An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "George Santayana"

Content deleted Content added
No edit summary
New page: Seòras Santayana – Feallsanach agus Bàrd (1863-1952) Image:Eisimpleir.jpg Rugadh Santayana ann am Madrid, ach fhuair e a àrach òg ann an Ávila, baile na mna crabhaich iomraite...
Loidhne 1:
Seòras Santayana – Feallsanach agus Bàrd (1863-1952)
 
[[Image:Eisimpleir.jpg]]
Rugadh Santayana ann am Madrid, ach fhuair e a àrach òg ann an Ávila, baile na mna crabhaich iomraiteiche Teresa de Jesús. Aig a bhaisteadh fhuair e an t-ainm Jorge Agustín Ruiíz de Santayana y Borrás, ach tha e nas aithnichte an diugh mar fheallsanach, bhàrd agus sgrìobhadair fon ainm Beurla ''George'' Santayana. Bha a mhàthair pòsta aig George Sturgis, marsanta bho Bhoston, agus fhuirich i anns a’ bhaile sin gu bàs a fir ann an 1857. Ann an 1861 thill i agus a clannnn do Mhadrid, far a phòs i sean charaid dan ainm Agustín Santayana. Ghabh an teaghlach còmhnaidh ann an Madrid agus Ávila, ach ann an 1869 chaidh màthair Sheòrais agus a triùir cloinne le Sturgis air ais do Bhoston. Lean Agustín agus Seòras i ann an 1872, ach a chionn ‘s nach do chord Boston ris, thill a na aonar a dh’ Ávila, far a dh’ fhuirich e fad a bheatha an deidh sin. Chaidh Seòras a dh’ oilthigh Harvard, agus ann an 1886 chuir e seachad àireamh bhliadhna ann am Berlin, far a sgrìobh e tràchtas. Ged a chùm Santayana a nàiseantach Spàinnteach fad a bheatha , sgrìobh e anns a’ Bheurla, oir is ann ‘s na Stàitean Aonaichte a dh’ thuinich agus a dh’ oibrich e gus a’ bhliadhna 1912, nuair a leig e dheth a dhreuchd agus chaidh e a dh’ fhuirich anns an Roinn-Eòrpa (Ávila, Paris agus Àth an Dàimh (Oxford). Mu dheireadh, rinn e imrich don Ròimh, far an do chaochail e ann an 1952. Rè a dhà fhichead bliadhna anns an Roinn-Eòrpa sgrìobh e naoi leabhraichean deug. Cha do phòs e riamh.
A-measg a bhàrdachd, tha a dhàn fada ''Odes'' (5 earrannan agus 43 rann ) gu h-àraid sgoinneil, domhainn, feallsanachail. Chaidh eadar-theangachadh Gàidhlig de ''Odes'' foillseachadh ann an GAIRM, Àireimh 109 (An Geamhradh 1979-80).
Seo cuid de na rainn às an eadar-theangachadh Gàidhlig:
 
Rugadh Santayana ann am Madrid, ach fhuair e a àrach òg ann an Ávila, baile na mna crabhaich iomraiteiche Teresa de Jesús. Aig a bhaisteadh fhuair e an t-ainm Jorge Agustín RuiízRuíz de Santayana y Borrás, ach tha e nas aithnichte an diugh mar fheallsanach, bhàrd agus sgrìobhadair fon ainm Beurla ''George'' Santayana. Bha a mhàthair pòsta aig George Sturgis, marsanta bho Bhoston, agus fhuirich i anns a’ bhaile sin gu bàs a fir ann an 1857. Ann an 1861 thill i agus a clannnncloinn do Mhadrid, far a phòs i sean charaid dan ainm Agustín Santayana. Ghabh an teaghlach còmhnaidh ann an Madrid agus Ávila, ach ann an 1869 chaidh màthair Sheòrais agus a triùir cloinne le Sturgis air ais do Bhoston. Lean Agustín agus Seòras i ann an 1872, ach a chionn ‘s nach do chord Boston ris, thill a na aonar a dh’ Ávila, far a dh’ fhuirich e fad a bheatha an deidhdèidh sin. Chaidh Seòras a dh’ oilthigh Harvard, agus ann an 1886 chuir e seachad àireamh bhliadhna ann am Berlin, far a sgrìobh e tràchtas. Ged a chùm Santayana a nàiseantach Spàinnteach fad a bheatha , sgrìobh e a leabhraichean anns a’ Bheurla, oir is ann ‘s na Stàitean Aonaichte a dh’ thuinich agus a dh’ oibrich e gus a’ bhliadhna 1912, nuair a leig e dheth a dhreuchd agus chaidh e a dh’ fhuirich anns an Roinn-Eòrpa (Ávila, Paris agus Àth an Dàimh (Oxford). Mu dheireadh, rinn e imrich don Ròimh, far an do chaochail e ann an 1952. Rè a dhà fhichead bliadhna anns an Roinn-Eòrpa sgrìobh e naoi leabhraichean deug. Cha do phòs e riamh.
A-measg a bhàrdachd, tha a dhàn fada '' Odes'' (5 earrannan agus 43 rann ) gu h-àraid sgoinneil, domhainn, feallsanachail. Chaidh eadar-theangachadh Gàidhlig de ''Odes'' foillseachadh ann an GAIRM, Àireimh 109 (An Geamhradh 1979-80).
Seo cuid de na rainn às an eadar-theangachadh Gàidhlig:
 
== Dàin ==
 
II
Line 21 ⟶ 22:
:Gun tlachd fo nèamhan ann an deò na beatha!
:Truagh iad fhèin, càrnaidh iad maoin is sealbh,
:Sanntach air buannach
.
 
 
 
Line 46 ⟶ 47:
:Agus dè‘m math a th’againn o bhur cunnart?
:Talamh nas lugha ‘s dùil nas lugh’ ri flaitheas,
:Lùghdaich sibh luach òir, ‘s a’ tomhastromhas cuain,
:"Chunnt sibh na h-innsean.
 
 
Line 53 ⟶ 54:
 
(“Of thee the Northman by his beachèd galley”)
 
:Chunnaic an Lochlannach ri taobh a bhìrlinn
:Thus’ ann an aisling, ‘Mhuir-na-meadhan-tìre,
Loidhne 78:
 
 
Gheibhear an duan iomlan ann an GAIRM Àireimh 109.
''(Faic GAIRM Aireamh 109 air son an duain iomlan.)''