An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Croitearachd"

Content deleted Content added
Gabhaltas Croitearachd
No edit summary
Loidhne 1:
Is e gniomh croitear a tha ann an '''croitearachd'''. Is croitear fear, neo té a sheilbheas ''gabhaltas'' croite.
Is e gniomh croitear a tha ann an '''croitearachd'''.croit Is e [[àiteachas]]mion-tuathanas a thathathas stèidhichteseilbhichte airfo modhgabhaltas ghabhaltaiscroitearachd, sònraichtenòs angabhaltais lagha natha h-Albadionta rianns "sgìreanan croitearachd" sgapte air feadh sia Siorramaichlagh. Is e am bun-phrionnsabal den modh ghabhaltais seo gu bheil an gabhaltas fhein ann an seilbh an tí a phaigheas an mál. Faodaidh don ghabhaltach (am fear a phaigheas an mal) a thoir neo reic a ghabhaltas ri treas ti mar a thogras e. Aig a cheann thall tha coireachan an gabhaltach anns an suidheachadh seo a' fagail "tighearna" le oighreachd a tha fo an nos gabhaltas seo as aonais uidhe anns an fhearainn air barrachd an mal airson cleachdadh an fhearainn. Tha seo gu tur eu-coltach ri gabhaltasan airson tuathanasaibh abhaisteach, nach ruith ach re cumhnant-ghabhaltais, mar is tric de fichead bliadhna. Aig deireadh an teirm faodaidh don oighreachd a dh'aontaich gabhaltas eile neo faodaidh do tighearna an oighreachd a ghabhail an tuathanas thairis a fhein, ma bhitheas na gabhaltasan gu leir air an oighreachd a tighinn gu ceann comhla bithidh cumhachd aig an tighearna a fhuadaich na tuathanaich far an oighreachd agus toirt am fearann gu leir na laimh fhein, mar a thachair 's an Lodaidh air oighreachd Hopetoun, faisg air Loch Iubhar anns a' bhliadhna 2008. Tha gabhaltas croitearachd, a' cuir bacadh air an leithid seo de fuadaich.
 
== FREUMHAN GABHALTAS CROITEARACHD ==
 
Ged a bhios mothan daoine a' cumail a-mach gu bheil gabhaltas croitearachd sonraichte ri na sgirean croitearachd a-mhain, chan eil sin builleach fior. Is e a tha ann an gabhaltas croitearachd ach nos gabhaltas ro-aithichte an lagh na h-Alba fo an t-ainm "kindly tenancy"(gabhaltas coibhneil), roimhe meadhan an naoidheamh linn deug, bha an modh gabhaltas seo measaichte a bhi seann fhasanta agus cha do mhair e ach an Siorrachd Dun Fris. Nuair a dh'aontaich an Riaghaltas a sheasamh coirichean nan Croitear an luib sgrudadh a' Choimisiun Napier ann an 1884, lorg iad samhuil airson "gabhaltas croitearachd" anns an gabhaltas coibhneil. Leis an inneal seo, sheachdnaich an riaghaltas an reitich a chaidh air deanamh ann an Eireann 's an comh-aimsir, far an d'fhuair na mion-tuathanaich Eireannach ceart a cheannaich am fearann a bha iad ag aiteachadh.
 
==Tusan Gabhaltas Croitearachd ==
 
Ged a bhios mothan daoine a' cumail a-mach gu bheil gabhaltas croitearachd sonraichte ri na sgirean croitearachd a-mhain, chan eil sin builleach fior. Is e a tha ann an gabhaltas croitearachd ach nos gabhaltas ro-aithichte an lagh na h-Alba fo an t-ainm "kindly tenancy"(gabhaltas coibhneil), roimhe meadhan an naoidheamh linn deug, bha an modh gabhaltas seo measaichte a bhi seann fhasanta agus cha do mhair e ach an Siorrachd Dun Fris. Nuair a dh'aontaich an Riaghaltas a sheasamh coirichean nan Croitear an luib sgrudadh a' Choimisiun Napier ann an 1884, lorg iad samhuil airson "gabhaltas croitearachd" anns an gabhaltas coibhneil. Leis an inneal seo, sheachdnaich an riaghaltas an reitich a chaidh air deanamh ann an Eireann 's an comh-aimsir, far an d'fhuair na mion-tuathanaich Eireannach ceart a cheannaich am fearann a bha iad ag aiteachadh.
 
Tha gach croit clàraichte agus tha am màl a phaigheas an croitear air a rèitich bho ám gu ám le [[Cuirt na Talmhainn]]. Cha urrainn do chroit a bhith nas motha na 30 [[acair]]ean 'san fharsaingeachd (is chan eil e gu diofair dé am màl a th' oirre), air neo chan urrainn dhan mhàl a bhith nas àirde na £30 gach bliadhna (is chan eil e gu diofair dé cho mór 's a tha e).
 
== Na Sgirean agus Siorrachdan Croitearachd ==
Is iad na siorramachdan croitearachd: Siorramachd [[Earra-Ghàidheal]], [[Siorrachd Inbhir Nis]], [[Siorrachd Rois]], [[Cataibh]], [[Gallaibh]], [[Sealltainn]]. Ach airson Sealltainn tha na siorramachdan seo gu lèir ann an [[Gàidhealtachd]] na h-Alba.
Tha "sgìrean croitearachd" sgapte air feadh sia Siorramaich, ris an chanar na Siorrachdan Croitearachd. Is iad: Siorramachd [[Earra-Ghàidheal]], [[Siorrachd Inbhir Nis]], [[Siorrachd Rois]], [[Cataibh]], [[Gallaibh]], [[Sealltainn]]. Ach airson Sealltainn tha na siorramachdan seo gu lèir ann an [[Gàidhealtachd]] na h-Alba. Chan eil ach da shiorrachd 's a' Ghaidhealtachd nach eil 's na siorrachdan croitearachd- Peairt agus Obar Dheathain, Da shiorrachd air iomall ear-deas na Gaidhealtachd, a bha a' gabhail a-steach roinn Gaidhealtachd agus roinn Galltachd.
==Faic cuideachd==