Mùthadh on 01:24, 9 dhen Ghearran 2012 deasaich KamikazeBot (deasbaireachd \| mùthaidhean) 3,231 edits b r2.6.4) (Robot: Modifying kv:Саами кывъяс ← Mùthadh nas sine		Mùthadh on 12:52, 26 dhen Ghearran 2012 deasaich neo-dhèan Akerbeltz (deasbaireachd \| mùthaidhean) Biurocratan, Rianadairean 8,492 edits No edit summary Deasachadh nas ùire →
Loidhne 38: 'S ann ann an teaghlach-chànan Fionno-Ugrach (Finno-Ugric) a tha '''Sàmais'''. 'S e '''Laplannais''' a thathas a' toirt oirre cuideachd. Tha e ga bruidhinn ann an Ceann a Tuath [[Lochlainn]], a' gabhail a-steach [[Nirribhidh]], [[an t-Suain]], [[Suòmaidh]] agus pìos beag dhen [[An Ruis\|Ruis]]. === Àireamh luchd-labhairt === Sàmais Tuathach: 17,000 Sàmais Lule: 2,000 Loidhne 46: Do na Sàimi fhèin 's e Sàimi a th' ann an duine aig a bheil Sàmais no aig a bheil pàrantan no sinnsearan le Sàmais. Mar sin tha an fhèin-aithne ceangailte ris a' chànan agus a' chinneachd. === Teaghlach Cànain === ‘S e [[cànan]] Finno-Iugraig a th‘ ann an Sàmais. Tha e a‘ tighinn fon mheur Fionach agus tha Sàmi fhèin a‘ dealachadh gu Sàmais an Ear agus Sàmais an Iar. Tha cuid a dèanamh diofar eadar Sàmi an Iar, an Ear agus an Tuath. An-diugh tha naoi cànanan Sàmais air fhàgail: Loidhne 62: 9. Sàmais Ter<br /> B' àbhaist Sàmais Kemi agus Sàmais Akkala a bhith ann cuideachd. Chan eil eòlaichean ag aontachadh an e cànanan no dualchainntean a th‘ anns na ~~cànnanan~~cànanan Sàimi. === Gràmar === ‘S e cànan le [[gràmair]] iomadh-fillte a th‘ ann an Sàmais. Tha 7 no 8 ~~tuisealan~~tuislean aice (a rèir dualchainnt). ‘S e cànan ''agglutinative'' a th‘ ann, a tha a‘ ciallachadh gun tèid pìosan a chur gu deireadh an fhacail airson diofar ciall a chur air an rann. Tha eachdraidh chruaidh aig na Sàimi agus le ~~duighleadasan~~duilgheadasan an cultar aca a chumail beò, bha ~~duighleadasan~~duilgheadasan ann an cànan a chumail. Anns an 19mh linn bha iomadh lagh an aghaidh na Sàmais agus bho 1913 gu 1920 cha robh an cànan ceadaichte ann an sgoiltean nan siùbhladairean-inilt. === Inbhe Oifigeil === Ach thòisicheadh barrachd cuideim chultarail a thoirt don chànan agus chaidh achdan cànain a chur an cois. * [[Nirribhidh]]: Achd Sàmais [[1990]] * [[Suòmaidh\|Fionlainn]]: Achd Sàmais [[1991]] - coir dha daoine an cànan aca a chleachdadh ~~airsoin~~airson a h-uile seirbheis riaghaltais * Fionlainn: Achd Sàmais 2003: cànan oifigeil ann an anns na sgìrean in Enontekiö, Inari, Sodankylä agus Utsjoki * [[An t-Suain]]: [[2002]] - Sàmais mar mhion-chànan oifigeil an t-Suain. Faodar a cleachdadh ann an cùisean poblach ann an Arjeplog, Gällivare, Jokkmokk agus Kiruna. Loidhne 78: An-diugh tha riaghaltasan nan dùthchannan a‘ mothachadh gleidhean a' cànain agus a' cultair, agus thòisicheadh air taic airgid a thoirt dhan Sameting airson cànan is cultar a bhrosnachadh. ==== Foghlam ==== Tha còir aig gach pàiste ann an Sapmi (ach anns [[an Ruis]]) foghlam [[bun-sgoil]]e agus toiseach [[àrd-sgoil]]e fhaighinn tro mheadhan na Sàimis. Chan eil mòran àrd-sgoiltean Sàimi ann fhathast air sgàth 's nach eil tidsearan gu leòr ann. Tha na planaichean teagaisg a’ gabhail a-steach cuspairean cultarail Sàimi. Tha Colaiste Sàmi ann an Kautokeino. ==== Meadhanan ==== * Stèiseanan Radio agus TBh * 3 Pàipearan-Naidheachd, 1-2 turas gach seachdain

An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Sàmais"