An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Àireamhan àicheil is neo-àicheil"

Content deleted Content added
b robot Adding: zh-yue:負數
b robot Modifying: pt:Números negativos e não-negativos; cosmetic changes
Loidhne 1:
'S e [[àireamh]] nas lugha na neoni a th' ann an '''àireimh àicheil'''. Tha na h-àireamhan nas mò na neoni '''dearbh''' (no '''dearbhte'''). Chan eil neoni fhèin dearbh no àicheil. Ma tha àireamh '''neo-àicheil''', 's e àireamh dhearbh no neoni a th' innte. Ma tha i '''neo-dhearbh''', 's e àireamh àicheil no neoni a th' innte.
 
Ma thathar a' labhairt iomradh air [[àireamh cho-fhillte|àireamhan co-fhillte]], 's e ''[[fìor-àireamh]]'' a th' ann mar as cumanta ma thathar ag ràdh ''dearbh'' rithe.
Loidhne 5:
 
 
== Àireamhan àicheil ==
 
Faodar a bheachdachadh air na h-'''àireamhan àicheil''' mar gum biodh iad a' leigeil a-mach air na h-[[àireamh nàdarra|àireamhan nàdarra]] gus fuasgladh ciallach a thoirt don cho-aontar ''x'' – ''y'' = ''z'' airson gach luach de ''x'' agus ''y''. Agus 's ann a' leigeil a-mach air seo mu seach a tha na h-[[àlach|àlaichean]] eile de dh' àireamhan agus gach aon dhiubh a' toirt tuilleadh coitcheannais do dh' [[àireamh]]an.
Loidhne 13:
 
 
== Àireamhan neo-àicheil ==
 
Tha [[àireamh]] '''neo-àicheil''' ma tha i nas mò na, no co-ionnan ri, neoni (.i. àireamh dhearbh no neoni fhèin). Ri linn seo chan eil ciall air a' bhriathar ''neo-àicheil'' am measg [[àireamh cho-fhillte|àireamhan co-fhillte]], ach a bheil iad nam [[fìor-àireamh]]an.
 
Tha [[machlag (matamataig)|machlag]] [[fìor-àireamh|fhìor-àireamhan]] '''neo-àicheil''' ma tha gach eileamaid dhith neo-àicheil. Tha machlag '''làn-neo-àicheil''' ma tha [[detèirmeanant]] gach fo-mhachlaig ceàrnagaich dhith neo-àicheil cuideachd.
Loidhne 21:
 
 
== Fuincsean an t-Soidhne ==
 
Tha [[fuincsean]] ann thar nam [[fìor-àireamh]]an ris an canar am fuincsean '''signum''' (Laidinn – soidhne), sgn(''x''), far a bheil:
Loidhne 39:
 
== Àireamhachd le àireamhan soidhneach ==
=== Cur-ris agus toirt air falbh ===
 
Gabhar a bheachdachadh air àireamhan àicheil mar gum b' e fiachan a th' annta nuair a tha [[àireamh]]an air an [[cur-ris]] agus air an [[toirt air falbh]].
Loidhne 72:
 
 
=== Iomadachadh ===
 
'S e àireamh àicheil a th’ ann an toradh [[iomadachadh]] àireimh àicheil le àireimh dheirbh: −2 × 3 = −6. Agus 's e àireamh dhearbh a th' ann an toradh iomadachadh àireimh àicheil le àireimh àicheil: −4 × −3 = 12.
Loidhne 81:
 
::{|-
| −''a'' ||=|| (−1) + (−1) + (−1) + (−1) + ...|| agus ''a'' dhiubh.
|-
| ||=|| (−1) × ''a''
Loidhne 88:
Nise,
 
::''a'' × −''b'' = ''a'' × (−1) × ''b''
 
...agus chionns gu bheil iomadachadh [[co-iomlaideachd|co-iomlaideach]] agus [[co-thiomsachd|co-thiomsach]]:
 
::{|-
| ''a'' × −''b'' ||=|| (−1) × ''ab''
|-
| ||=|| −''ab''
Loidhne 101:
 
::{|-
| −''a'' × −''b'' ||=|| (−1) × ''a'' × (−1) × ''b''
|-
| ||=|| (−1) × (−1) × ''ab''
Loidhne 125:
| ∴ –(−1) ||=|| 1
|-
| ∴ −''a'' × −''b'' ||=|| −(−1) × ''ab'' ||=|| ''ab''
|}
 
 
 
=== Roinneadh ===
 
Tha na riaghailtean seo freagarrach cuideachd do [[roinneadh]]. Ma tha àireamh dhearbh air a roinn le àireimh àicheil, no àireamh àicheil air a roinn le àireimh deirbh, ’s ann àicheil a’ bhuil:
Loidhne 150:
 
 
== Togail foirmeil nan àireamhan àicheil is neo-àicheil ==
 
'S e na leanas togail foirmeil nan àireamhan àicheil agus neo-àicheil bho na h-[[àireamh nàdarra|àireamhan nàdarra]].
Loidhne 196:
| ''a'' + ''m'' + ''b'' ||=|| ''b'' + ''n'' + ''a''
|-
| ∴ ''m'' ||=|| ''n''
|}
 
Loidhne 214:
| ''am'' + ''bn'' + ''b'' ||=|| ''bm'' + ''an'' + ''a''
|-
| ∴ (''a'' – ''b'')''m'' ||=|| (''a'' – ''b'')(''n'' + 1)
|-
| ∴ ''m'' ||=|| ''n'' + 1
|}
 
Loidhne 237:
| ''a'' + ''m'' ||=|| ''b'' + ''n''
|-
| ∴ ''m'' = ''b''; || ||''n'' = ''a''
|}
:: ∴ (''a'', ''b'') + (''b'', ''a'') ~ (''n'', ''n'')
 
'S e '''eileamaidean iom-thionndaidh''' a tha ann (''b'', ''a'') agus (''a'', ''b'') airson an obrachaidh +. Mar eisimpleirean:
Loidhne 274:
'S e [[àlach]] nan [[slàn-àireamh]]an a th' anns an '''Z''', anns a bheil ''x'' agus –''x'' nan eileamaidean (àireamhan) '''iom-thionndaidh''' fon obrachadh + (cur-ris).
 
[[categoryCategory:àireamhachd]]
[[categoryCategory:teòiridh àireamh]]
 
[[ar:أعداد سالبة وموجبة]]
Loidhne 299:
[[no:Negative tall]]
[[pl:Znak liczby]]
[[pt:Números negativos e não-negativos]]
[[pt:Número negativo]]
[[ro:Număr negativ]]
[[ru:Отрицательное число]]