Uicipeid

An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Co-sheòrsachd"

Browse history interactively
← Mùthadh nas sineDeasachadh nas ùire →
Content deleted Content added
VisualWikitext
b Deasachaidhean a chaidh a thilleadh le 66.123.202.133 (talk) dhan mhùthadh mu dheireadh le 66.123.203.225
No edit summary
Loidhne 2:
 
* Suidheachadh gnèitheach, comharraichte tro tàladh mothail, [[gaol]] treubhach, agus [[feòlmhorachd]] air luchd na gnè ceudna no fèineachd gnèitheach.
* Càirdeis fheòlmhorafheòlmhor le neach eile na gnè ceudna, gun amhail de suidheachadh gnèitheach no fèineachd ghnèitheach.
* Suidheachadh gnèitheach no fèineachd ghnèitheach, a faodaidh no nach fhaod modh co-sheòrsach fìor chiallachadh no tàladh.
 
Loidhne 8:
Codaich luchd-[[corpeòlas]] co-sheòrsachd a-steach do seòrsa, gam chomharrachadh às a chèile, seach bhiodh cuid dhiubh sochairichte thar luchd eile ann am comann dearbha aig ùine dhearbha.
 
Mar tha ann iomasgladh eugsamhaileeugsamhail eachdraigheileeachdraidheil, bith-eòlasach, agus intinninntinn-comannach ri gnè is seòrsa, chan eil ann ainm no dealbh-chunntas a freagairidh uile neach. Faicibh na còmhraidhean air gnè is seòrsa aig gnè agus Co-Sheòrsachdsheòrsachd agus thairis-sheòrsachd.
 
[[Image:Hyakinthos.jpg|thumb|300px|right|''[[Zephyrus]] agus [[Hyacinthus]]''<br> [[cumadh-dearg|cumadh-dearg]] copan [[Attica|Attica]] às an [[Tarquinia]], mu 480 BCE. Taigh-Gleidhidhtasgaidh namnan EadhlainEaldhain Ghlan, Boston.]]
 
 
==Bunachar==
Dh’eadar-theangaicheadh an facal Beurla Homosexual (co-sheòrsach), a bhith cothlamadh na ro-leasachain [[GrèigachGrèigeach]] homo- comharrachadh “ceudna” agus an freumh [[Laideannach]] sex- comharrachadh “gnè”. Mar sin: cothlamadh de ''co-'' agus ''seòrsa''.▼
 
▲Dh’eadar-theangaicheadh an facal Beurla Homosexual (co-sheòrsach), a bhith cothlamadh na ro-leasachain [[Grèigach]] homo- comharrachadh “ceudna” agus an freumh [[Laideannach]] sex- comharrachadh “gnè”. Mar sin: cothlamadh de ''co-'' agus ''seòrsa''.
[[Image:kertbeny.jpg|frame|Karl-Maria Kertbeny]]
 
Tha ana' chiad nochdachnochdadh àitheanta an fhacail co-sheòrsach ann am clò-bhualadh air a lorgadh ann am bileag [[Ghearmailtis]] sgrìobhta tron [[Ungaireach]] Karl-Maria Kertbeny, air fhoillseachadh gun ainm ann an 1869.
[deasaich]
 
 
==Cleachdadh is na dlùth an dàimh fhaclan==
‘S'S urrainn dham fhacal air chleachdadh a bhith mar ainmear no buadhair a thoirt dealbh air daoine ‘gus an suidheachadh grèitheach, eachdraidh na drùise, no fèin-aithneachadh. Ge-tà, seach cuiridh faclan mar “fearas-feise” is “banas-feise” cuthromcudthrom air an sealladh feòlmhor, mar sin b’urrainnb' urrainn do dragh suas èirigh. Tha roinn nan daoine a’ faireachdainn a bheil an facal ro-sgrùdail is mar sin truailleachadh beagan. Mar sin, nuair toirt iomladh air duine (an àite modh na drùise), tha co-sheòrsach no leasbach ann am bitheanas nas fheàrr. (B’ fheàrr le roinn nam co-sheòrsach gu fìor an facal fearas-feiseach/banas-feiseach thar co-sheòrsach, faicinn an sean cho toirt dealbh air suidheachadh grèitheach agus tè mu dheireadh ri toirt dealbh air buidheann dùthchasail no comannach-poileataiceach le a chan eil iad a’ cur fèineachd air.▼
 
