir a bha an dùthaich fad trì linntean na pàirt dhen [[Ìompaireachd Ostaireach]] (no Ostaireach-Ungaireach); annsan an [[Slobhaigia]]t-Slòbhac, [[Na Stàitean Aonaichte]], [[A' Ghearmailt]], [[Astràilia]] agus [[Canada]]. B' e sin na dùthchannan far an robh daoine a' dol an tòir air obair no a' teicheadh aig àm [[An Dàrna Cogadh|an Dàrna Chogaidh]] agus nuair a bha an dùthaich fo riaghlachadh an [[Aonadh Sobhiat]].
==Sgrìobhadairean==
*[[Jaroslav Seifert]]
Loidhne 33:
== Aibidil ==
 
Bha an aibidil Seacais air a dhèanamh le [[Naoimh Cyril agus Naoimh Methodius]], dà mhisionaraidhmhiseanaraidh Ghreugach a thàinig don dùthaich anns an naoidheamh linn. Anns an còigeamh linn deug, thòisich an t-sagart [[Jan Hus]] an t-[[sràc gheur|sràicstràc gheòirgheur]] ( '''´''' ) a chleachdadh agus an [[háček]] (no ''caron'', '''ˇ''' ) cuideachd. Bhon siathamh linn deug, tha an [[cearcall]] ga chleachdadh cuideachd os cionn ''u'' ( ů ). Tha an aibidil an-diugh a' ruith mar seo: '''A''', '''B''', '''C''', '''Č''', '''D''', '''Ď''', '''E''', '''F''', '''G''', '''H''', '''CH''', '''I''', '''J''', '''K''', '''L''', '''M''', '''N''', '''Ň''', '''O''', '''P''', '''Q''', '''R''', '''Ř''', '''S''', '''Š''', '''T''', '''Ť''', '''U''', '''V''', '''W''', '''X''', '''Y''', '''Z''', '''Ž'''. Am bitheantas, chan eil fuaimneachadh na litreach ag atharrachadh - tha dìreach aon fhuaimneachadh aig gach litir.
 
=== Connragan ===
Loidhne 43:
Chan eil Seacais ag atharrachadh connrag le cur litir eile rithe (mar ''s'' + ''h'' = ''sh'') ach leis an ''[[háček]]'' ( '''ˇ''' ), no ''caron'' (''s'' + ''ˇ'' = ''š''). Is e an aon chonadal a tha ann '''ch''' - ge-tà, tha Seacais ga tuigsinn mar aon litir agus tha e anns an aibidil eadar ''h'' agus ''i'' (seachad air eadar ''cg'' agus ''ci'').
 
Chan eil an connrag '''ř''' a' nochdadh ann an cànan sam bith eile. Tha i rud beag coltach ri ''r'' mar a tha i a' fuaimneachadh ann an ''ceart'' sa Ghàidhlig, ach tha e gu mòr nas diainedèine. Seo am fuaim san fhacal '''řeka''' (''abhainn''): [[File:Cs-řeka.ogg]]
 
=== Fuaimreagan ===
Loidhne 139:
 
== Ceanglaichean eile ==
* [http://cs.wikipedia.org/wiki/Hlavn%C3%AD_strana Hlavní strana] - Prìomh-dhuilleag naUicipeid Bhicipèdiana Seacais
* [http://www.rozhlas.cz/radio_cesko/portal/ Rádio Česko] - ''Rèidio an t-Seic'' - rèidio eadar-lìn Seiceach