Bha Iain MacDhòmhnaill (Beurla:Sir John A. Macdonald; 11 am Faoilleach, 18156 an t-Ògmhios, 1891) na ciad prìomhair Chanada, airson a' phartaidh Tòraidh (Liberal-Conservative Party of Canada). Chum e reachd eadar 1867 is 1873, agus a-rithist eadar 1878 is 1891 nuair a bhàsaich e anns an oifis. Rugadh e ann an Alba is thàinig a theaghlach à Glaschu do Chanada nuair a bha e còig bliadhna a dh'aois.[1] Air sgàth 's gun do rugadh athair air a' Ghàidhealtachd, bha Gàidhlig fhileanta aige.[2]

Iain MacDhòmhnaill
Member of the King's Privy Council for Canada (en) Translate


Ball de Chomhairle Dhìomhair na Rìoghachd Aonaichte


Co-phrìomhaire Mòr-roinn Chanada airson Canada an Iar

24 dhen Chèitean 1856 - 2 dhen Lùnastal 1858
Allan MacNab (en) Translate - George Brown (mul) Translate
Co-phrìomhaire Mòr-roinn Chanada airson Canada an Iar

6 dhen Lùnastal 1858 - 24 dhen Chèitean 1862
George Brown (mul) Translate - John Sandfield Macdonald (mul) Translate
Co-phrìomhaire Mòr-roinn Chanada airson Canada an Iar

30 dhen Chèitean 1864 - 30 dhen Ògmhios 1867
John Sandfield Macdonald (mul) Translate - no value →
ball Taigh nan Cumantan ann an Canada

1867 - 1878
← no value - Alexander Gunn (en) Translate
Sgìre: Kingston (en) Translate
1. Prìomh-mhinistear Chanada

1 dhen Iuchar 1867 - 5 dhen t-Samhain 1873
← no value - Alexander Mackenzie (mul) Translate
ball Taigh nan Cumantan ann an Canada

1878 - 1882
Francis James Roscoe (en) Translate - Noah Shakespeare (en) Translate
Sgìre: Victoria (en) Translate
Prìomh-mhinistear Chanada

17 dhen Dàmhair 1878 - 6 dhen Ògmhios 1891
Alexander Mackenzie (mul) Translate - John Abbott (mul) Translate
ball Taigh nan Cumantan ann an Canada

1882 - 1888
John Rochester (en) Translate - George Lemuel Dickinson (en) Translate
Sgìre: Carleton (en) Translate
ball Taigh nan Cumantan ann an Canada

1887 - 1891
Alexander Gunn (en) Translate - James Henry Metcalfe (en) Translate
Sgìre: Kingston (en) Translate
Beatha
Ainm slàn John Alexander Macdonald
Breith Glaschu, 11 dhen Fhaoilleach 1815
Dùthaich  Alba
Bàs Ottawa, 6 dhen Ògmhios 1891
Àite-adhlacaidh Cladh Cataraqui
Nàdar a’ bhàis adhbharan nàdarra (stròc)
Teaghlach
Athair Hugh Macdonald
Màthair Helen Shaw
Cèile Isabella Macdonald (en) Translate  (1843 -  1857)
Agnes Macdonald, 1st Baroness Macdonald of Earnscliffe (en) Translate  (1867 -  1891)
Clann
Foghlam
Foghlam Kingston Collegiate and Vocational Institute (en) Translate
Cànain Beurla
Dreuchd
Dreuchd neach-poileataigs agus neach-lagha
Àitichean-obrach Ottawa
Duaisean a fhuaras
Ballrachd An t-Òrd Òraisteach
Ìre private (en) Translate
Creideamh
Creideamh Seanaireachd
Pàrtaidh poileataigeach Liberal-Conservative Party (en) Translate
Conservative Party of Canada (en) Translate
Tòraidhean Chanada Uachdaraiche
A' Cho-bhanntachd Mhòr

Ann an 1867 - am bliadhna nuair a chaidh Canada a chruthachadh mar tighearnas den mhonarcachd Bhreatannaich - chaidh Iain MacDhòmhnaill a dhèanamh na ridire le Bànrigh Bhictoria.

Connspaid

deasaich

Chruthaich an riaghaltas MacDhòmhnaill siostam a chur 150 mìle clann nan tùsanach anns an sgoiltean-còmhnaidh far an deach an cànain is dualchasan a thoirmeasg is mar sin chur Riaghaltas na h-Alba Iain MacDhòmhnaill às na làraichean-lìn aice ann an 2018.[3]

Iomraidhean

deasaich
  1. Sir John A. Macdonald: The Private Man”. Dictionary of Canadian Biography. Oilthigh Thoronto/Oilthigh Laval. Air a thogail 11mh dhen Fhaoilleach 2019.
  2. Stokes, Andrew (10mh dhen Mhàrt 2015): “Getting back to Gaelic”. Queen's Gazette. Queen's University. Air a thogail 11mh dhen Fhaoilleach 2019.
  3. Sir John A Macdonald: Scotland disowns Canada's first PM”, BBC News. 22mh dhen Lùnasdal 2018. Air a thogail 11mh dhen Fhaoilleach 2019.