▲‘S urrainn dham fhacal air chleachdadh a bhith mar ainmear no buadhair a thoirt dealbh air daoine ‘gus an suidheachadh grèitheach, eachdraidh na drùise, no fèin-aithneachadh. Ge-tà, seach cuiridh faclan mar “fearas-feise” is “banas-feise” cuthrom air an sealladh feòlmhor, mar sin b’urrainn do dragh suas èirigh. Tha roinn nan daoine a’ faireachdainn a bheil an facal ro-sgrùdail is mar sin truailleachadh beagan. Mar sin, nuair toirt iomladh air duine (an àite modh na drùise), tha co-sheòrsach no leasbach ann am bitheanas nas fheàrr. (B’ fheàrr le roinn nam co-sheòrsach gu fìor an facal fearas-feiseach/banas-feiseach thar co-sheòrsach, faicinn an sean cho toirt dealbh air suidheachadh grèitheach agus tè mu dheireadh ri toirt dealbh air buidheann dùthchasail no comannach-poileataiceach le a chan eil iad a’ cur fèineachd air.
 
Faodaidh an facal air uile co-sheòrsach chur iomladh, no ri fir co-sheòrsach a-mhàin, a tha ‘n t-adhbhar a faodaidh fir cho-sheòrsach nas fheàrr a bhith. Tha leasbach a’ cur iolmadh air bean cho-sheòrsach.
 
Ged chleachd roinn sgrìobhadairesgrìobhadair mhoich an buadhair “co-sheòrsach” a chur iomladh air brìgh cho-sheòrsach sam bith (mar sgoil nam balach a-màinmhàin), an-diugh tha an facal a’ ciallachadh sealladh feòlmhor. Tha an facal co-chonaltrach air chleachdadh an-dràsda a thoirt dealbh air aon-gnè brìghean nach eil feòlmhor gu h-àraidh.
 
Tha faclan lùghdachaile cleachdail; sa’ [[Bhreatainn]], agus sa’ [[Bheurla]], th’annth' ann “fag” no “faggot”, a’ cur iolmadh air fir cho-sheòrsach ann am bitheanas; “poofter”, air chleachdadh sa’ Bhreatainn; neònach, a’ gabhail a-staigh ann am bitheanas neach sam bith nach eil iol-sheòrsach gu glan, ach air ghabhail air ais cho daingeachadhdaingneachadh tro mòran cho-sheòrsaich agus sgoilearaich; tha fearas-feiseach is co-sheòrsach faclan cumanta na càinidh am measgair feadh òigearan. ''Faicibh [[Càineadh a dh’Ionnsaigh Co-Sheòrsach]]''
 
Smaoineachadh a ‘s urrainn dhan eugsamhail fhaclan a bhith breisleachail agus air an-tromachadh, nuair tha àraidheachd cudthromach, feumaidh faclan ùra thighinn a-steach do cleachdadh, gu h-àraidh nuair th’ann daoine nach cuir fèineachd cho co-sheòrsach. Tha neo-iol-sheòrsach feuchainn eile aig co-dheasachd a bheil a’ buannachd sgaoileadh.
[deasaich]
 
==Corpeòlas==
 
----
 
 
===Seòrsachan===
 
Tha roinn de rannsachair a-steach dhan togalach comannach a' ghaoil cho-sheòrsaich is feòlmhorachd air a chomhairleachadh a bhitheadh an bun-smuain de co-sheòrsachd nas fheàrr air tuigsinn cho "co-sheòrsachdan." Comharraich iad a bheil dàimeandàimhean co-sheòrsach air a bhith agus mair a bhith air thogail ann am caochladh de dòighean eusamhaile tro comannan eugsamhaile. Tha na caochlaidhean air dhèanamh tro luchd-corpeòlas [[Stephen O. Murray]] a-steach do trì seòrsa:
 
* Mìnichte tro dealbhan ùra na dàire eadar cèilean de aois is seòrsa coltach. ''Faic [[Dualchais nam beagcuid gnèitheach]]''
Line 54 ⟶ 47:
Tha tuairmsean na buadhaich nuaidh de co-sheòrsachd ag atharrachadh gu cudthromach. Tha iad co-fhillte tro comharrachaidhean neo-ionanna no eadhon dà-sheaghach de co-sheòrsachd, agus tro atharrachaidhean thairis àm agus a-rèir do suidheachadh. Tha tuairmsean ann an dùthaichean Siarach a' cur an òrdugh bho 1% ri 10%.
 
Gu h-eachdraidheil, ge-tà, ann an àitean far an bha dàimeandàimhean co-sheòrsach aoncihteaonaichte 'san dualchas, den t-seòrsa cho a' Ghrèig seann, cuidean na Melanesia, an Linn an Ath-bheòthachaidh 'san Fhlorence, agus [[Sèapan]] ro-nuadh, bha dàimeandàimhean-ghaoil an sàs ann an trom chuid as motha na t-sluaigh fir.
 
