|
Bho tústhùs, ann an linn nan Sagsonaich (A thug ainm do Ear-Dheas na Breatuinn), cha b' ann an punnd ShassanachShasannach ach cumhachd cheannaich Punnd Troigh de miotail airgead. Gu ireìre mhormhòr, chleachd duthaichdùthaich Tuatha na h-EorpaEòrpa airgiod mar meadhan-mhalairt agus tireantìrean deasach na h-EorpaEòrpa óròr. Ann an Sasunn agus Alba, bha an 1/240mh phairt den phunnd aithnichte a bhi na chuideam-pheighinn, agus b' e sin an cuideam airgid a bha anns a' pheighinn Sasunnach roimhe linn nan Tormodaich.
As deidh 1066, mean air mhean mheasgaich righreanrìghrean na Sasuinn bun-mheatailtean le airgiod nam buinn agus chaidh luach an "airgid" seo siossìos. Chaidh righreanrìghrean na h-Albainn torr nas fhada na righreanrìghrean na Sasuinn air taobh milleadh an cuid airgid, agus aig am Achd an Aonaidh de 1707 cha robh luach a' Phunnd Albannaich ach 1/12 mh de Punnd Shasannach. As deidh 1707 chleachd an da dhuthaichdhùthaich am Punnd Shasannach, a dh'aindeoin sin bha cuid Albannach a' measadh 1 s. 8 d. Shasunnach ( 1 SgillinSgillinn agus 8 peighinn) a bhi na "punnd Albannach" iomadh bliadhna as deidh sin. Is e sin a bha [[Raibeart Burns]] a' ciallachadh nuair a sgriobhsgrìobh e an sreath "Twa pund Scots twas a' her riches" anns a' bhardachbhàrdachd [[Tam o' Shanter]].
Ged a dh'fhalbh am punnd Albannach os cionn 300 bliadhna, bha feum aig na Gaidheal a dh'aithneach an difir eadar am Punnd Sasannach agus am Punnt EireannachÉireannach siossìos ri 2002, nuair a chuir EireannÈireann a punnd seachad, aghabhaila ghabhail pairtpàirt an ruith-airgid ùr na h-EorpaEòrpa: An [[Euro]].
== Roinneadh de Punnd ==
B'e roinneadh nan Punnd an SgillinSgillinn agus am Peighinn.
12 Peighinn = 1 SgillinSgillinn
20 SgillinSgillinn = 1 Punnd
Is ann bho nach robh 1 SgillinSgillinn Albannach ach an uimhir ri 1 Peighinn Sasunnach, a tha na Gaidheal Albannach a' cleachdadh am facal "sgillinsgillinn" an aite "peighinn" ( a bha na h-EireannaichÈireannaich a' cleachdadh mun deach iad ris an Euro an 2002). Cha cleachdar am facal "peighinn" an Alba an diugh ach far a bheil e na phairtphàirt de ainm aite: Mar eisimplireisimpleir "Peighinn a'Chorainn Chorrain" an BraigheBràighe Throndarnais, far a bheil "peighinn" a' comharraich piospìos fearann air a bhiodh (is docha anns na meadhan-aoisean) màl bhliadhnail de Peighinn Albannach.
Roimhe meadhan an 19mh cheud, bha gluasad air ainmean cumanta 's a' Ghàidhlig
1 Punnd (SassanachSasannach) = 20 tasdan
1 Tasdan = 12 SgillinSgillinn
Nuair a chaidh BreatuinnBreatainn 'o cleachdadh [[ruith-airgid]] stèidhichte air bonnaibh oir aig toiseach a' chogadh mhòr, chuireadh muilnean de notaichean banca luach 1 punnd a mach an àite an oir a bha air cumail mar caile naiseantanàiseanta. Ré uineùine, chaidh cleachdadh air an ainm [[Nota (airgead)|Nota]] an aite punnd.
== Deicheamhachd ==
Chuireadh as an roinneadh den phunnd le sgillineansgillinnean is peighinnibh as anns a' bhliadhna 1971, nuair a chaidh ath-roinneadh den phunnd ri siostam deicheamhachd, le cheud sgillinsgillinn ris an nota.
Anns an latha an diugh (2008) cha mhòr nach eil notaichean singilte air dol a mach a bhith, agus is "Tughadaran", bonn umha le luach de punnd a chuir an Riaghaltas aig Maighread Nic an Tughadair an gnìomh anns na 1980'n a tha air gabhail an aite.
Tha cuid an dòchas gun teidtèid Alba a-steach ri roinn an [[Euro]] ré na beagan bliadhnaichean a tha roimhinnromhainn.
[[Category:Airgead]]
| 