An diofar eadar na mùthaidhean a rinneadh air "Rugbaidh"

Content deleted Content added
sgiob.
Loidhne 1:
{{cleanup}}
[[Image:Rugby tackle cropped.jpg|right|220px|thumb|Gearradh-sìos, neo ''tackle'']]
'S e seòrsa [[ball-coise]] a tha ann an '''rugbaidh''' ([[Beurla]]:''rugby'').
 
Tha dà sheòrsa '''Rugbaidh''' ann le diofar riaghailtean diofraichte. Is iad:
 
* Rugbaidh-an-Aonaidh (Rugby Union)
* [[Rugbaidh-Lìog]] (Rugby League)
 
Tha an dà a' tighinn à "[[ball-coise rugbaidh]]" agus thàinig an sgapadh eatorra as dèidh argamaid air proifeiseantachd. Tha an dà chòd proifeiseanta a-nis.
Loidhne 15:
[[Image:Percy Montgomery against Samoa.jpg|right|thumb|280px|[[Sgioba nàiseanta rugbaidh Afraga-a-Deas|Afraga-a-Deas]] a' cluich an aghaidh [[Sgioba nàiseanta rugbaidh Shamoa|Samoa]] ann an [[2007]].]]
[[Image:Germany vs Belgium rugby match .jpg|right|280px|thumb||[[A' Ghearmailt]] an aghaidh na [[a' Bheilg|Beilg]]]]
[[Image:PB033604.JPG|right|280px|thumb|[[An Spàinn]] an aghaidh na [[An t-Seic|Teicich]]]]
 
Tha e cumanta air feadh na h-Eileanan Breatannach, ach gu h-àraid ann an: -
 
* [[Alba]] - sna [[Crìochan]], [[Dùn Èideann]], [[Siorrachd Pheairt]], is gu ìre ann an [[Glaschu]]
Loidhne 25:
* [[A' Chòrn]]
 
Tha rugbaidh gu math làidir anns na dùthchannan aig a' [[Co-fhlaitheas|ChloCho-Fhlaitheas]] (Commonwealth) is na h-eileaneileanan sa [[Cuan Sèimh|Chuan Sèimh]], m.e.:
 
* [[Afraga-a-Deas]]
Loidhne 34:
* [[Tonga]]
 
Anns [[an Fhraing]], cluichear ann am [[Paris|Pàras]] agus taobh-a-deas (Dùthaich BasgBhasg FrangachFhrangaich, [[Provence]] 7c) gu tràidiseanta. Cluichear ann an [[Ròmainia]], is [[Gruisia]] gu ìre àrd, agus ann an [[Seapan]], [[Canada]], agus mar mìon-spòrs, anns na [[Stàitean Aonaichte]].
 
Tha larachlàrach beagbheag eile aig rugbaidh air gach [[mòr-roinn]] - m.e. anns [[an Roinn-Eòrpa]] taobh-a-muigh na dùthchannan a-nuas; [[Aimearaga-a-Deas]] ann an [[Tile]], [[Breasail]] is [[Uruguaidh]]; [[Afraga]] - mar [[Costa Ìbhri]], [[Siombabue|Siombabuaidh]], [[Naimibia]], [[Ceinia]] is [[Botsuana]]; [[Àisia]] - mar [[Hong Cong]] is [[Dubai]] agus mar sin air adhart. 'S e fear de na spòrs-bhuidheannanbhuidhnean mòr-thaitneach den t-saoghail.
 
==Sgiobannan nàiseanta cudromach==
[[Image:RWC-2007-AUSvsJAP.JPG|right|230px|thumb|Astràilia van aghaidh Iapan]]
[[Image:Fiji vs Canada RWC2007 lineout.jpg|right|thumb|280px|Fìdi van aghaidh Canada]]
*[[Sgioba nàiseanta rugbaidh Afraga-a-Deas|Afraga-a-Deas]]
*[[Sgioba nàiseanta rugbaidh Astràilia|Astràilia]]
Loidhne 76:
Gu bunaiteach, theid dà sgioba an aghaidh a-chèile (aig a bheil 15 duine), agus feumaidh iad sgor math a ghabhail . Tha an raon-chluich dronn-uileannach (rectangular) agus tha na tadhlan mar "[[H]]"s.
 
Tha trì dòighean ann puingean a' gabhailghabhail - is iad:
 
* "Oidhirp" (''try'') - 5 puingean, a' cur balla air raon-thadhail den sgioba eile.
* Breabadh - feumaidh am balla a dhol thairis bar an tadhal. Is urrainn dhuiturrainnear sin a dhèanamh ann an dà dhòigh -
** "Iompachadh" (2 puingeanphuing, ''Conversion'') - Bidh sin a' tachairt nuair a bhios ''Oidhirp'' aig an sgioba, agus bidh fear ga ''convert'' bho ''place kick''. Tha an aon rud a' tachairt le peanais na breabaidh (3 puingean - penalty kick).
** "Tadhal-tagh" (3 puingean, ''drop goal'') - far a bhios fear ga bhreabadh tron uine-chluich.
 
[[Image:Rugbyball2.jpg|thumb|right|Balla-rugbaidh]]
[[Image:RugbyPitchMetricDetailed.svg|280px|left|thumb|Raon-chluich rugbaidh]]
Tha stuth sònraichte eile ann - mar eiseimpleir, tha am balla san cruth mar "ugh", chan eil e cruinn idir; agus cleachdaidh rugbaidh [[scrum]]an (neo "caigeann", faic an dealbh). Bidh cluicheadairean a' tilg (''pass'') am balla ris a chèile, ach feumaidh am balla a dhol mu chùlaibh nuair a bhios e ga thilgeil. Tha e toirmisgte airson am balla a thilgeil mu bheulaibh, mar ann am [[ball-coise Aimearaganach]] - feumaidh thufeumar ga bhreabadh neo a'ga giùlanghiùlan, ma bhios thubhithear ag iarraidh am ball a gabhailghabhail air adhart.
 
Nuair a tha thuthathar air a gearradhghearradh-sìos, feumaidhfeumar thua a' leigeil mu sgaoil am balla. Tha dà rud eile annasach leis an rugbaidh, sin an [[scrum]] neo [[caigeann]], agus an [[rucas]] neo [[ruc]]. Tha scruman a' tachairt nuair a dh'iarras an rèitear e, agus bidh rucan a' tachairt gu nàdarra. Cuideachd, bidh na "adhairtich" (''forwards'') a-mhàin a' gabhail scrum, ach is urrainn do chuideigin sam bith a dhèanamh ruc. Bidh an rèitear a' cur scruman air dòigh nuair a bhios peanas ann, neo cluich mi-cinnteach, bidh an reitear a' gabhail am balla gus an scum half aig fear dende na sgiobannan.
 
Nuair a thig am balla a-mach, gheibhear loidhne neo "line out".
 
==Aodach==
Loidhne 96:
===Sgòradh san eachdraidh===
{|class="wikitable" style="font-size:97%; text-align:center;" align="right"
|+Atharrachadh nam puingepuingean
!width="80"|Ùine
!width="50"|Oidhirp
!iompachadhIompachadh (''Conversion'')
!Peanas (breab)
!Tadhal-tagh