An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Rathad-iarainn"
Content deleted Content added
gearr cuntais eachdraidh mus an tig cothrom a chuir feoil air na cnamhan. |
|||
Loidhne 14:
== Eachdraidh ==
Chaidh turachadh air '''rathaidean nan gad''' ann an [[Sasainn|Sasuinn]] mun bhliadhna 1604. Is ann as fiodh a rinneadh na gadan do na rathadaibh nan gad bu thraithe agus b'e cumhachd eich a tharruinn na uaganain a chaidh orra. Chaidh toiseach air cleachdadh gadan iarainn bho meadhan an 18mh linn, agus bho toiseach an 19mh linn chuireadh beirt-taruinn iomainte le stoth an gniomh. Ré na 1820'n rinn [[Nicholas Wood]] an rannsachadh a dhearbh bun-saidheans an rathaid-iarainn, agus an luib sin, eadar 1825 agus 1840, chaidh leasachadh ana-mhor air an teicneolas. A roimhe 1850, leigeadh na cnaimhean de branndairean naiseanta agus eadar-naiseanta air feadh Eorpa.
Tha an sgriobhadh eachdraidheil bu sine mu rathad nan gad a' nochdadh ann an cuise laghail Sasunnach a chaidh air eisdeachd an 1604. B'e cnap na cuise gu robh fear seilbh mheinne-ghuail air cuir "tylting rails" tharais air fearann (a bha an seilbh fear eile) eadar beul a mheinn agus laimrig air [[Abhainn na Sebheirn]] ann an Siorramachd Nottinghaim.
Mun bhliadhna 1609 dh'fhuair fear a Shiorramach Nottinghaim don b'ainm Beaumont taic air meinne-ghuail air Bruaiche na Tyne an Ear-Thuatha na Sasuinn, thug e leis iomadh innlean nach robh aithnichte anns an Ear-Thuath na Sasuinn aig an am- nan measg Sniomhairean Talmhuinn agus coinceap rathad nan gad. Thug muintir Ear-Thuath na Sasuinn ri na h-innlean seo, bu sonraichte rathaidean nan gad agus chaidh leasachadh nan raointean-ghuail mu Caisteal Nuadh air Taidhne air adhart gu luatha. Thogadh ficheadan de rathaidean nan Gad eadar beul-meinnibh agus laimrigibh aibhne. Bha rathaidean nan gad, neo '''Ródan-Uagain''' mar a chaidh orra, cho dluth cheangailte ri leasachadh na sgire gun deach iad fo far-ainm '''"Newcastle Road"''' roimhe deireadh an 17mh linn.
| |||