''Faicibh [[Corpeòlasail seòrsachadh de co-sheòrsachd]]''.
Line 61 ⟶ 54:
:''Prìomh-aistean: [[Modh Feòlmhor 'San Fhireannach Daonna]] & [[Modh Feòlmhor Sa' Bhoireannach Daonna]].''
 
Tha mòran rannsachaidhean, as ainmaileainmeile an Modh Feòlmhor 'San Fhireannach Daonna ([[1948]]) agus an Modh Feòlmhor Sa' Bhoireannach Dhaonna ([[1953]]) le [[Alfred Kinsey]] air a lorgadh a-mach a bheil eòlasan no mothachaidhean co-sheòrsach air a bhith aig a' chuid as motha nam daoine agus mar sin tha iad 'nan dà-mhiannaich. Bha beagchuidbeag-chuid de daoine a-mhàin air lorgadh (5-10%) a bhith gu glan [[iol-sheòrsach]] no co-sheòrsach. Air an làimh eile, tha beagcuid eadhon nas lugha de daoine lorgadh a tha air a ghabhail aig eòlasan feòlmhora ionanna leis na dà seòrsa, comharrachadh meidh tàlaidh no àrainn. Tha rannsachaidhean eile air a chomhairleachadh a chuir na h-iomraidhean am meud an tricead de [[dà-mhiannachd]] agus co-sheòrsachd anns na sluaighean daonna. Ge-tà, tha a smuain na h-àrainne na feòlmhorachd a' mealtainn gabhail ri leathann fhathast an-diugh agus tha i an co-bhoinn ri lorgaidhean 'san rìoghachd dhaonna agus an [[rìoghachd bheathach|rìoghachd bheathach]] cho math ri rannsachaidhean bith-eòlasach nam caochlaidhean cruthach na h-eachainneeanchainne eadar sin a' buntainn ri [[suidheachaidhean gnèitheach]] eugsamhaile. Connsaich mòran dhaoine a bheil na mùthan eadar na h-aideachaidhean coitcheannacoitcheann is dìomhair timcheall suidheachaidhean gnèitheach seach ri beachdan comannach àicheanach timcheall cliathadh co-sheòrsach.
 
 
Line 71 ⟶ 64:
 
===Sìolachadh an aghaidh brodagan===
 
Tha rannsachadh eòlasail a' maireann a-steach do tuairmsean eugsamhaile timcheall na cùisean a bheir èirigh do suidheachadh gnèitheach no modh. Tha seo a' gabhail a-staigh mus breith [[Timcheallachd, roghainn, agus suidheachaidhean gnèitheach|cùisean brogadail ]] agus [[sìolachadh agus suidheachadh gnèitheach|sìolachadh]]. ''Airson cùisean comannach de roghainn, faicibh ion-oibrichteachd gu h-ìosal.''
 
===Ion-oibrichteachd===
 
:''Prìomh-aistean: [[Cùisean de suidheachadh gnèitheach]] & [[Co-sheòrsachd agus Eòlas-lèigheil|Co-sheòrsachd agus Eòlas-lèigheil]]''
 
Tha connsachadh cudthromach a' maireann thar mar a tha 'cur suidheachaidhean gnèitheach dhuine roimh timcheall to [[Sìolachadh 'gus suidheachaidhean gnèitheach|sìolachadh]] an aghaidh [[Timcheallachd, roghainn, agus suidheachaidhean gnèitheach#adhartas_leanaibh|brodagail]] cùisean. Tha còmhradh nas lugha 'maireann air co-dhiù tha 'n suidheachadh sin [[Timcheallachd, roghainn, agus suidheachaidhean gnèitheach|faiceallach]]. Mar sin, dham beachdan air ghabhail a-staigh gu leathann na h-[[àrainn-feòlmhorachd]] Kinsey, aonaich a' chuid as motha a bheil beagcuideanbeag-chuidean a-mhàin ''"gu fìor"'' co-sheòrsach no [[iol-sheòrsach]] agus a bheil a' chuid as motha [[dà-mhiannach]]. An prìomh-beachd a bheil air chumail an ceartair a bheil gun amhail ur [[suidheachadh gnèitheach]] àraid chan urrainn dha atharraichte a bhith agus iad a bheil ''"buaidh"'' aig air a bhith nas cubhaidhe dà-mhiannach.
 
[[Gnethan:LCDT]]
Air a tharraing à "https://gd.wikipedia.org/wiki/Co-sheòrsachd"