An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Gnàthachas litreachaidh na Gàidhlig"
a' toiseachadh aiste ùr |
(Gun diofar eatarra)
|
Mùthadh on 12:28, 10 dhen t-Sultain 2011
'S e Gnàthachas Litreachaidh na Gàidhlig no ann am Beurla Gaelic Orthographic Convention (abbr GOC) oidhrip ri cuir còrdaidhean ann an Gàidhlig sgrìobhte. Bha a' chiad phàipear air foillseachadh ann an 1981 agus tha e ann an triùir clò-bhualadh. Tha na ghnàthachas a' cleachdadh air feadh na siostam foghlaim ann an Alba, bhon bun-sgoil gu oilthigh agus tha e air cleachdadh aig am pàrlamaid, an riaghltas agus a' BhBC.
Cùl
Ann an 1976 bha luchd-sgrùdaidh Scottish Certificate of Examination Board (SCEEB) mothachail air mì-chòrdaidhean ann an Gàidhlig sgrìobhte agus bhathar a’ faireachdainn gum bu chòir stiùireadh a dheasachadh airson a bhith cinnteach gun gabhadh tidsearan agus sgoilearan ri gnàthachas litreachaidh iomchaidh. Cuideachd, bha e cudromach gun cleachdadh luchd-sgrùdaidh, luchd-deasachaidh agus luchd-comharrachaidh am pàipear ann a bhith a’ dèiligeadh ri pàipearan agus ri sgriobtan dheuchainnean.
Ann an 1981 dh'fhoillsich iad an Gaelic Orthographic Conventions (GOC). Tha am pàipear seo air a bhith na bhunait luachmhor ann an iomadh raon de leasachadh na Gàidhlig bhon uair sin, agus cleachdadh na Gàidhlig a’ leudachadh gu caochladh raointean de bheatha phoblach na h-Alba.
A-nise tha an Scottish Qualifications Authority (SQA), a ghabh àite SCEEB, air co-dhùnadh gum bu chòir leasachadh agus nuadh-dheasachadh a dhèanamh air a’ phàipear, air sgàth mar a tha foghlam tro mheadhan na Gàidhlig a’ leudachadh agus air sgàth meudachaidh air cànan ann an rianachd phoblach le stiùireadh bho SQA, ach a’ cumail ri na prionnsapail agus ri na molaidhean a bha ann bho thùs.
Aithrisean
Riaghailt an Litreachaidh
Gnè Chonnragan
Buidhnean Chonnragan
Riochdachadh Fhuaimreagan
Cuideam Fhacal
Asgairean agus Beàrnan
Freagarrachd Fhuaimean agus Facail-Iasaid
Gnìomhairean
Ràdhan Roimhearach
Tàthanadh
Cùisean Litreachaidh Eile
Àireamhan
Mìosan na Bliadhna
Cinn-latha
Làithean
Sloinnidhean
Ainmean Aitean
Tiotalan Pearsanta
Geàrr-ainmean
Giorrachaidhean
Faic cuideachd
Faclair na Parlamaid http://www.ordnancesurvey.co.uk/oswebsite/freefun/didyouknow/placenames/gaelicprinciples.html http://www.arts.ed.ac.uk/celtic/poileasaidh/FACLAIRREP.htm